تحلیل یک کارشناس از طرح مد و لباس
شهشهانی:چرا زنان دستاویز نمایش قدرت باشند
آفتاب‌‌نیوز : 
وی می گوید:در دوران رضاشاه برای اولین بار،به موضوع لباس به صورت رسمی پرداخته شد و قانون متحدالشکل کردن پوشش زنان و مردان اجرا شد .این زمان ،فرصت بسیار خوبی بود برای طرح لباس ملی، ولی این کار اجرایی نشد و لباس غربی به عنوان پوشش برتر و اجباری مطرح شد .از سویی با استفاده از قوه قهریه ،استفاده از این پوشش در آموزش و پرورش و کلیه ادارات اجباری شد ودر همین حال ،زنان در مجامع عمومی و در جاهایی که مردان مهم کشوری حضور داشتند،با اجبار به داشتن پوشش غربی شرکت داده شدند .از طرفی در مجلات و ...دائما صحبت از این می شد که لباس و کفش غربی پاکیزه و تمیز است و بدین ترتیب با تاکید بر پاکیزگی ،زنان به سمت پوشش غربی سوق داده شدند.و بدین ترتیب با الگو گرفتن از لباس غربی و با استفاده از نیروی قهریه،لباس ایرانی هم تغییر کرد.
وی می افزاید: ما باید با واقعیت های موجود کنار بیاییم.نام کشور ما جمهوری اسلامی ایران است و سه تاریخ هم در این کشور مورد استفاده قرار می گیرد ؛تاریخ شمسی،تاریخ میلادی و تاریخ قمری و هر روز و هر ساعت و در کلیه برنامه های رادیو و تلویزیون و حتی درروزنامه ها این سه تاریخ توامان مورد استفاده قرار می گیرد. پس ما باید با این سه گانگی کنار بیاییم و این کار مسلما با استفاده از نیروی قهریه نمی تواند صورت پذیرد. چون در چند سال اخیر که سیاست عدم برخوردهای قهرآمیز با پوشش زنان را شاهد بودیم ،مشاهده شد که چه ضد روپوش هایی دختران بر تن کردند و به تبع اینکه لباسهای اروپایی تنگ شد،روپوش زنان ایرانی هم تنگ شد و همین طور مدل های شلوارو ....
متن کامل قانون مد و لباس(کلیک کنید)
دکتر شهشهانی با طرح این سوال که باید دید از اجرای طرح لباس ملی چه هدفی دنبال می شود،ادامه می دهد :اگر قرار است این کار صورت بگیرد تا ضرب شستی باشد برای دیگری پس چرا این کار باید از طریق زنان صورت بگیرد؟به چه دلیل همیشه زنها باید دستاویزی باشند برای نشان دادن قدرت بین واحدهای مختلف؟
موضوع دیگرهم این است که این کار برای چه کسانی می خواهد انجام شود؟در آموزش و پرورش ،ادارات و ....هر چند قانون مدون در این زمینه وجود ندارد اما بخشنامه هایی وجود دارد که اجرا هم می شود پس دیگر احتیاجی به قانونی کردن این موضوع نبود اما اگر این طرح قرار است در کل کشور پیاده شود،کاملا ضد سیاست کلی نظام جمهوری اسلامی است که در آن حقوق اقوام به رسمیت شناخته شده است .
وی با بررسی این موضوع از لحاظ اقتصادی می گوید:از سوی دیگر باید از لحاظ اقتصادی هم به این موضوع توجه کرد .اجباری شدن استفاده از لباس ملی ،بر خلاف منافع افرادی است که به دلایل مالی این امکان را ندارند که سریع ،لباسی را جایگزین لباس دیگری کنند و به اصطلاح تغییر مد بدهند .از سوی دیگر ما شاهدیم لباسی که در شهرها پوشیده می شود در بسیاری از روستاها اصلا مورد استفاده قرار نمی گیرد پس چرا با این طرح ، در مرکزیک آشوب جدید به پا می کنند؟
این استاد دانشگاه با ارائه چند توصیه به ارائه دهندگان لباس ملی می گوید:پیشنهاد دهندگان این طرح یک روز از صبح تا شب همراه زنان باشند و از نزدیک ببینند یک زن چه استفاده ای از لباسش می کند؟از صبح تا شب چند بار لباسش را عوض می کند ؟این چندگانگی پیرایش زنان را ببینند تا با واقعیت مواجه شوند .
این تجربه ،اطلاعات زیادی را در مورد اینکه لباس زنان چه چیزی را نشان می دهد در اختیارشان می گذارد.لباس وسیله ای است برای اینکه بتوانیم از طریق آن بدون اینکه نیاز به حرف زدن باشد ،تفکر ،طبقه و جایگاه اجتماعی مان را به افراد منتقل کنیم .خب مسلم است وقتی که قرارباشد همه زنان یک شکل شوند دیگر نمی توانند براحتی از طریق لباس فکر و طبقه خویش را منتقل کنند .
از سوی دیگر هم همواره فرصت برای حضور زنان در اجتماع کمتر بوده است پس نتیجه این تضاد را به شکل دیگری در جامعه خواهیم داد همان طور که در سالهای اخیر شاهد هستیم چون زنان نمی توانند به راحتی حرفشان را بزنند ،فریاد می زنند و فرم لباس پوشیدنشان اصطلاحا جیغ می زند هر چند همه این کار را نمی کنند اما نمی توان منکر وجود این قضیه شد .
ما باید به دنبال حالت مطلوب انسانی باشیم برای اینکه در نهایت عدالت اجتماعی را رعایت کنیم و آیا از طریق این لباس ملی به عدالت اجتماعی می رسیم .آیا این وضعیت ،مطلوب حالت بودن انسانی است ؟ما با زور سعی داریم چیزی را به عنوان لباس ملی به زنان تحمیل کنیم و این موضوع با واقعیت های موجود جور نیست ،پس بگذاریم تنوع لحاظ شود .
دکتر شهشهانی می افزاید:از سوی دیگر زنان در هر فرهنگ و کشوری ،همواره وقت و زمان بسیاری را برای طراحی لباس و دوخت آن صرف می کنند ومدل لباس و پرداختن به ظرافت های آن برایشان مهم بوده است .هر فرد دیگری می تواند نظری راجع به این حس زیبایی شناسی زنان داشته باشد اما نمی تواند آن را نفی کند و مجددا تعریفی از مد و لباس برای زنان ارائه کند .
زنان همواره به فرهنگ پوشش بشر شکل داده اند همان طور که هر انسانی لخت به دنیا می آید و زنان بر تن آنان لباس می پوشانند و حتی زنان برای همسرانشان لباس انتخاب می کنند حالا آیا این صحیح است که مردان تعیین کنند که زنان باید چگونه لباس بپوشند؟
وی تاکید می کند: باید این نکته را هم در نظرگرفت زنان یا به دلیل محافظه کاری بیشتر و یا به دلیل موقعیت طلبی،هر وقت موضوعی جنبه قانونی بگیرد بیشتر از مردان آن را رعایت می کنند حالا آیا این خصلت برازنده زن ایرانی است که با قانونی کردن لباس ملی و یا اجبار به پوشش آن زنان را به این مسیرسوق داد؟
و آیا اجرای طرح لباس ملی ،زیر سوال بردن عقل و شعورزنانی نیست که در انتخابات شرکت می کنند و سران مملکت خویش را انتخاب می کنند ؟ در حالی که آزادی پوشش جزو حقوق مسلم و بدیهی هر انسانی است .از سوی دیگر باید مسئولان ،تغییرات اجتماعی موجود را بپذیرند همانطور که در بیانیه بسیج که خطاب به زنان بسیجی گفته شده "می توانند با مانتوهای بلند حضور یابند و تاکید شده که پذیرش تحولات اجتماعی به معنای عدول از ارزش ها نیست" ،پس چرا در این مورد هم تغییرات اجتماعی به رسمیت شناخته نمی شود .
و این حق زنان است که بپرسند کسانی که قرار است لباس ملی را طراحی کنند،زن هستند یا مرد و آیا نماینده اقوام مختلف هستند و آیا دانش و اطلاعات کافی در زمینه مد و طراحی لباس دارند؟ چه مقدار از این تصمیم سیاسی و چه مقدار اجتماعی و مردمی است ؟و باید این را هم در نظر بگیرند که به هیچ کس این اجازه داده نشده که تا این حد در زندگی روزمره و شخصی افراد تاثیرگذار باشد و حتی نوع پوشش را هم به آنان تحمیل کند.
شهشهانی توضیح می دهد: از سوی دیگر در دنیای امروز،زنان خود را در یک صحنه جهانی می بینند ،پس باید به آنان اجازه داده شود که خودشان انتخاب کنند در صحنه جهانی با چه پوششی ظاهر شوند .ما با این تنوع عظیم لباسی می توانیم مرکز مد خاورمیانه شویم و در صحنه جهانی سرافراز ظاهر شویم در حالی که اکنون شاهد هستیم اکثر زنان ایرانی در هواپیما و قبل از رسیدن به مقصد،نوع پوشش خود را تغییر می دهند به این دلیل که از نوع پوشش خود ناراضی هستند.
وی در پایان تصریح می کند :ای کاش مسئولان قبل از اجرای این طرح ،نتایجی را که از محدودیت در پوشش زنان عاید شده است و نکات مثبت و منفی آن را بسنجند و سپس اقدام به اجرای این طرح کنند ؟درست است که استفاده از نیروی قهریه و پلیس دربرخی موارد از جمله قوانین راهنمایی و رانندگی کارساز بوده است اما آیا در پوشش هم می توان از نیروی قهریه پلیس برای اجبارزنان به پوشش لباسی برخلاف میل و سلیقه شان استفاده کرد؟
وی می گوید:در دوران رضاشاه برای اولین بار،به موضوع لباس به صورت رسمی پرداخته شد و قانون متحدالشکل کردن پوشش زنان و مردان اجرا شد .این زمان ،فرصت بسیار خوبی بود برای طرح لباس ملی، ولی این کار اجرایی نشد و لباس غربی به عنوان پوشش برتر و اجباری مطرح شد .از سویی با استفاده از قوه قهریه ،استفاده از این پوشش در آموزش و پرورش و کلیه ادارات اجباری شد ودر همین حال ،زنان در مجامع عمومی و در جاهایی که مردان مهم کشوری حضور داشتند،با اجبار به داشتن پوشش غربی شرکت داده شدند .از طرفی در مجلات و ...دائما صحبت از این می شد که لباس و کفش غربی پاکیزه و تمیز است و بدین ترتیب با تاکید بر پاکیزگی ،زنان به سمت پوشش غربی سوق داده شدند.و بدین ترتیب با الگو گرفتن از لباس غربی و با استفاده از نیروی قهریه،لباس ایرانی هم تغییر کرد.وی می افزاید: ما باید با واقعیت های موجود کنار بیاییم.نام کشور ما جمهوری اسلامی ایران است و سه تاریخ هم در این کشور مورد استفاده قرار می گیرد ؛تاریخ شمسی،تاریخ میلادی و تاریخ قمری و هر روز و هر ساعت و در کلیه برنامه های رادیو و تلویزیون و حتی درروزنامه ها این سه تاریخ توامان مورد استفاده قرار می گیرد. پس ما باید با این سه گانگی کنار بیاییم و این کار مسلما با استفاده از نیروی قهریه نمی تواند صورت پذیرد. چون در چند سال اخیر که سیاست عدم برخوردهای قهرآمیز با پوشش زنان را شاهد بودیم ،مشاهده شد که چه ضد روپوش هایی دختران بر تن کردند و به تبع اینکه لباسهای اروپایی تنگ شد،روپوش زنان ایرانی هم تنگ شد و همین طور مدل های شلوارو ....
متن کامل قانون مد و لباس(کلیک کنید)
دکتر شهشهانی با طرح این سوال که باید دید از اجرای طرح لباس ملی چه هدفی دنبال می شود،ادامه می دهد :اگر قرار است این کار صورت بگیرد تا ضرب شستی باشد برای دیگری پس چرا این کار باید از طریق زنان صورت بگیرد؟به چه دلیل همیشه زنها باید دستاویزی باشند برای نشان دادن قدرت بین واحدهای مختلف؟
موضوع دیگرهم این است که این کار برای چه کسانی می خواهد انجام شود؟در آموزش و پرورش ،ادارات و ....هر چند قانون مدون در این زمینه وجود ندارد اما بخشنامه هایی وجود دارد که اجرا هم می شود پس دیگر احتیاجی به قانونی کردن این موضوع نبود اما اگر این طرح قرار است در کل کشور پیاده شود،کاملا ضد سیاست کلی نظام جمهوری اسلامی است که در آن حقوق اقوام به رسمیت شناخته شده است .
وی با بررسی این موضوع از لحاظ اقتصادی می گوید:از سوی دیگر باید از لحاظ اقتصادی هم به این موضوع توجه کرد .اجباری شدن استفاده از لباس ملی ،بر خلاف منافع افرادی است که به دلایل مالی این امکان را ندارند که سریع ،لباسی را جایگزین لباس دیگری کنند و به اصطلاح تغییر مد بدهند .از سوی دیگر ما شاهدیم لباسی که در شهرها پوشیده می شود در بسیاری از روستاها اصلا مورد استفاده قرار نمی گیرد پس چرا با این طرح ، در مرکزیک آشوب جدید به پا می کنند؟
این استاد دانشگاه با ارائه چند توصیه به ارائه دهندگان لباس ملی می گوید:پیشنهاد دهندگان این طرح یک روز از صبح تا شب همراه زنان باشند و از نزدیک ببینند یک زن چه استفاده ای از لباسش می کند؟از صبح تا شب چند بار لباسش را عوض می کند ؟این چندگانگی پیرایش زنان را ببینند تا با واقعیت مواجه شوند .
این تجربه ،اطلاعات زیادی را در مورد اینکه لباس زنان چه چیزی را نشان می دهد در اختیارشان می گذارد.لباس وسیله ای است برای اینکه بتوانیم از طریق آن بدون اینکه نیاز به حرف زدن باشد ،تفکر ،طبقه و جایگاه اجتماعی مان را به افراد منتقل کنیم .خب مسلم است وقتی که قرارباشد همه زنان یک شکل شوند دیگر نمی توانند براحتی از طریق لباس فکر و طبقه خویش را منتقل کنند .
از سوی دیگر هم همواره فرصت برای حضور زنان در اجتماع کمتر بوده است پس نتیجه این تضاد را به شکل دیگری در جامعه خواهیم داد همان طور که در سالهای اخیر شاهد هستیم چون زنان نمی توانند به راحتی حرفشان را بزنند ،فریاد می زنند و فرم لباس پوشیدنشان اصطلاحا جیغ می زند هر چند همه این کار را نمی کنند اما نمی توان منکر وجود این قضیه شد .
ما باید به دنبال حالت مطلوب انسانی باشیم برای اینکه در نهایت عدالت اجتماعی را رعایت کنیم و آیا از طریق این لباس ملی به عدالت اجتماعی می رسیم .آیا این وضعیت ،مطلوب حالت بودن انسانی است ؟ما با زور سعی داریم چیزی را به عنوان لباس ملی به زنان تحمیل کنیم و این موضوع با واقعیت های موجود جور نیست ،پس بگذاریم تنوع لحاظ شود .
دکتر شهشهانی می افزاید:از سوی دیگر زنان در هر فرهنگ و کشوری ،همواره وقت و زمان بسیاری را برای طراحی لباس و دوخت آن صرف می کنند ومدل لباس و پرداختن به ظرافت های آن برایشان مهم بوده است .هر فرد دیگری می تواند نظری راجع به این حس زیبایی شناسی زنان داشته باشد اما نمی تواند آن را نفی کند و مجددا تعریفی از مد و لباس برای زنان ارائه کند .
زنان همواره به فرهنگ پوشش بشر شکل داده اند همان طور که هر انسانی لخت به دنیا می آید و زنان بر تن آنان لباس می پوشانند و حتی زنان برای همسرانشان لباس انتخاب می کنند حالا آیا این صحیح است که مردان تعیین کنند که زنان باید چگونه لباس بپوشند؟
وی تاکید می کند: باید این نکته را هم در نظرگرفت زنان یا به دلیل محافظه کاری بیشتر و یا به دلیل موقعیت طلبی،هر وقت موضوعی جنبه قانونی بگیرد بیشتر از مردان آن را رعایت می کنند حالا آیا این خصلت برازنده زن ایرانی است که با قانونی کردن لباس ملی و یا اجبار به پوشش آن زنان را به این مسیرسوق داد؟
و آیا اجرای طرح لباس ملی ،زیر سوال بردن عقل و شعورزنانی نیست که در انتخابات شرکت می کنند و سران مملکت خویش را انتخاب می کنند ؟ در حالی که آزادی پوشش جزو حقوق مسلم و بدیهی هر انسانی است .از سوی دیگر باید مسئولان ،تغییرات اجتماعی موجود را بپذیرند همانطور که در بیانیه بسیج که خطاب به زنان بسیجی گفته شده "می توانند با مانتوهای بلند حضور یابند و تاکید شده که پذیرش تحولات اجتماعی به معنای عدول از ارزش ها نیست" ،پس چرا در این مورد هم تغییرات اجتماعی به رسمیت شناخته نمی شود .
و این حق زنان است که بپرسند کسانی که قرار است لباس ملی را طراحی کنند،زن هستند یا مرد و آیا نماینده اقوام مختلف هستند و آیا دانش و اطلاعات کافی در زمینه مد و طراحی لباس دارند؟ چه مقدار از این تصمیم سیاسی و چه مقدار اجتماعی و مردمی است ؟و باید این را هم در نظر بگیرند که به هیچ کس این اجازه داده نشده که تا این حد در زندگی روزمره و شخصی افراد تاثیرگذار باشد و حتی نوع پوشش را هم به آنان تحمیل کند.
شهشهانی توضیح می دهد: از سوی دیگر در دنیای امروز،زنان خود را در یک صحنه جهانی می بینند ،پس باید به آنان اجازه داده شود که خودشان انتخاب کنند در صحنه جهانی با چه پوششی ظاهر شوند .ما با این تنوع عظیم لباسی می توانیم مرکز مد خاورمیانه شویم و در صحنه جهانی سرافراز ظاهر شویم در حالی که اکنون شاهد هستیم اکثر زنان ایرانی در هواپیما و قبل از رسیدن به مقصد،نوع پوشش خود را تغییر می دهند به این دلیل که از نوع پوشش خود ناراضی هستند.
وی در پایان تصریح می کند :ای کاش مسئولان قبل از اجرای این طرح ،نتایجی را که از محدودیت در پوشش زنان عاید شده است و نکات مثبت و منفی آن را بسنجند و سپس اقدام به اجرای این طرح کنند ؟درست است که استفاده از نیروی قهریه و پلیس دربرخی موارد از جمله قوانین راهنمایی و رانندگی کارساز بوده است اما آیا در پوشش هم می توان از نیروی قهریه پلیس برای اجبارزنان به پوشش لباسی برخلاف میل و سلیقه شان استفاده کرد؟
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید