راه حل بحران سوریه: جنگ یا عقلانیت؟

امید است بار دیگر قدرتهای بزرگ تصمیم بزرگ و سرنوشت ساز بگیرند. همان تصمیمی که اوباما گرفت و روسیه و سوریه با آن همکاری کردند.

آفتاب‌‌نیوز :

شهروز ابراهیمی*- آن گاه که آمریکا چند سال پیش ادعا نمود بشار اسد از سلاح های شیمیایی در سوریه استفاده کرده است دولت اوباما در برابر دو انتخاب سرنوشت ساز قرار گرفت: یا خطر کم اعتباری آمریکا نزد متحدان خود را بپذیرد و در برابر ادعای رد شدن دولت اسد از خطوط قرمز آمریکا، دست روی دست بگذارد و یا این که با اقدام قاطع (از حمله محدود نظامی تا حمله گسترده) خطر جنگ با متحدان سوریه را بپذیرد.

عقلانیت سیاسی اوباما او را واداشت که راه میانبر اتخاذ کند تا نه آنچنانکه باید، بی اعتبار گردد و به اصطلاح، رهبری آمریکا خیلی خدشه نبیند و نه آن که با خطر درگیری با متحدان منطقه ای و جهانی سوریه (بویژه روسیه) مواجه گردد، روسیه ای که به احتمال قوی در برابر حمله نظامی آمریکا واکنش نشان می داد.

امروز تاریخ دوباره به همان نقطه اول بازگشته است. آمریکا دوباره ادعا نموده که بشار اسد خطوط قرمز آمریکا را رد کرده است. منتهای مراتب این بار در آمریکا اوباما و تیم میانه رو دمکرات ها بر سر کار نیست بلکه ترامپ بر سر کار است که تند تر از گذشتگان بوده و مضافأ، تیم مشاوران کاخ سفید او و نیز متحد جهانی آن از جمله فرانسه بر طبل جنگ و واکنش قاطع نظامی می دمند و آن را برای حیثیت و رهبری آمریکا ضروری می دانند و از طرفی، ادعا دارند مقصر رد شدن مجدد بشار از خطوط قرمز آمریکا، کوتاهی اوباما در واکنش نظامی بود.

تفاوت دوم نیز این است که اگر در آن دوره مخالفان دولت، دست بالا را در نبرد میدانی در داخل سوریه داشتند امروز ظاهرأ دست بالا از آنِ ارتش سوریه است. لذا احتمال واکنش نظامی روسیه در برابر حمله نظامی آمریکا و متحدانش در مقام قیاس با دوره اوباما( اگر چنانچه حمله ای در آن دوره صورت می گرفت) بیشتر است.

روسیه و متحدان منطقه ای اش که خود را آماده می کردند که محصول پیروزی در خرمن سوریه را درو کنند، به احتمال خیلی زیاد دست روی دست نخواهند گذاشت تا کفتاری از راه برسد و شکار آن ها را جلو چشمشان برباید.

در واقع اوضاع امروز خطرناکتر از هر زمان دیگر است. خطر جنگ در منطقه به شدت افزایش یافته است. ائتلاف های نظامی شکل گرفته است، یک طرف آمریکا به اضافه فرانسه و انگلیس و در طرف دیگر روسیه به همراهی ایران. ترکیه نیز دستور کار جنگ خود را به پیش می برد و البته بعید نیست اگر جنگی صورت گیرد در میانه راه به ائتلاف آمریکا بپیوندد.

گسیل نیروهای نظامی به مدیترانه و نزدیکی مرزهای سوریه تشدید شده است و این یادآور بحران کانال سوئز در سال 1956 است.

امید است بار دیگر قدرتهای بزرگ تصمیم بزرگ و سرنوشت ساز بگیرند. همان تصمیمی که اوباما گرفت و روسیه و سوریه با آن همکاری کردند. با دیپلماسی و ابتکارات خلاقانه همواره می توان همکاری کرد ولی جنگ راه همکاری را می بندد، حتی در بدترین حالت، چنانکه این همکاری در گرو توافق، برای کناره گیری قدرت از طرف بشار اسد باشد، باز هم بهتر از جنگی خواهد بود که نتایج پیش بینی ناپذیری دارد.

*دانشیار روابط بین الملل دانشگاه اصفهان

گزارش خطا

لینک کوتاه: https://aftabnews.ir/002AhP