وقايع نگاري هسته‌اي سوريه
هسته‌اي
اگرچه دولت‌هاي اسرائيل و آمريكا نگراني خود از سلاح‌هاي هسته‌اي سوريه را به صراحت بيان كردند، با اين وجود مدارك قانع‌كننده‌اي در اين زمينه وجود ندارد.
سوريه در سال 1968 پيمان عدم تكثير تسليحات هسته‌اي (NPT) را امضا كرده و يكسال بعد مداركي را كه نشان مي‌داد راكتور هسته‌اي (30KW) اين كشور توسط چيني‌ها ساخته شد و زير نظر آژانس بين‌المللي انرژي اتمي (IAEA) قرار دارد، ارائه كرد.
در سال 1998 كميته انرژي اتمي سوريه، گفت‌وگوهايي را با روسيه درباره توسعه دادن زيربناي هسته‌اي انجام داد.
اگرچه قبل از آن مذاكرات سوري‌ها با آرژانتين و چين ناموفق مانده بود، در ماه مي سال 1999، مسكو و دمشق توافقنامه‌اي امضا كردند مبني‌بر اينكه در آينده «راكتور هسته‌اي آب سبك» را باتوجه به الزامات (IAEA) تهيه كنند. هم‌اكنون سوريه هيچ سازمان و هيچ منابع مالي براي پيگيري برنامه سلاح‌هاي هسته‌اي بومي ندارند.
پس از آشكار شدن موضوع انتقال تكنولوژي تكثير تسليحات هسته‌اي از سوي شبكه عبدالقديرخان دانشمند پاكستاني در سال 2003، نگراني‌هاي بسياري مبني‌بر اينكه ممكن است سوريه نيز در زمره مشتريان قرارداشته باشد، برانگيخته شد.
در مصاحبه‌اي كه در سپتامبر 2004 انجام شد، دبيركل آژانس انرژي اتمي، البرادعي اظهارداشت كه: هيچ مدارك و نشانه‌هايي مبني‌بر اين ارتباط وجود ندارد.
وقايع‌نگاري هسته‌اي سال 2004
6 ژانويه 2004
ايالات متحده و بريتانيا به صراحت اظهار كردند كه سوريه بايد از سلاح‌هاي كشتار جمعي دست بكشد حتي اگر همسايه مجاورش اسرائيل، نيروهاي هسته اي خود را حفظ و يا ارتقا دهد. اين در واقع پاسخي بود به خبر زودهنگام رئيس جمهور «بشاراسد» كه گفته بود: سوريه از برنامه‌هاي توسعه تسليحات غيرمتعارف دست نمي‌كشد مگر اينكه اسرائيل هم به عضويت آژانس در بيايد.
در اين راستا دو كشور غربي به صراحت اعلام كردند كه رها كردن برنامه‌هاي توسعه سلاح‌هاي شيميايي و بيولوژيكي به بهبود روابط سوريه با غرب كمك شاياني خواهد كرد.
9 ژانويه 2004
برطبق اظهارات مشاور امنيت ملي، «كونداليزارايس»، دولت بوش در حال انجام پروژه تحقيق و بررسي برروي سلاح‌هاي كشتار جمعي است كه عراق قبل از حمله آمريكا به عراق در مارس 2003 به سرتاسر سوريه به شكل قاچاق فرستاده است. با اين حال، «رايس» مي‌افزايد: «من فكر نمي‌كنم كه ما به هدف نزديك شده باشيم، قضاوت براساس مدارك به‌دست آمده بسيار مشكل است.
16 ژانويه 2004
كالين پاول، وزيرخارجه ايالات متحده درباره سوريه گفت: آمريكا، سوريه را يكي از محورهاي شرارت نمي‌داند ولي با اين حال درباره بعضي سياست‌هاي سوريه در ارتباط با رويكرد حمايت‌گرايانه از تروريسم و برنامه‌هاي اين كشور در ارتباط با سلاح‌هاي كشتار جمعي كه در آينده ممكن است پيگيري شود بسيار نگران است.
27 ژانويه 2004
«ميكائيل وب»، سفير سوريه در كنفرانس خلع سلاح سازمان ملل در «ژنو» مكرراً اظهار كرد كه سوريه‌اي ها خواستار نابودسازي بي‌قيد و شرط سلاح‌هاي هسته‌اي در خاورميانه هستند.
آوريل 2004
خبرگزاري «ميدل ايست نيوز» ادعا كرد كه گزارش انتقال بخشي از سلاح‌هاي كشتار جمعي عراق به خارطوم و سودان از طريق سوريه از طريق منابع مطلع تصديق شده است. اين منابع در مورد اظهارات البشير رئيس جمهوري سودان كه از اين انتقال اظهار بي اطلاعي كرده است، تشكيك كرده‌اند.
اول آوريل 2004
درپي مذاكراتي كه «برنارد بوت» وزير امورخارجه هلند با «بشار اسد» رئيس جمهوري و همتاي سوريه‌اي‌اش انجام داد، تصريح كرد كه اتحاديه اروپا منتظر توافقنامه اي برسر موضوع سلاح‌هاي هسته‌اي است كه مي‌تواند رضايت طرفين را جلب كند.
8 آوريل 2004
علاوه‌بر ابراز نگراني از احتمال اينكه سوريه در زمره خريداران اطلاعات و فناوري دكتر عبدالقديرخان پاكستاني قرار داشته باشد، مقامات رسمي آمريكا، آژانس بين‌المللي انرژي اتمي را تحت فشار قرار دادند تا از دمشق بخواهد دانشمندان سوريه‌اي فعال در اين زمينه را معرفي كند.
آژانس همزمان با فشارهاي آمريكا به سوريه در جهت ساخت «سلول‌هاي داغ» و توليد اسيدفسفريك با غلظت بالا كمك كرد.
30 آوريل 2004
«اسكات مك كلان» سخنگوي كاخ سفيد در گفت‌وگويي با خبرنگاران تأييد كرد كه ايالات متحده از واكنش به فعاليت‌هاي سوريه امتناع نخواهد كرد و اين كار را از طريق اعمال تحريم بر سوريه اجرا خواهد كرد مگر اينكه سوريه از برنامه‌هاي ساخت تسليحات كشتار جمعي و حمايت از سازمان‌هاي تروريستي دست بردارد.
7 مي 2004
يك منبع ناشناس آمريكايي و خبرنگار يك شبكه اسرائيل مدعي شدند كه سوريه (اگرچه تاكنون توانايي هسته‌اي نداشته) تمايل خود را براي به‌دست آوردن امكانات مختلف هسته‌اي از طريق رسوخ در حلقه عبدالقديرخان ابراز كرده است.
11 مي 2004
رئيس جمهوري بوش، دلايل بسياري را براي موافقت ايالات متحده در مورد تحريم سوريه ذكر كرد و سوريه را به حمايت از تروريسم، ادامه فعاليت‌هايش در لبنان، پيگيري برنامه هاي دستيابي به سلاح‌هاي كشتار جمعي، برنامه‌هاي موشكي و از بين بردن تلاش‌هاي بين‌المللي و ايالات متحده در مورد تثبيت و نوسازي عراق، متهم كرد.
13مي2004
وزيران خارجه اتحاديه اروپا، گفت‌وگوهايي مربوط به از سرگيري روابط تجاري انجام دادند.
17 مي 2004
مذاكرات تجاري سوريه – اتحاديه اروپا در جلسه‌اي كه باحضور وزيران خارجه اتحاديه اروپا در بروكسل ترتيب داده شده بود، بي‌حاصل ماند.
بريتانيا، آلمان و هلند با عباراتي سخت‌تر و به نوعي با حلقه محاصره‌اي تنگ‌تر همچنان سوريه را متهم به تلاش براي دستيابي به تسليحات كشتار جمعي كرده و عقد هر قراردادي را مشروط به توقف اين برنامه‌ها مي دانند.
15 ژوئن 2004
به نوشته روزنامه الشرق‌الاوسط به نقل از منابع مطلع ديپلماتيك اروپايي مذاكرات مربوط به امضاي توافقنامه اتحاديه اروپا – سوريه از امروز در جلسه‌اي در لوكزامبورك توسط وزيران خارجه اتحاديه اروپا در دستور كار قرار مي‌گيرد.
به گفته همين منابع، اتحاديه اروپا در حال بررسي اعزام گروه‌هايي به دمشق ظرف سه هفته آينده است.
اين امر به منظور ترغيب سوري‌ها به امضاي توافقنامه همكاري كه در برگيرنده راه‌حل‌هايي براي رفع نگراني اتحاديه اروپا است، مي‌باشد.
4 جولاي 2004
براساس گزارشي از روزنامه الحيات لندن، خاوير سولانا، نماينده عالي‌رتبه اتحاديه اروپا به منظور تجديدنظر در توافق تجاري نمايندگان اتحاديه اروپا در تاريخ 26 مي از دمشق ديدن خواهد كرد.
4 جولاي 2004
تحقيقات محققان آمريكايي درباره تكنولوژي هسته‌اي سوريه نشان داد كه سوريه، امكان دستيابي به غني‌سازي اورانيوم در جهت توليد بمب را از طريق عبدالقديرخان به‌دست آورده است.
9 جولاي 2004
يك ديپلمات ارشد ناشناس اعلام كرد كه هيچ مدركي براي متهم كردن سوريه يا عربستان سعودي در شوراي حكام (IAEA) در رابطه با شبكه هسته‌اي عبدالقديرخان وجود ندارد.
10 سپتامبر 2004
اسرائيل بر افزايش نگراني‌هاي بين‌المللي مربوط به امكان دستيابي سوريه به سلاح‌هاي هسته‌اي تأكيد كرد.
اسرائيل معتقد است كه امكان دارد دستيابي سوريه اين تسليحات توسط ايران تسريع شده باشد.
«جان بولتون» معاون وزير خارجه آمريكا مدعي است مشتريان بسياري مبادرت به خريد تكنولوژي هسته‌اي از طريق شبكه‌هاي خان كرده‌اند.
26 سپتامبر 2004
به ادعاي منابع ناشناس غربي، رئيس جمهوري «بشار اسد» در صدد فرستادن 12 متخصص هسته‌اي عراقي از سوريه به ايران است.
منابع غربي ادعا مي‌كنند «اسد» قصد داشته دانشمندان عراقي را به منظور كمك در زمينه توسعه سلاح‌هاي اتمي به تهران انتقال دهد.
قرار است سوريه از نتيجه اين تحقيقات سهمي داشته باشد.
30 سپتامبر 2004
«البرادعي» رئيس (IAEA) در پاسخ به اين سؤال كه آيا سوريه مشتري شبكه هسته‌اي عبدالقديرخان است؟ پاسخ داد: «ما هيچ مدرك و نشانه‌اي در اين ارتباط مشاهده نكرديم»
21 اكتبر 2004
بعداز يك سال مشاجره بين سوريه و اتحاديه اروپا، ظاهراً توافقنامه‌اي مشروط به امضا خواهد رسيد.
اين توافق مشروط به همكاري در زمينه مقابله با تروريسم و تكثير WMD مي‌باشد كه در برگيرنده اهداف طرفين است.
در اين توافقنامه تصويب شده است كه 25 وزير خارجه اتحاديه اروپا برنامه‌اي براي بازديد در ماه دسامبر 2004 داشته باشند.
10 نوامبر 2004
يك عضو رسمي آمريكايي كه نامش را فاش نكرد، اعلام كرد كه دولت بوش در جست‌وجوي اعمال تحريم‌هاي بيشتري بر سوريه است. اين تحريم‌ها به منظور جلوگيري از حمايت تروريسم و فعاليت‌هاي توسعه تسليحات كشتار جمعي صورت مي‌گيرد.
