آفتابنیوز : خبرنگار ایسنا در آستانه فرارسیدن «روز جهانی معماری» (13 مهرماه 1394)، با توجه به درخواست و همچنین انتظار جامعه معماری مبنی بر اختصاص یک روز خاص در تقویم ملی، در گفتوگو با رئیس انجمن مفاخر معماری ایران به بررسی این موضوع پرداخت.
انجمن مفاخر معماری ایران، وزارت مسکن و شهرسازی و چند نهاد دیگر از سال 1384 برای ثبت روزی با عنوان «روز معماری» در تقویم رسمی تلاشهایی کردهاند. پیشنهاد ثبت این روز ابتدا در کمیسیون نامگذاری مناسبتها و پس از آن در شورای فرهنگ عمومی به تصویب رسید و برای تأیید نهایی و ثبت در تقویم به شورای عالی انقلاب فرهنگی فرستاده شد؛ اما در این شورا، به تصویب نهایی نرسید.
پیشنهاد ثبت «روز معماری»در این زمینه، علیرضا قهاری - رئیس انجمن مفاخر ایران - معتقد است، دلیل ثبت شدن یک روز خاص برای هر حرفهای، بیان اهمیت آن حرفه و نیز آگاهی بیشتر مردم نسبت به آن است.
او در توضیح مراحل پیشنهاد ثبت «روز معماری» توسط این انجمن، با اشاره به اینکه هر روزی باید در تقویم جایگاه خود را پیدا کند، گفت: در زمان ارائه این پیشنهاد، تاریخ و روز خاصی بهعنوان «روز معماری» مد نظر انجمن مفاخر معماری نبود و فقط میخواستیم روزی به این نام در تقویم کشور ثبت شود؛ اما بعدها که سوم اردیبهشتماه بهعنوان «روز بزرگداشت شیخ بهایی» در تقویم به ثبت رسید، این پیشنهاد مطرح شد که «روز معماری» نیز همزمان با بزرگداشت شیخ بهایی ثبت شود تا تقویم ملی شلوغ نشود.
چرا شیخ بهایی؟نقش شیخ بهایی در حوزه معماری را میتوان در بناهای معروف ساختهشده در دوره صفویه دید. از جمله مهمترین خدمات این دانشمند میتوان به ساخت مسجد امام (ره)، حمام شیخ بهایی، طراحی و ایجاد شهر نجفآباد و تقسیم آبزایندهرود اشاره کرد. بر همین اساس، چند سالی است که سوم اردیبهشتماه مراسم و جشنهای زیادی توسط جامعه معماری و سازمانهای مربوط برگزار میشود که رئیس انجمن مفاخر معماری ایران، این شرایط را «سرنوشت روز معمار با اجماع ملی و البته بدون رسمیت دولتی» دانست.
قهاری در اینباره توضیح داد: این روز توسط جامعه معماران پذیرفته شده است. همچنین ادارههای مسکن و شهرسازی در کل کشور و نیز استانداریها و فرمانداریهایی که میخواهند بزرگداشتی برای معمار و معماری بگیرند، این کار را در سوم اردیبهشتماه انجام میدهند. معماری ایران با توجه به سابقه و عظمتش، به تمام کشورهای جهان متعلق است و به همین دلیل، نیاز دارد تا بیشتر معرفی شود.
به گفته رئیس انجمن مفاخر معماری، این طرح در دولتهای هشتم، نهم و دهم پیگیری شد، اما در آخر توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی رد شد.
قهاری بیان کرد: یکی از دغدغههایی که موجب ارائه پیشنهاد ثبت «روز معماری» شد، این بود که ایران با داشتن سابقهای ششهزار ساله در این هنر و بهعنوان کشوری که در معماری حرفی برای گفتن دارد، باید یک روز را به این حرفه اختصاص دهد و سپس بتواند طرح مربوط به آن را به یونسکو برای ثبت جهانی چنین روزی ارائه کند.
او افزود: یکی از مهمترین دستاوردهای ثبت «روز معماری» میتواند آشنایی هرچه بیشتر مردم جامعه با این رشته باشد و درپی آن، لزوم وجود معماری در کشور بیشتر حس خواهد شد.
دو روز جشنِ جامعه معمارانچند سال بعد از ارائه طرح ثبت «روز معماری» در ایران، کنگره جهانی معماران «نخستین دوشنبه ماه اکتبر» را بهعنوان «روز جهانی معماری» نامگذاری کرد، البته این روز توسط سازمان یونسکو در تقویم سازمان ملل ثبت نشده است.
قهاری در اینباره نیز گفت: جامعه معماران ایران هر دو روز را جشن میگیرد؛ اما روز ملی، گسترش بیشتری دارد و حتی در شهرهای کوچک نیز جشن گرفته میشود. اثر توجه به این روز، چه در تقویم باشد و چه نباشد، بسیار گسترده است. نمونه آن نیز خانوادههایی هستند که با وجود اینکه قبلا با رشته معماری آشنایی زیادی نداشتند، اما در حال حاضر فرزندانشان در این رشته تحصیل میکنند.
معماری هنری نیست که فقط روی دیوار و ساختمانها دیده شود، بلکه زندگی باید در بستر همین هنر جریان داشته باشد. معماری با روح و روان انسانها در ارتباط است. با توجه به لزوم معرفی این رشته در کشور، حتی اگر در تقویم ملی نیز ثبت نشده باشد، باید از هر بهانهای مانند «روز جهانی معماری» استفاده مناسبی کرد.