فراموشی ارگ راین در سایه بم +تصاویر
وجود اولین و دومین بنای خشتی بزرگ جهان در کرمان
هرچند لقب بزرگ‌ترین بنای خشتی جهان به ارگ بم تعلق‌گرفته است اما دومین بنای خشتی بزرگ نیز در استان کرمان و در چند کیلومتری شهر بم در راین قرار دارد.
این ارگ بنایی کامل از معماری کهن ایران‌زمین و شامل عوام نشین، حاکم‌نشین و دارای صدها خانه، ارگ مرکزی سربازخانه و ارکان دیگر زندگی شهری است که تا چند سال قبل نیز کاربری مسکونی داشته است.
گردشگران به سمت کویر سوق داده شدند/ ارگ تنها ماند
بخش قابل‌توجهی از این ارگ مرمت‌شده و یکی از بناهایی است که بعد از تخریب ارگ بم در زمین‌لرزه این شهر به‌شدت موردتوجه گردشگران قرار گرفت و بیشتر در زمینهٔ بازدیدهای گردشگران داخلی و خارجی رکوردشکن بود، اما طی سال‌های اخیر و بارونق گرفتن مجدد ارگ بم و سوق پیدا کردن گردشگران به سمت کلوتهای شهداد، این ارگ، نقش قبلی خود را تا حدودی ازدست‌داده است.
این ارگ ۲۰ هزار مترمربع زیربنا دارد و از معماری بسیار شبیه به ارگ بم برخوردار است و به‌عنوان مجموعه‌ای کامل از معماری شهرنشینی و اعیان‌نشینی شهرت یافته است.
ارگ از شهر کرمان ۱۰۰ کیلومتر فاصله دارد و در دامنه کوه هزار قرارگرفته است، زیبایی این شهر تنها به ارگ راین نیست ، جذابیت راین در کنار بناهای تاریخی، به‌قرار گرفتن در مجاورت رشته‌کوه‌های هزار به‌عنوان مرتفع‌ترین کوه استان و از سوی دیگر وجود آبشار زیبای راین و چنارهای کهن و متعددش است، به‌طوری‌که به این شهر چنار هم می‌گویند
درزمینهٔ صنایع‌دستی نیز همچون زنجان، راین به ساخت چاقو شهرت دارد به‌گونه‌ای که درگذشته حاکمان کرمان هرگاه نیاز به اسلحه و ادوات جنگی داشتند به صنعتگران راینی سفارش ساخت شمشیرهای آب‌دیده می‌دادند.
هم‌اکنون نیز بخشی از ارگ راین به‌صورت نمادین به ساخت چاقو راینی اختصاص‌یافته است و این صنعت نیز در آهنگری‌های این شهر همچنان پابرجاست.
محمد برجسته فعال گردشگری و کارشناس ابنیه تاریخی استان کرمان در خصوص وضعیت گردشگری این ارگ تاریخی اظهار داشت: ارگ راین پس از زمین‌لرزه بم به دلیل تخریب بخش‌های گسترده‌ای از قلعه تاریخی بم به‌عنوان دومین اثر بزرگ خشتی جهان موردتوجه گردشگران قرار گرفت و طبق آمار حتی در صدر لیست بازدید از بناهای تاریخی کرمان قرار گرفت.
وی تصریح کرد: اما هم‌اکنون پس از گذشت سال‌ها و مرمت ارگ بم این ارگ از لیست تورهای گردشگری خارج‌شده که جای تأسف دارد.
ارگ راین جایگاه خود را در زنجیره گردشگری کرمان از دست داده است
وی گفت: این ارگ زیر سایه ارگ بم قرارگرفته است، اگر مجزا در یک استان دیگر قرار داشت بسیار بیشتر موردتوجه قرار می‌گرفت ضمن اینکه طی سال‌های اخیر توجه مسئولان استان کرمان به سمت افزایش کویرگردی به‌خصوص در کویر شهداد سوق پیداکرده است و طبیعتاً مقصد اصلی بسیاری از تورهای گردشگری نیز کلوتهای شهداد شده‌اند اما ارگ راین در حلقه گردشگری کرمان که شامل باغ شاهزاده ماهان، کلوتهای شهداد، ارگ بم، ارگ راین و در ماه‌های اخیر روستای صخره‌ای میمند می شود، جایگاه خود را ازدست‌داده و کمتر موردتوجه گردشگران قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: وسعت بسیار بالا، قدمت و معماری بی‌نظیر ارگ راین این مکان را به گنجینه‌ای از فرهنگ و هنر تبدیل کرده که فراموشی آن مانند به تاراج رفتن این گنجینه است.
برجسته افزود: کرمان دارای آثار گردشگری و تاریخی متعدد است و نباید به فکر پررنگ کردن یکی و از دور خارج کردن دیگری باشیم. توزیع امکانات و ایجاد زیرساخت‌های گردشگری باید در اولویت باشد. نباید به‌یک‌باره به سمت کلوتهای شهداد برویم و احداث هتل و زیرساخت‌های گردشگری را در راین فراموش کنیم، توزیع متوازن امکانات و اعتبارهای گردشگری باید در دستور کار باشد.
معاون گردشگری اداره میراث فرهنگی کرمان در خصوص ارگ راین گفت: این ارگ از مهم‌ترین بناهای تاریخی استان کرمان محسوب می‌شود و همواره موردتوجه گردشگران و مسئولان میراث فرهنگی استان کرمان قرار داشته است.
محمد جهانشاهی، ضمن اشاره به قدمت این ارگ که به دوران ساسانی بازمی‌گردد گفت: این بنا ۲۰ هزار مترمربع وسعت دارد و دارای بناهای زیبا و منحصربه‌فردی است که بعضاً مورد مرمت نیز قرارگرفته‌اند و با حصاری به ارتفاع ۱۰ متر محافظت می‌شود.
ارگ راین از جمله نخستین سکونتگاههای کرمان است
وی ادامه داد: استان کرمان مملو از قلعه‌های تاریخی است اما ارگ بم و راین از دست‌نخورده‌ترین ارگ‌های تاریخی هستند که درواقع مجموعه ای از سکونتگاههای اولیه محسوب می‌شوند که به زیبایی همچنان پابرجا مانده‌اند.
جهانشاهی افزود: ارگ شامل صدها کوچه و بناهای متعدد خشت و گلی است که تعداد قابل‌توجهی از آن‌ها هنوز سالم هستند و کوشک زیبای هشت‌ضلعی و حاکم‌نشین ارگ از مشهورترین بناهای این قلعه محسوب می‌شوند.
وی ادامه داد: این ارگ زورخانه، مسجد، سربازخانه، اسطبل و ده‌ها رکن دیگر یک شهر کامل را در خود جای‌داده است و یکی از پر بازدیدترین بناهای گردشگری کرمان محسوب می‌شود و سالانه هزاران گردشگر داخلی و خارجی از این مکان بازدید می‌کنند.
جهانشاهی ادامه داد: این شهر در کنار ارگ تاریخی از اهمیت خاص و استراتژیکی درگذشته برخوردار بوده و مرکز تجارت پارچه، مرکز تولید شمشیر و اسلحه و در سال‌های اخیر تفنگ محسوب می‌شده است.
توسعه بوم گردی در راین
وی افزود: این شهر در کنار اینکه قابلیت‌های فرهنگی و تاریخی دارد شهری بسیار سرسبز محسوب می‌شود .
وی در خصوص احداث زیربناهای گردشگری نیز در این شهر می‌گوید: از سرمایه‌گذاری در این زمینه استقبال می‌کنیم زیرا این شهر یکی از مقاصد اصلی گردشگری در استان محسوب می‌شود اما سیاست کلی میراث فرهنگی توسعه فرهنگ بوم گردی در استان است و امیدواریم مردم شهر راین نیز به‌صورت پررنگ‌تر در این خصوص ورود پیدا کنند.
ارگ راین با تمام شگفتی‌هایش اما گویا در مسیر توسعه گردشگری در کویر شهداد و رونق پیدا کردن مجدد ارگ بم، در حال قربانی شدن است و کمتر توجهی به این ظرفیت استان کرمان می‌شود.
