بیگمان آلودگی هوا به یکی از بحرانیترین چالشهای زیست محیطی و بهداشتی ایران تبدیل شده است. این معضل که زمانی تنها به کلانشهرهایی مانند تهران محدود میشد، امروز دامنگسترتر شده و بسیاری از شهرهای بزرگ و کوچک کشور را در برگرفته است. بر پایه آمارهای رسمی، سالانه دهها هزار نفر در اثر عوارض مستقیم و غیرمستقیم آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند و میلیونها نفر دیگر با مشکلات سلامت ناشی از آن دست به گریبانند.
هزینههای اقتصادی ناشی از این پدیده نیز سرسامآور است. بر اساس اعلام معاون بهداشت وزیر بهداشت، سالانه حداقل ۱۰ برابر بودجه سالانه کشور صرف هزینههای ناشی از آلودگی هوا میشود، این رقم هنگفت شامل هزینههای درمانی، کاهش بهرهوری نیروی کار، خسارات زیستمحیطی و آسیبهای اجتماعی میشود، چنین بار اقتصادی سنگینی، توسعه پایدار کشور را با چالشهای جدی مواجه ساخته است.
آمار تکاندهنده مرگومیر ناشی از آلودگی هوا
علیرضا رییسی معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی چندی پیش با اشاره به وقوع سالانه بیش از ۵۷ هزار مورد مرگ منتسب به آلودگی هوا در کشور، این آمار را بسیار بالا توصیف کرد.
وی هشدار داد که آلودگی هوا علاوه بر هزینههای مستقیم، به دلیل ایجاد سموم تجمیعی در بدن از طریق استنشاق و جذب پوست، منجر به بیماریهای مزمن قلبی عروقی، سرطان و سایر بیماریها میشود، این اظهارات در شرایطی مطرح میشود که تهران و سایر کلانشهرها با بحران آلودگی هوا دست به گریبان هستند.
خودروسازان و سوخت ۲ عامل اصلی آلودگی هوا
معاون وزیر بهداشت، یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا را استفاده از سوختهای نامرغوب و مهمتر از آن کیفیت پایین خودروها در کشور میداند و معتقد است: تولید خودروهای بیکیفیت با مصرف سوخت بالا یکی از مهمترین عوامل اصلی آلودگی هوا در سطح کشور است.
رییسی تأکید کرد: متاسفانه خودروسازان دست بردار نیستند و خودروهای بیکیفیت و با مصرف سوخت بسیار بالا را همچنان تولید میکنند، این موضوع به ویژه در تهران که میلیونها خودرو در آن تردد میکند، به مشکلی جدی تبدیل شده است.
وی با هشدار نسبت به مرگ و میر و خسارتهای وارده ناشی از تصادفات جادهای و آلودگی هوا، اظهار کرد: سالانه حدود ۸۰ هزار نفر در اثر آلودگی هوا و سوانح جادهای جان خود را از دست میدهند که این آمار معادل یکدهم نرخ باروری کشور است، فوت شدگان این حوادث بیشتر از قشر مولد جامعه هستند که ضربه سنگینی به اقتصاد کشور وارد میکند.
هشدار جدی درباره تبعات ادامه وضعیت موجود
معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با هشدار جدی نسبت به پیامدهای ادامه تولید خودروهای بیکیفیت در کشور، گفت: خودروی بیکیفیت و گران هم جیب مردم را خالی میکند، هم باعث مرگومیر میشود و هم هوا را آلوده میکند.
وی تأکید کرد: با تولید یک خودروی بیکیفیت، ضربات مهلکی به جمعیت کشور وارد میکنیم و ضروری است این چرخه شکسته شود.
راهکارهای اساسی برای کاهش آلودگی هوا
معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به اقدامات موثر برای کاهش آلودگی هوا، گفت: هنوز تا کنترل آلودگی هوا در کلانشهرها به خصوص تهران فاصله داریم که یکی از راهکارهای برای دستیابی به این مهم، توسعه انرژیهای پاک و استفاده از خودروهای برقی البته با ایجاد زیرساختهای مربوطه است.
این در حالی است که رییسی به خودروسازان پیشنهاد کرد: به جای تولید خودروهای بیکیفیت بنزینی، حداقل خودروی برقی وارد و آن را مونتاژ کنند.
برگزاری کارگروه اضطرار آلودگی هوا به درخواست فوری وزارت بهداشت بود
محسن فرهادی رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، امروز با اعلام درخواست وزارت بهداشت برای تشکیل جلسه کارگروه اضطرار آلودگی هوای تهران، از افزایش آلایندههای هوای تهران براساس پیش بینی سازمان هواشناسی تا پایان این هفته خبر داد.
وی گفت: با توجه به هشدار سازمان هواشناسی مبنی بر پایداری هوا تا آخر این هفته، وزارت بهداشت روز جمعه ۳۰ آبان درخواست خود مبنی بر تشکیل جلسه اضطراری را اعلام کرد که این درخواست به دلیل عبور شاخص آلاینده اصلی PM ۲.۵ از مرز ۱۴۰ انجام شد.
رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با اشاره به روند صعودی آلایندهها، تصریح کرد: از دیشب تا امروز ۲ آذرماه، میزان آلایندههای هوا طی ۲۴ ساعت گذشته از مرز ۱۵۷ عبور کرده و پیشبینی میشود به علت ثبات هوا تا آخر هفته از مرز ۱۶۰ بگذرد.
وی تأکید کرد که میانگین عدد احصا شده از ایستگاههای سنجش هوا در استان تهران عدد ۱۵۴ را نشان میدهد که بیانگر وضعیت نامناسب هوای پایتخت است.
فرهادی در خصوص اقدامات پیشنهادی وزارت بهداشت گفت: درخواست وزارت بهداشت علاوه بر تمهیدات جلسه ۳۰ آبان، شامل غیرحضوری شدن مدارس، دانشگاهها و دستگاههای دولتی در این هفته میشود.
وی خاطرنشان کرد که این موارد پیشنهادات وزارت بهداشت در جهت کاهش ترددهای غیرضروری و حفظ سلامت شهروندان است.
تأثیر آلودگی هوا بر سلامت عمومی
وضعیت کنونی هوا برای همه گروههای سنی خطرناک تلقی میشود، اما کودکان، سالمندان، زنان باردار و افراد مبتلا به بیماریهای قلبی-عروقی و تنفسی در معرض بیشترین خطر قرار دارند. قرارگیری در معرض هوای آلوده میتواند باعث تشدید بیماریهایی مانند آسم، برونشیت و مشکلات قلبی شود. کاهش دید ناشی از آلودگی هوا میتواند به افزایش تصادفات رانندگی بینجامد. پزشکان توصیه میکنند شهروندان تا حد امکان از تردد غیرضروری در فضای باز خودداری کرده و در صورت خروج از منزل، از ماسکهای مناسب استفاده کنند.
فعالیت مدارس ابتدایی استان تهران به دلیل آلودگی هوا، ۴ و ۵ آذر غیرحضوری است
کارگروه اضطرار آلودگی هوای تهران امروز (یکشنبه) به درخواست وزارت بهداشت تشکیل شد و براساس تصمیمات کمیته، فعالیت آموزشی مدارس استان تهران (غیر از فیروزکوه) در روزهای سه شنبه و چهارشنبه چهار و پنجم آذرماه، (غیرحضوری) مجازی شود.
به گفته دبیر کارگروه اضطرار آلودگی هوای استان تهران، در پی تشدید آلودگی هوا و برگزاری جلسه کارگروه اضطرار به ریاست استاندار تهران، مقرر شد تا کلاسهای درس مقاطع ابتدایی استان به استثنای فیروزکوه در روزهای سهشنبه و چهارشنبه ۴ و ۵ آذرماه به صورت مجازی برگزار شود و بانوان کارمند دارای فرزند ابتدایی نیز میتوانند از دورکاری استفاده کنند.
حسن عباس نژاد افزود: همچنین طرح زوج و فرد شهر تهران از در منزل اجرا میشود و فروش مجوز روزانه طرح ترافیک توسط شهرداری ممنوع است.