آفتابنیوز : قورمان بک صالح اويچ آيا تصميم شما به شرکت در انتخابات رياست جمهوری قطعی است؟
در پشت من توده های مردم وجود دارند که پشتيبان من هستند؛ و عملا راه ديگری برايم نمانده است. حتما در اين انتخابات شرکت خواهم نمود.
آيا تشکيل کامل هيات دولت با موفقيت پيش رفت؟ آری، عملا کابينه شکل گرفته است، و حتی کار روزانه خود را آغاز هم نموده است. بخشی از وزرا در مقام خود ابقا شدند و بسياری هم جديد هستند. در ارتباط با جانشين نخست وزيری، همگی چهره های جديد هستند.
اخيرا يکی از معاونان اول شما اظهار نمود که در انتخاب کادرها بيش از حرفه ای بودن به صداقت توجه مبذول خواهد شد...
بهتر اين بود که گفته شود "حرفه ای های با صداقت"؛ من خودم شخصا اين چنين کادرهايی را ترجيح می دهم.
بايد بگويم که در سال های اخير بسياری اشخاص ناصادق در مقام های دولتی قرار داشتند. در ابتدای امر به هنگام استقلال قرقيزستان، وضع خوب بود تا سال 1996. پس از آن بود که جمهوری در فساد دولتی غرق شد، و هرسال بر ميزان آن افزوده شد. بسياری از بدبختی های ما ريشه در همين فساد دولتی دارند، از جمله مشکلات اقتصادی را می توان ياد نمود. که نتيجه آن هم بروز نارضايتی بود در بين توده های مردم.
از اين مقامات فاسد کسی هم به تيم شما راه يافت؟ يک چند نفری هنوز باقی مانده اند. اما تغيير و تحولات اصلی در ساختارهای وزارت کشور، وزارت دفاع و دادستانی کل کشور صورت گرفته اند. واقعيت اين است که مکانيزم فساد دولتی که در قرقيزستان شکل گرفت، متاسفانه هنوز به حيات خود ادامه می دهد. بايد اعتراف کنم که هنوز هم ميزان بالايی از پولی که بايد به خزانه دولت وارد شود، از جاهای ديگر سر بيرون می آورد.
ولی من به اين امر باور دارم که در آينده نزديک قادر خواهيم شد به ميزان زيادی بر فساد دولتی غلبه نموده و موفق به تقويت بودجه جمهوری گرديم. در حل مسائل مشترک ملی است که اين امر ضرورت پيدا می کند.
قرقيزستان در وضعيت دشواری قرار دارد، به ويژه در عرصه اقتصاد. هزينه باز سازی کشور از کجا تامين خواهد شد؟
برای بالابردن سطح زندگی مردم و پاسخگويی به معضلات اقتصادی فقط يک راه موثر وجود دارد: بايد با تمام توان در جهت راه اندازی عرصه توليد کوشش نمود. حالا پول آن از خارج بيايد و يا در داخل تامين شود، فرقی نمی کند.
همه توان مالی ما بايد در خدمت توليد در عرصه هايی قرار گيرد که امکان کار برای مردم ايجاد می نمايند، و در ادامه به کاهش بيکاری و افزايش دستمزد ها منجر شود.
برنامه دولت شما برای سال جاری چيست و درانتظار چه نتايجی هستيد؟ آينده اقتصادی کشور را چگونه می بينيد؟
در همين روزهای آتی برنامه کار مرحله ای ما انتشار بيرونی خواهد يافت. مرحله نخست تا برگزاری انتخابات رياست جمهوری؛ مرحله دوم تا پايان سال جاری بطول خواهد کشيد. مبارزه با فساد دولتی در درجه اول اهميّت قرار خواهد داشت. جهت ديگر فعا ليّت ما در عرصه بهبود کيفيّت استفاده از منابع طبيعی مان خواهد بود. مگر نه اين است که هر حکومتی آن زمانی بهتر رشد می کند که قبل از هر چيز بر منابع خود اتکا می نمايد. قرقيزستان از منابع غنی آبی بهره مند است، و دارای ذخيره نسبتا خوب طلا و همچنين زمين برای کشاورزی است. از همه مهمتر، ما دارای پتانسيل بسيار خوب انسانی هستيم. متاسفانه فعلا اينطور است که فارغ التحصيلان ما، پس از پايان دانشگاه يا به قزاقستان می روند و يا به روسيه؛ و ما قادر نشده ايم که برای آن ها محل کار مناسب ايجاد نماييم.
در پيرامون عسکر آقايف چهره هايی جدّی در عرصه اقتصاد حضور داشتند که از دانشگاه های غربی فارغ التحصيل شده بودند و از تجربه عملی خوبی بهره مند بودند؛ آيا قدرت نوين هم از اين چهره ها دارد؟ آری، البته که دارد. ضمن آن که از تيم سابق نيز متخصصينی باقی مانده اند. برای مثال، در وزارت دارايی و همچنين سيستم بانک مرکزی. اين امر سطح جانشين وزرا و مديران بانک های تجاری را شامل می گردد. ما به وجود اين اشخاص احتياج داريم. اينان کسانی هستند با تحصيلاتی اختصاصی و برخوردار از دانش تئوريک در سطحی بالا و تجربيات معين در عرصه عملی، منجمله در رابطه با سرمايه گذاران خارجی. به اين نيز بايد توجه نمود که سرمايه گذاران خارجی به مسئله تغيير کادرها با احتياط و ترس نگاه می کنند. کلا نظر من اين است که ما نبايد همه کادرهای تيم آقايف را کنار بگذاريم. هرکس که می تواند کار بکند بايد بماند.
در روزهای بحرانی ماه مارس، ساختارهای نظامی قرقيزستان عملا به حکومت سابق "خيانت" کردند. آيا در اين ساختارها تغيير و تحولات معينی صورت خواهند گرفت؟
از من در اين روزها سئوالاتی از اين قبيل پرسيده شده اند. و يا اين گونه که: "شما برای حفظ "کاخ سفيد" تان چه تمهيداتی را به اجرا خواهيد گذاشت تا مبادا دوباره اشغال شود؟" می توان دو خط و يا سه خط دفاعی از مامورين مسلح به توپ و مسلسل برای حفاظت حکومت بکار گرفت؛ در اين صورت اين سئوال مطرح می شود که: "چنين کاخ سفيدی به چه دردی می خورد؟" نبايد گذاشت که زمينه های انگيزه اقدام به اشغال ايجاد شوند. ما بايد خدمت گزار مردم باشيم، و نه از ترس مردم به مخفی گاه متوسل شويم. آن چه که به ارگان های حفظ قانون مربوط می شود، بله ما با مشکلات معينی روبرو هستيم.
پس از آن که پارلمان، من را هم به مقام رئيس جمهور موقت و هم نخست وزير موقت انتخاب نمود، به يک باره متوجه شدم که در پيرامون من حتی يک وزير هم از ساختار های نظامی وجود ندارد. در روزهای بحران، در حالی که در خيابان ها جمعيتی 40 هزار نفره در جوش و خروش بود، حتی يک نفر هم نه با لباس نظامی و نه با لباس پليس در خيابان ها ديده نمی شد.
اين را بايد زنگ خطر ارزيابی نمود. تغيير کادرها در اين عرصه را ما از وزرا و مسئولين منطقه ای آغاز کرده ايم. و اين را تا به سطوح شهر ها و محلات ادامه خواهيم داد. در ارگان های حفاظت قانون بايد حرفه ای ها يی که در لحظات بحرانی هراسی از داشتن لباس خدمت ندارند و قادر به حفظ نظم هستند، خدمت کنند.
اکنون بيشتر بحث ها بر حول ميزان سهم "جنوب" و "شمال" در دولت آينده، صورت می گيرند. موضع شما در قبال اين مسئله چيست؟
در اين جا لازم است که يک توازن برقرار گردد. مسئله شمال و جنوب در قرقيزستان واقعی است. ريشه های آن هم بسيار عميق و کهن هستند. متاسفانه رژيم سابق در رابطه با اين مسئله موضعی جانبدارانه داشت. رئيس جمهور و نخست وزير ما از شمال بودند. و اين را به همه شاخه های قدرت نيز بسط داده بودند؛ در زمان انتصاب ارجحيّت به شمال داده می شد.
بعيد است که کسی اين را پديده ای طبيعی ارزيابی کند. وليکن بيش از حد هم نبايد خود را درگير محاسبات رياضی نمود و همه چيز را درصدی تعيين کرد. در هر پستی نه "جغرافيا"، بلکه خصوصيات حرفه ای هستند که بايد قرار گيرند. همين الان صداهايی به گوش می رسند مبنی براين که چون باقی اف از جنوب است، همه جنوبی ها را بر سر پست ها قرار خواهد داد. تصوير واقعی چنين است که از 17 وزير و مديران وزارت خانه ها و نهادهای دولتی، 11 نفرشان نمايندگان منطقه شمال و 6 نفرشان از چنوب هستند. بله اين درست است که تعداد جنوبی ها در دولت افزايش پيدا نمود؛ ولی آخر مگر تعدادشان در زمان آقايف به 2 تا 3 نفر محدود نمی گرديد؟ ما مجبور يم که منافع همه مناطق را در نظر بگيريم و در تعيين کادرها توازن را حفظ نماييم.
حکومت جديد قرقيزستان اعلام نموده است که قصد نگرش دوباره به قراردادهای بين المللی اش را ندارد، به ويژه آن چه که مربوط به وجود پايگاه ناتو و پايگاه هوايی روسيه در منطقه کانت، در قلمرو قرقيزستان می شود. آيا شما قصد ادامه و تکامل همکاری با روسيه و غرب را داريد؟ همکاری های تکنيکی و نظامی ما با روسيه بر اساس دو توافقنامه منطقه ای که وجود دارند ادامه خواهند داشت. در رابطه با ناتو نيز بر اساس قراردادمان با تثبيت اوضاع در افغانستان اين پايگاه هم بسته خواهد شد. هرچند که حضور آن ها به نفع ما نيز می باشد، زيرا که آن ها مشتری محصولات کشاورزی ما هستند.
در سال های اخير چين با جديّت هر چه بيشتر در جهت افزايش حضور خود در منطقه حرکت کرده است. رابطه تان را با همسايه تان چگونه تکامل خواهيد داد؟ آيا اين امکان وجود ندارد که قرقيزستان تبديل گردد به "لقمه ای خوشمزه"، که به خاطرش بازيگران اصلی منطقه با هم درگير شوند؟
فکر نمی کنم که قرقيزستان به "لقمه ای خوشمزه" تبديل شود. کشور ما به مثابه يکی از کشور های آسيای مرکزی در چارچوب پيمان همکاری شانگهای با چين پيوند دارد و همکاری می کند. به همين دليل ما هم با چين و هم با روسيه به همکاری های مان ادامه خواهيم داد. ضمن آن که چين همسايه ما نيز است؛ آن هم همسايه ای بزرگ. من در ديداری که با اعضای دبيرخانه پيمان همکاری شانگهای داشتم بر اين نکته تاکيد نمودم که تمامی بندهای قراردادهای مربوط به اين پيمان لازم الاجرا هستند و بايد اجرا شوند.
ما به سرمايه گذاری های آنان احتياج داريم؛ منافع ما در اين است که ساختارهای مورد نياز در جهت بهبود رشد اقتصادی ما ايجاد گردند. به همين دليل موردی برای نگرانی باقی نمی ماند. در رابطه با روسيه هم هر تلاشی که در جهت برهم زدن آن صورت گيرد از همان ابتدا با شکست مواجه خواهد شد.
با مشکل تماميت گرايی مذهبی چگونه می خواهيد برخورد کنيد؟
معتقد بر اين هستم که هر حکومتی بايد سياست مشخص خود را داشته باشد- حکومتی ملی. آن هنگامی که ايدئولوژی حکومتی وجود ندارد، اين خلاء با ايدئولوژی ديگری پر خواهد شد؛ همان چيزی که پس از فروپاشی شوروی رخ داد. پس از فروپاشی شوروی، مساجد بسياری در کشور ما ساخته شدند، به ويژه در جنوب کشور.
به عوض احداث مدرسه، مسجد ساخته شد، آن هم در هر کوی و برزن. حکومت آزادی را داد و بطور هم زمان کنترل را بر جامعه از دست داد. اميدوارم که ما بزودی برنامه عمل خود را در اين رابطه ارائه کنيم.
www.ng.ru