آفتابنیوز : این دیپلمات ها که نخواسته اند نامشان فاش شود از احتمال مذاکرات بین 15 عضو شورای امنیت سخن گفته اند. آنها همچنین اعلام کرده اند که این مسأله بستگی زیادی به روسیه دارد.
مقامات روسیه چند هفته گذشته را در تلاش برای متقاعد کردن ایران به توقف برنامه های هسته ای اش و انتقال جنبه های حساس این برنامه به خاک روسیه گذرانده اند. ایران با غنی سازی مشترک در خاک روسیه موافق است اما می خواهد بخشی از غنی سازی در خاک خودش انجام شود.
علیرغم تأکید دولت بوش مبنی بر تلاش ایران برای ساخت سلاح هسته ای در پوشش برنامه انرژی هسته ای غیرنظامی، آژانس بین المللی انرژی هسته ای نتوانسته اند مدرکی دال بر انحراف برنامه هسته ای ایران پیدا کنند، اما آژانس بین المللی انرژی هسته ای هنوز هم نمی تواند صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران را به طور کامل تایید کند.
واشنگتن سال ها در تلاش برای ارجاع برنامه هسته ای ایران به شورای امنیت تنها بود اما با نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای تا چند روز دیگر آرزوی آمریکا برآورده خواهد شد.
این دومین بار در طول ریاست جمهوری بوش است که آمریکا سعی دارد از فشار سازمان ملل بر کشوری مسلمانی که متهم به داشتن برنامه تسلیحات هسته ای است استفاده کند. برای اجتناب از مسائل پیش آمده در مورد عراق که هیچ نوع سلاح کشتار جمعی در آنجا پیدا نشد، اینک کاخ سفید امیدوار است با ترکیبی از دیپلماسی، بازرسی های سازمان ملل و مذاکره بتواند ایران را تحت فشار قرار دهد. همزمان واشنگتن امیدوار است بتواند سوءظن متحدینش در مورد اهداف خود را نیز برطرف سازد.
مقامات آمریکا و اروپا امیدوارند که مسأله هسته ای ایران با ارجاع به شورای امنیت تا چند روز دیگر تمام شود. اما روشن است که نباید اختلافات موجود بین اعضای شورای امنیت نادیده گرفت.
دیپلمات های آمریکایی مشغول آماده سازی پیش نویس قطعنامه ای برای ارائه به شورای امنیت هستند. بنابه گفته دیپلمات ها در این پیش نویس فرصت 30 روزه ای به ایران داده شده تا فعالیت های هسته ای اش را متوقف و با بازرسان همکاری کند در غیر اینصورت با اقدامات دیپلماتیک شدید روبرو خواهد شد. مقامات اروپا و آمریکایی از برخی از اقدامات مثل مواضع تجاری یا محدودیت هایی برای مقامات ایرانی، تحریم های اقتصادی و یا تحریم نفت خبر داده اند.
در عین حال مقامات روسی نسبت به توقف مذاکره با ایران که هنوز به نتیجه نهایی نیز نرسیده است، ناراضی هستند. سرگئی لاورف وزیر خارجه روسیه نیز روز جمعه در جمع خبرنگاران اعلام کرده است که هیچ توافقی در مورد آنچه که در صورت ارجاع مسأله ایران به شورای امنیت، انجام خواهد شد، صورت نگرفته است.
لاوروف قرار است برای دیدار با جورج بوش و کاندولیزا رایس وارد واشنگتن شود، مقامات آمریکایی می گویند انتظار می رود در این دیدارها در مورد چگونگی تحت فشار قرار دادن ایران، تصمیم گیری شود. مقامات روسی نیز از فرصت 60 روزه یا سه ماه برای ادامه مذاکرات خبر داده اند.
یک مقام ارشد آمریکایی نیز گفته است که برای آمریکا اطمینان از باقی ماندن مسأله ایران در دستور کار شورای امنیت مهم است،چیزی که روسیه و چین از آن اجتناب می کنند.
در عین حال برخی از کارشناسان ایرانی و آمریکایی معتقدند که احتمال موافقت شورای امنیت با اعمال تحریم های اقتصادی بر علیه ایران حتی اگر ایران به برنامه های هسته ای اش ادامه دهد، بسیار کم است.
پس از آنکه آژانس بین المللی انرژی هسته ای در سال 2003 کره شمالی را به خاطر خروج از NPT به شورای امنیت فرستاد، چین اقدامات این شورای بر علیه پیونگ یانگ را بلوکه کرد. اکنون نیز روسیه و چین گفته اند که قصد دارند ایران را به توقف برنامه های هسته ای اش متقاعد کنند. تا جامعه بین الملل در مورد اهداف صلح جویانه ایران مطمئن شود، اما تاکنون موفق نبوده اند.
فلینت لیمورت (Flynt Levereite) از مؤسسه بروک معتقد است که شکافی آشکار بین آمریکا، انگلیس و فرانسه که خواستار ارجاع مسأله ایران به شورای امنیت هستند و روسیه و چین که با دلائل متفاوت معتقدند هنوز هم پرونده ایران در چارچوب آژانس بین المللی انرژی هسته حل شدنی است وجود دارد.
وی با اشاره به انگیزه چین برای عدم ارجاع ایران به شورای امنیت و اعمال تحریم علیه آن می نویسد: برای کشوری مثل چین که تشنه انرژی است برقراری رابطه با ایران که از بزرگ ترین صادر کنندگان نفت در دنیا است، معامله ای بزرگ قلمداد می شود.