آفتابنیوز : سید مهدی هاشمی- سالیان طولانی است که مشکلات اقتصادی تبدیل به دغدغه اصلی بخش عمدهای از جامعه ما شده است. رکود، تورم و بیکاری گسترده گویا خیال رخت بربستن ندارند. افزایش قیمت کالاهای اساسی و انرژی در سال آینده همیشه یکی از نگرانیهای آخر سال بوده است اما به راستی دلیل حل نشدن این مشکلات اقتصادی چیست؟
چرا بیکاری حل نمی شود؟ چرا رکود حل نمیشود؟ و بسیاری چراهای دیگر در فضای اقتصاد پیچیده ایران وجود دارد. کارشناسان اقتصادی لیست بلندی از دلایلی در ابعاد مختلف را ذکر کردهاند که هر یک از آنها در جای خود میتواند صحیح باشد.
گفته میشود که اقتصاد ایران همانند بیماری است که چندین بیماری همزمان دارد و وجود رکود تورمی بلندمدت در اقتصاد ایران نیز نشان از مشکلات ساختاری عدیده است اما وجود دو مشکل اصلی در اقتصاد ایران مانع اصلی بینتیجهبودن تلاشها و اضافهشدن بیماریهای مختلف به اقتصاد است.
به بنبست رسیدن تلاشها برای ایجاد رونق در اقتصاد ایران چه از طریق تحریک عرضه و چه از طریق تحریک تقاضا به این دلیل است که امکان خلق ثروت از طریق تولید مولد در اقتصاد ایران وجود ندارد. تنها راه حل بیکاری و رکود در کشور که بتواند تغییر محسوسی در شرایط جامعه ایجا کند، به وسیله سرمایهگذاریهای کلان همراه با تکنولوژی روز در بخشهای مولد اقتصادی است و جز این هر راهحلی تنها تسکینی کوتاه مدت است و یا در یک مقیاس کوچک کاربرد دارد و منابع بالقوه کشور نیز به خودی خود نمیتواند به ثروت جامعه اضافه نماید.
در حال حاضر بسیاری از واحدهای تولیدی در کشور با کمتر از نیمی از ظرفیت خود کار میکنند و دلیل این مسئله نیز این است که آنها تنها با نگاه به بازار داخل ایجاد شدهاند و این واحدها یا چندین برابر نیاز داخلی ظرفیت تولید دارند و یا در مقابل واردات توان رقابت ندارند. عدم سرمایهگذاری با تکنولوژی روز در اقتصاد کشور در طول سالیان گذشته موجب وضعیت نابسامان امروز شده است.
دو مانع اصلی در برابر سرمایهگذاری در ایران، نبود فضای شفاف و رقابتی در اقتصاد کشور و مشخص نبودن جایگاه کشور در اقتصاد جهانی است. در مورد مشکل اول دولت باید با پرهیز از مداخلات نابهجا در اقتصاد به دنبال بهبود فضای کسب و کار باشد و با کاهش انحصارها و ایجاد شفافیت، فضای رقابت سالم در اقتصاد را ایجاد نماید. برای حل مشکل دوم نیز دولت باید با برنامهریزی صحیح به دنبال جذب سرمایههای داخلی و خارجی باشد؛ البته در صنایعی که بتوانیم امکان ایجاد مزیت رقابتی در سطح جهانی را داشته باشیم. و سپس امکان حضور در بازارهای جهانی است که این امر نیز در ادامه سیاست تعامل سازنده دولت امکانپذیر است.
حل این دو مشکل نیازمند عزم جدی دولت و مردم و اعتماد متقابل با نگاه بلندمدت است و انجام اقداماتی از سوی هر گروه که تنها امنیت سرمایهگذاری را مختل میکند خود باعث ایجاد مشکلی جدید بر مشکلات قبلی خواهد شد.