نورپردازی دوران کهن و تاثیر آن در ساخت انواع درب
از جمله کهن‌ترین مدارک و نمونه‌های در و پنجره در معماری ایران را شاید بتوان در نقش قلعه‌های مادی در آثار دوره شاروکین یافت.
آفتاب‌‌نیوز :
اولین تاریخی که ما از بهره‌گیری نور خورشید در بناهای ایرانی اطلاع داریم سده سوم هزاره چهارم ق.م می‌باشد که درآن زمان جهت کسب نور و سایه از ایجاد اختلاف سطح در دیوارهای خارجی استفاده می کردند.
در شهر سوخته از هزاره سوم و دوم ق.م از روی آثار خانه‌هایی که دیوار آن‌ها تا زیر سقف باقی مانده بود می‌توان استنباط کرد که هر اتاق از طریق یک در به خارج ارتباط داشته و فاقد پنجره بوده‌اند، در دوره عیلام در حدود ١٣٠٠و١٤٠٠ق.م نیز نمونه‌ای از پنجره‌های شیشه‌ای بدست آمده که شامل لوله‌هایی از خمیر شیشه می‌باشد که در کنار هم و در داخل یک قاب جای می گرفته و به طور حتم جهت روشن کردن داخل بنا مورد استفاده بود.
از جمله کهن‌ترین مدارک و نمونه‌های در و پنجره در معماری ایران را شاید بتوان در نقش قلعه‌های مادی در آثار دوره شاروکین یافت. حتی برای روشن کردن فضای خانه فضای درب ضد سرقت را نیز در نظر گرفته بوند. به‌طوری که نورپردازی با استفاده از همگونی فضای داخلی و خارجی باشد امروزه نیز در داخل منازل مسکونی و برجها از روی نقش‌های برجسته در ضد سرقت می‌توان پی به اصالت معماری کهن برد. از روی نقش برجسته آشوری می‌توان روزن‌هایی را که بر روی برجها ساخته شده‌اند تشخیص داد. در دوره هخامنشی در تخت جمشید وضع درها به خوبی روشن و پاشنه‌گرد آن‌ها اغلب به‌جای مانده است.
بر اساس تحقیقات پروفسور ولفانگ معلوم شده که انحراف زوایای تخت جمشید بر اساسی بنیاد گذاشته شده که به وسیله ایجاد سایه روشن‌های گوناگون تعیین روز اول سال و فصول مختلف میسر می‌شده و این انحراف به معمار ایرانی اجازه می‌داده مکان‌های مورد نیاز برای سکونت را به گونه‌ای بسازد که در فصول مختلف سال هر خانه به مقدار لازم از آفتاب و روشنایی استفاده نماید و نماهای در ضد سرقت ترک نیز بر این اساس این نور و روشنایی در نظر گرفته می‌شود. ساسانیان تمایل به نشان دادن تضاد بین سایه و روشن داشته‌اند و این امر در تمام بناهای آن‌ها مشهود است.
نوک گنبد‌ها‌ی چهار طاقی آن‌ها به صورت روزنه در آمده زیرا برای برافروختن آتش به آن احتیاج داشته‌اند. در بناهایی که طاق ضربی داشته‌اند معمولا تامین نور از آن قسمت‌هایی بوده که سقف مسطح داشته‌اند. این نحوه نورپردازی برای ایجاد حس بین درب و پنجره و دیوارهای ساختمان می‌باشد. همان‌طور که این شیوه‌ها حتی در در ضد سرقت ترک امروزی نیز دیده می‌شود روش استفاده از طاق گهواره‌ای که از انواع طاق‌سازی‌ها‌ی عصر ساسانی است به معمار اجازه می‌داد که در فاصله میان دو قوس پنجره تعبیه نماید و روشنایی بنا را تامین کند.
در دوره ساسانی که استفاده از گنبد به شکل وسیعی معمول شده و جز ویژگی‌های این معماری می‌شود می‌بینیم که در روی گنبد روزنه‌هایی با حفره‌هایی تعبیه می‌کردند که احتمالا برای پوشش آن‌ها از شیشه استفاده می‌کردند. تنها از روزن وسط گنبد یا از سوراخ‌های تعبیه شده بر روی آن جهت نورگیری استفاده می‌کردند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید