ریزگردها؛ پدیده ای که مقابله با آن، راهکارهای بین المللی می طلبد
حسن روحانی در کارگروه ملی مقابله با ریزگردها و شورای اداری خوزستان تاکید کرد که ریزگرد مربوط به روزها وسال های اخیر نیست واین پدیده تنها درکشور ایران دیده نمی شود وهمه کشورهای منطقه ازجمله کشورهای جنوب خلیج فارس با آن درگیر هستند. دراین میان، تاکید وی درحالی است که پدیده ریزگردها ومقابله با آن در طول سالیان گذشته همواره درسطح بین المللی مطرح بوده است.
آفتاب‌‌نیوز : ریزگردها به ذرات معلق در هوا با قطر حدود 4.5 میکرون گفته می شود که منشا آن تغییر در جریان باد و گسترش مناطق بیابانی است که قابلیت انتقال سریع در سطح هوا و انتقال درمسیر بادهای موسمی را دارا هستند و بروز این پدیده می تواند مشکلات بسیار جدی برای یک منطقه به دنبال داشته باشد.
در سال های گذشته، پدیده ریزگردها در نقاط گوناگونی از جهان از جمله نواحی سه گانه قاره آسیا ( جنوب، مرکز و غرب) و در مناطق غربی آمریکای شمالی، شمال آفریقا، صحراهای عربستان و جنوب عراق و بخشی از مناطق کوهستانی ترکیه و سوریه به عنوان کمربند گرد وخاک جهان وجود داشته است که در حال حاضر طرح های زیادی برای مقابله با آن از سوی برخی کشورها تهیه شده است.
در سال های اخیر، به دلایلی چون تداوم خشکسالی و خشکی هوا، کاهش سالانه بارندگی، استفاده غیرمنطقی از منابع آبی و زیرزمینی، از بین رفتن تدریجی پوشش های گیاهی و خشک شدن دریاچه ها، پدیده ریزگردها به خطری جدی در سطح بین المللی تبدیل گشته است.
برای نمونه، کشور چین در هر سال با پدیده ریزگردها در مناطق شمال غربی خود مواجه است که مزارع ، مناطق روستایی و شهرهای این کشور را در معرض انواع تهدیدات زیست محیطی قرار می دهد به طوری که بخش قابل توجهی از این ریزگردها به برخی مناطق دو کشور کره و ژاپن نیز منتقل و مشکلات زیادی را برای ساکنان آنها فراهم می آورد.
این در حالی است که اساسا پدیده ریزگرد در بستر یک جریان دو سویه و قابل بازگشت شکل می گیرد و پس از عبور از منطقه ای خاص و بلند شدن از مناطق بیابانی، مجددا به مسیر خود ادامه داده و به طور توقف ناپذیری ادامه پیدا می کند.
مناطق بیابانی قاره آفریقا نیز یکی از کانون های اصلی تولید ریزگرد در جهان هستند که دامنه آن در بستری از وزش بادهای موسمی به سایر نقاط جهان انتقال می یابد، به طوری که حتی برخی کشورهای اروپایی نیز مورد هجوم این ریزگردها قرار می گیرند اما به دلیل بافت سرزمینی خود و رطوبت بالا و بارندگی های فصلی، این پدیده به طور ملموس قابل مشاهده نیست.
به هر روی، وقوع پدیده ریزگردها در ایران که بخش عظیمی از مساحت آن خشک و کویری است و در معرض تغییرات اقلیمی و آب و هوایی قرار دارد، امری کاملا طبیعی به شمار می رود که این جریان در اواخر فصل زمستان و در اوایل بهار به دلیل افزایش دمای سطح خاک در کانون های ریزگرد، موجب شتاب گرفتن حرکت ریزگردها و افزایش سرعت انتقال آنها می شود.
از سوی دیگر، مقابله با این پدیده مانند هر پدیده طبیعی دیگری نیازمند شناخت دقیق تهدیدات زیست محیطی، شناسایی دقیق کانون های ریزگردها و بررسی عوامل تشدیدکننده این پدیده است که این امر در بستری از مدیریت جمعی و تلاش بین المللی کشورهای مربوطه صورت خواهد پذیرفت.
در سال های گذشته، پدیده ریزگردها در نقاط گوناگونی از جهان از جمله نواحی سه گانه قاره آسیا ( جنوب، مرکز و غرب) و در مناطق غربی آمریکای شمالی، شمال آفریقا، صحراهای عربستان و جنوب عراق و بخشی از مناطق کوهستانی ترکیه و سوریه به عنوان کمربند گرد وخاک جهان وجود داشته است که در حال حاضر طرح های زیادی برای مقابله با آن از سوی برخی کشورها تهیه شده است.
در سال های اخیر، به دلایلی چون تداوم خشکسالی و خشکی هوا، کاهش سالانه بارندگی، استفاده غیرمنطقی از منابع آبی و زیرزمینی، از بین رفتن تدریجی پوشش های گیاهی و خشک شدن دریاچه ها، پدیده ریزگردها به خطری جدی در سطح بین المللی تبدیل گشته است.
برای نمونه، کشور چین در هر سال با پدیده ریزگردها در مناطق شمال غربی خود مواجه است که مزارع ، مناطق روستایی و شهرهای این کشور را در معرض انواع تهدیدات زیست محیطی قرار می دهد به طوری که بخش قابل توجهی از این ریزگردها به برخی مناطق دو کشور کره و ژاپن نیز منتقل و مشکلات زیادی را برای ساکنان آنها فراهم می آورد.
این در حالی است که اساسا پدیده ریزگرد در بستر یک جریان دو سویه و قابل بازگشت شکل می گیرد و پس از عبور از منطقه ای خاص و بلند شدن از مناطق بیابانی، مجددا به مسیر خود ادامه داده و به طور توقف ناپذیری ادامه پیدا می کند.
مناطق بیابانی قاره آفریقا نیز یکی از کانون های اصلی تولید ریزگرد در جهان هستند که دامنه آن در بستری از وزش بادهای موسمی به سایر نقاط جهان انتقال می یابد، به طوری که حتی برخی کشورهای اروپایی نیز مورد هجوم این ریزگردها قرار می گیرند اما به دلیل بافت سرزمینی خود و رطوبت بالا و بارندگی های فصلی، این پدیده به طور ملموس قابل مشاهده نیست.
به هر روی، وقوع پدیده ریزگردها در ایران که بخش عظیمی از مساحت آن خشک و کویری است و در معرض تغییرات اقلیمی و آب و هوایی قرار دارد، امری کاملا طبیعی به شمار می رود که این جریان در اواخر فصل زمستان و در اوایل بهار به دلیل افزایش دمای سطح خاک در کانون های ریزگرد، موجب شتاب گرفتن حرکت ریزگردها و افزایش سرعت انتقال آنها می شود.
از سوی دیگر، مقابله با این پدیده مانند هر پدیده طبیعی دیگری نیازمند شناخت دقیق تهدیدات زیست محیطی، شناسایی دقیق کانون های ریزگردها و بررسی عوامل تشدیدکننده این پدیده است که این امر در بستری از مدیریت جمعی و تلاش بین المللی کشورهای مربوطه صورت خواهد پذیرفت.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید