حریقی که به جان جنگل‌ها می‌افتد
یک کارشناس جنگل و مرتع معتقد است: آتش‌سوزی، بزرگترین دشمن جنگل‌ها و مراتع است.
آفتاب‌‌نیوز :
یحیی خداکرمی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه آتش‌سوزی جنگل یک نوع آتش‌سوزی کنترل‌ناپذیر است که در منطقه‌ای با گیاهان اشتعال پذیر در نواحی روستایی یا در طبیعت روی می‌دهد، توضیح داد: آتش‌سوزی جنگل با دیگر انواع آتش‌سوزی‌ها از نظر گستردگی، سرعت گسترش از منشاء و پتانسیل تغییر جهت ناگهانی تفاوت دارد.
این کارشناس ارشد جنگل شناسی و اکولوژی جنگل با تاکید بر اینکه آتش‌سوزی بزرگترین دشمن جنگل‌ها و مراتع بوده و بسته به مناطق جغرافیایی منشاء اصلی آتش‌سوزی می‌تواند متفاوت باشد، افزود: آتش‌سوزی‌ها می‌توانند توسط عوامل طبیعی یا عوامل انسانی ایجاد شوند، اما جدای از علل طبیعی آتش‌سوزی، دخالت انسان علت اصلی است و می‌تواند به فعالیت‌های مانند دامداری، کشاورزی و آتش زدن زمین کشاورزی مربوط شود.
خداکرمی بیان کرد: کمبود سطح زمین‌های زراعتی که باعث محدود شدن میزان درآمد کشاورزان می‌شود و همچنین نداشتن مرتع جهت تعلیف دام، روستاییان جنگل‌نشین را وادار می‌سازد که هرساله با آتش زدن این مناطق به سطح زمین‌های کشاورزی و مراتع خود بیفزایند که در واقع به عنوان آتش‌سوزی عمدی شناخته می‌شوند. در پاره‌ای از موارد نیز به دلیل سهل‌انگاری و بی‌مبالاتی حریق‌های غیرعمدی رخ می‌دهد که می‌تواند ناشی از موارد مختلفی باشد.
خداکرمی اظهار کرد: چوپانان، شکارچیان و چوب‌برهایی که در عمق جنگل برای گرم کردن خود و طبخ غذا مبادرت به روشن کردن آتش می‌کنند، گاهی در اثر بی‌مبالاتی پس از اتمام کار آن را خاموش نمی‌کنند و در نتیجه آتش‌سوزی ایجاد می‌شود. گاهی برخی افراد ته سیگار و یا کبریت خاموش نشده را به زمین انداخته و موجب بروز حریق می شوند. شعله‌های خارج شده از کوره‌های زغال و بی‌توجهی زغال‌گیران نیز می‌تواند باعث آتش سوزی شود. آتش زدن بقایای محصول در مزارع مجاور جنگل نیز می‌تواند باعث آتش‌سوزی جنگل شود. سرایت جرقه لوکوموتیوهای راه آهن که از وسط جنگل عبور می‌کند یا از سایر وسایل نقلیه موتوری و یا دودکش کارخانجات مجاور جنگل می‌تواند سبب آتش‌سوزی در جنگل شود.
وی با بیان اینکه در بعضی از مناطق کشاورزی، تعدادی از کشاورزان پس از برداشت محصولات خود (بیشتر کشتزارهای گندم و جو) باقیمانده ساقه گیاهان را آتش می‌زنند، ادامه داد: گاهی شعله‌های آتش و دود ناشی از آن، کل منطقه را فرا می‌گیرد که در این میان نقش عوامل جوی در وقوع و گسترش آتش‌سوزی مهم است، چرا که اگر شرایط جوی مساعد نباشد، آتش‌سوزی ایجاد شده نمی‌تواند گسترش یابد.
خداکرمی افزود: وزش باد باعث جابجایی هوا و در نتیجه رسیدن میزان بیشتری اکسیژن به محیط در حال سوختن می‌شود، در این زمینه اگر باد از ناحیه خشکی بوزد اثر زیادتری در افزایش آتش‌سوزی دارد. افزایش دما باعث افزایش تبخیر و تعرق و در نتیجه خشک شدن مواد سوختنی می‌شود و می‌تواند یکی از عوامل موثر در بروز آتش‌سوزی باشد.
وی ادامه داد: پیامدهای ناشی از این رخداد تلخ بسیار بیشتراز آن‌چیزی است که در ظاهر امر مشاهده می‌شود، چراکه آتش سوزی باعث از بین رفتن بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری و زیستگاه‌های آنان خواهد شد که از جمله صدمات جبران ناپذیر به محیط زیست است، ضمن اینکه از خسارت دیگری که آتش‌سوزی در مناطق جنگلی و اراضی زراعی به‌دنبال خواهد داشت می‌توان به تولید حرارت، دود و گرد و غبار و گاز دی اکسید کربن اشاره کرد. هر سه مورد ذکر شده از آلاینده‌های زیست محیطی هستند که افزایش آن‌ها در سطح کره زمین باعث وارد آمدن خسارت جبران ناپذیری به محیط زیست می‌شود و اثرات تشدید کننده‌ای بر انتشار گازهای گلخانه‌ای در اتمسفر را درپی خواهد داشت.
این کارشناس ارشد جنگل شناسی و اکولوژی جنگل افزود: حرارت و گرمای ناشی از سوزاندن بقایای گیاهی موجب تخریب بافت و ساختمان خاک می‌شود و این کار موجب افزایش فرسایش خاک و بالا رفتن مصرف کودهای شیمیایی در زمین‌های کشاورزی می‌شود. سوزاندن بقایای گیاهی عامل تخریب شدید مواد مغذی در سطح خاک است و تحقیقات نشان داده که بقایای گیاهی یک منبع تجدید پذیر طبیعی سرشار از مواد مغذی گیاهی بوده که می‌تواند همراه با کودهای شیمیایی برای اصلاح خاک و بهبود تغذیه گیاهی مورد استفاده قرار گیرد.
کارشناس بخش تحقیقات جنگل و مرتع مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه گفت: سوزاندن بقایای گیاهی موجب کاهش جذب عناصر غذایی توسط ریشه‌ها، کاهش ظرفیت نگهداری آب در خاک، کاهش راندمان مصرف آب، کاهش نفوذپذیری خاک، کاهش فعالیت میکروارگانیسم‌های خاک و ایجاد سِله که مانع از جوانه زدن بذرها و استقرار بوته‌ها و گسترش ریشه در خاک می‌شود، خواهد شد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید