آیا روسیه دست به مداخله مستقیم در ارمنستان خواهد زد؟
در ارمنستان چه میگذرد؟ چه چیزی ارمنی‌ها را به خیابان‌ها کشاند؟ بلومبرگ: انقلاب در ارمنستان درسی بزرگ برای پوتین داشت/ واشنگتن‌پست: دوره مدل جانشینی از نوع پوتینی گذشته/قیام مردم ارمنستان ضربه‌ای بر مدل سیاسی پوتین بود/با رهبر مخالفان ارمنستان بیشتر آشنا شوید+تصاویر
در ارمنستان امروز نه اثری از کودتا وجود دارد و نه مداخله غرب. معترضان از سوی رهبران خارجی مورد حمایت قرار نگرفتند اگرچه پاشینیان از اطاعت ارمنستان از مسکو گلایه کرده بود با این حال، او خواستارا قطع و یا تخریب روابط میان ارمنستان و روسیه نیست؛ بدان خاطر که ارمنستان کشور بسیار کوچکتری در مقایسه با اوکراین است.
آفتاب‌‌نیوز :
سرویس بین‌الملل- غیرقابل تصور بود که پس از واکنش خشونت‌آمیز روسیه نسبت به انقلاب رنگی در اوکراین در سال ۲۰۱۴ میلادی، ارمنستان کشوری کوچک که دوستی گسترده‌ای با مسکو دارد با انقلاب مشابه اوکراین مواجه شود. تا این که پس از گذشت بیش از یک هفته تظاهرات، «سرژ سرکیسیان» مجبور به استعفا و کناره گیری از سمت نخست‌وزیری شد.
به گزارش آفتاب‌‌نیوز؛ شبکه خبری «بلومبرگ» درباره این رویداد می نویسد: «بعید است که روسیه بخواهد مداخله‌ای کند. انگیزه تظاهرات‌کنندگان از تظاهرات عموما مسائل داخلی بوده است. برای مدت زمان ده سال سرکیسیان رییس جمهوری ارمنستان بود. او یکی از اهالی قره باغ بود؛ منطقه ای مورد اختلاف ارضی میان ارمنستان و جمهوری اذربایجان. او در دهه ۹۰ میلادی به عنوان وزیر دفاع انتخاب شد. مسئله قره باغ برای بسیاری از ارمنی ها اهمیت دارد. این موضوع او را در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۰۸ میلادی برنده ساخت. به عنوان رییس جمهوری او بازی پیچیده ای را انجام داد. او اجازه داد روسیه حضور نظامی خود را در ارمنستام گسترش دهد و همزمان با ناتو نیز همکاری کرد و پروژه پیوستن ارمنستان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا را دنبال کرد و با اتحادیه اروپا نیز توافقنامه همکاری امضا کرد.
برخلاف رهبران گرجستان و اوکراین که در میانه تقسیم بین روسیه و غرب یک اردوگاه را انتخاب کردند، سرکیسیان بسیار ظریف خرکت می کرد و بین این دو بلوک در حرکت بود. سرکیسیان خوشحال بود که با تمام کشورها به جز جمهوری آذربایجان کار می کند. علیرغم این سیاست موفق برای کشور کوچکی چون ارمنستان، سرکیسیان از نظر اقتصادی دستاورد مثبتی نداشت. پس از کاهش ۱۴ درصدی تولید در ارمنستان در سال های گذشته، وضعیت آن کشور در سال های بعد بهبود نیافت. روابط اقتصادی قوی با روسیه یکی از دلایل عملکرد اقتصادی کند ارمنستان بود. رشد اقتصادی ارمنستان در سال ۲۰۱۶ میلادی تقریبا صفر بود. از اواخر همان سال اقتصاد ارمنستان با کسری بودجه مواجه شد. نرخ بیکاری نیز به بیش از ۱۶ درصد رسید. ارمنستان کشوری فقیر محسوب می‌شود که ۱۱.۶ درصد از جمعیت آن زیر خط فقر رسمی هستند و با ۲.۳۰ دلار در روز زندگی می کنند و بخش قابل توجهی از جمعیت آن کشور ترجیح داده اند برای زندگی بهتر از ارمنستان مهاجرت کنند. براساس امار سال ۲۰۱۷ میلادی سازمان ملل متحد تقریبا ۹۰۰ هزار نفر از متولدین در ارمنستان در خارج از آن کشور زندگی می کنند در حالی که تنها سه میلیون نفر هنوز در ارمنستان سکونت دارند. کل جمعیت ارمنستان پیش از استقلال آن کشور ۸ میلیون نفر بود. پول های ارسالی از سوی مهاجران تقریبا ۱۴ درصد از تولید ناخالص ارمنستان را تشکیل می دهد. همین فقر سبب تحکیم قدرت سرکیسیان و انحصار او بر تمام امور شد. سازمان امنیت و همکاری اروپا که بر تمام انتخابات ارمنستان نظارت داشته است؛ گزارش هایی را از خرید رای، تهدید و فشار طرفداران سرکیسیان علیه اپوزیسیون منتشر کرده بود. سرکیسیان همچنین برای مقابله با فساد فراگیر در ارمنستان کار خاصی انجام نداد.
«بلومبرگ» در ادامه می‌نویسد: «قانون اساسی ارمنستان تنها اجازه دو دوره ریاست جمهوری را به یک رییس جمهوری می دهد. سرکیسیان اما در سال ۲۰۱۵ میلادی قانون اساسی را تغییر داد و نظام از ریاستی به پارلمانی تغییر یافت تا او بتواند این بار در مقام نخست وزیر سکان امور را در ارمنستان در دست گیرد. در آن زمان، سرکیسیان مدعی شد که نمی خواهد نخست وزیر شود اما در سال ۲۰۱۷ میلادی، حزب جمهوریخواه او را به عنوان نامزد معرفی کرد و هفته گذشته او پس از پایان دوره ریاست جمهوری به عنوان نخست وزیر انتخاب شد. در اعتراض به این موضوع بیش از ۱۰۰ هزار ارمنی در خیابان های ایروان جمع شدند که بزرگترین تظاهرات در ۲۰ سال گذشته بود. هزاران نفر در شهرهای دیگر نیز از تظاهرات حمایت کردند. دستکم ۲۰ درصد از جمعیت آن کشور در نظاهرات شرکت کردند. رهبری اپوزیسیون را«نیکول پاشینیان» یک روزنامه نگار که قانونگذار شده بود برعهده داشت. او تنها ۹ درصد از کرسی‌های پارلمان را تحت کنترل داشت. جوانان موتور محرکه اصلی این جنبش بودند؛ آنان در دو راهی مهاجرت و یا تلاش برای تغییر و بهبود وضعیت در داخل ارمنستان قرار داشتند. دانش‌آموزان و دانشجویان گزینه دوم را انتخاب کردند. پس از دیدار روز یکشنبه پاشینیان و سرکیسیان، پاشینیان گفت که صرفا خواستار استعفای سرکیسیان از مقام نخست‌وزیری است. سرکیسیان با عصبانیت سه دقیقه بعد جلسه را ترک کرد. روز دوشنبه اعضای ارتش نیز به معترضان پیوستند. در نهایت جنگجوی قره باغی از نخست وزیری استعفا داد. به نظر نمی‌رسد روسیه برخورد خشنی که با اوکراین داشت را این بار در قبال ارمنستان داشته باشد. «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه در واکنش به اعتراضات ارمنستان در تاریخ ۱۹ آوریل گفته بود که روابط دوستانه ارمنستان و روسیه حفظ خواهد شد و مسائل ارمنستان به صورت قانونی و دموکراتیک حل خواهند شد.
«بلومبرگ» می‌نویسد: در ارمنستان امروز نه اثری از کودتا وجود دارد و نه مداخله غرب. معترضان از سوی رهبران خارجی مورد حمایت قرار نگرفتند اگرچه پاشینیان از اطاعت ارمنستان از مسکو گلایه کرده بود با این حال، او خواستارا قطع و یا تخریب روابط میان ارمنستان و روسیه نیست؛ بدان خاطر که ارمنستان کشور بسیار کوچکتری در مقایسه با اوکراین است.
این شبکه خبری در ادامه می نویسد: «پوتین دلیلی برای دخالت مستقیم در امور ارمنستان در شرایط کنونی نمی‌بیند با این حال، او باید به انتهای بازی سیاسی خود به عنوان رییس جمهوری فکر کند. طبق قانون اساسی روسیه او تا سال ۲۰۲۴ میلادی رییس جمهوری خواهد ماند. او در سال ۲۰۰۸ میلادی با شیوه مشابه سرکیسیان نخست وزیر شد و مدودف دوست‌اش را به ریاست جمهوری رساند. روس‌ها اما اکنون می بینند که ارمنی ها چگونه به موضوع تغییر قانون اساسی برای استمرار قدرت یک رهبر اعتراض کردند. اگر روس ها در سال های آینده اعتراضات مشابهی داشته باشند چه خواهد شد؟ اگر پوتین متوسل به زور و خشونت شود چه می شود؟ اکنون صدای اعتراضات گسترده در روسیه به گوش نمی رسد اما شش سال زمان باقی است. با توجه به فقدان رویکرد اقتصادی مثبت از سوی پوتین و فساد عمیق در آن کشور نمی توان احتمال بروز اعتراضات مشابه ارمنستان را در روسیه در سال های آینده رد کرد و نادیده گرفت.
روزنامه «واشنگتن پست» در سرمقاله خود از انقلاب مسالمت امیز مردم ارمنستان به عنوان ضربه ای بر مدل سیاسی پوتین یاد کرده و می‌نویسد: «سرژ سرکیسیان» از سال ۲۰۰۸ میلادی تا این ماه رییس جمهوری ارمنستان بود. او مشتری وفادار پوتین رییس جمهوری روسیه بود. در سال ۲۰۱۳ میلادی پس از دیدار با رییس جمهوری روسه او به طور ناگهانی مذاکرات با اتحادیه اروپا را قطع کرد و به جای آن خواستار عضویت در سازمان اقتصادی و امنیتی تحت رهبری مسکو شد. چندین سال پس از آن در جریان دیداری از واشنگتن او رک و پوست کنده به امریکایی ها گفت که ارمنستان کشور کوچک ۳ میلیون نفری انتخاب محدودی داشته است؛ ارمنی هایی که در روسیه کار می کنند یک پنجم از تولید ناخالص آن کشور را تامین می کنند و شرکت‌های روسی نیز به طور انحصاری تامین کننده منابع انرژی ارمنستان هستند. او به کنایه گفت که کنیاک ارمنستان را نمی تواند در پاریس بفروشد یعنی آن که به روس ها نیاز دارد.
با این حال، سرکیسیان شهروندان خود را دستکم گرفته بود زمانی که تلاش کرد تا در مانوری کلاسیک از پوتین تقلید کند و مدل او را در ارمنستان اجرا کند. او قانون اساسی را تغییر داد تا بتواند از مقام رییس جمهوری به نخست وزیر تبدیل شود. نتیجه اما برخلاف خواسته او بود. در نتیجه، ۱۱ روز تجمع مردم، سرکیسیان مجبور به ترک مقام خود شد. او گفت من اشتباه کردم. مشخص نیست که پس از ترک قدرت توسط سرکیسیان تغییری واقعی در ارمنستان ایجاد شود؛ تغییر موضعی آشکار نسبت به کرملین.
با توجه به انتخابات دستکاری شده، حزب حاکم در پارلمان اکثریت قاطع را دارد؛ حزبی که حامی سرکیسیان بود در حالی که رهبر مخالفان نیکول پاشینیان تنها ۹ کرسی از ۱۰۵ کرسی پارلمان را در دست دارد. شورش های مردمی اما ضربه ای بزرگ بر مدل سیاسی اقتدارگرایانه ترویج شده توسط پوتین بود. این مدل اکنون در ترکیه نیز در جریان است و اردوغان امیدوار است با تغییر نظام پارلمانی بتواند قدرت خود را تثبیت و تحکیم کند. بدون شک پوتین اشتباهات اش را نخواهد پذیرفت. به طور سنتی حاکمان روسیه زمانی که با مردم خشگین مواجه شده اند حاضر به پذیرش اشتباهات خود نبوده اند. آنان همواره بر این باور بوده اند که توطئه غرب علیه آنان جریان دارد. پوتین، سیا و سایر سازمان های اطلاعاتی را عامل قیام در اوکراین یا گرجستان می دانست. هزاران نفر از روس ها به تقلب در انتخابات روسیه اعتراض کردند او اما در سال ۲۰۱۲ میلادی هیلاری کلینتون را شخصا مسئول دامن زدن به اعتراضات روسیه معرفی کرد.
روزنامه «واشنگتن پست» در ادامه می نویسد: می توان گفت که دولت ترامپ هیچ ارتباطی با رویدادهای اخیر در ارمنستان ندارد. تنها واکنش امریکا بیانیه ای ضعیف از سفارتخانه امریکا در ایروان بود که از دولت ارمنستان خواست تا شکیبایی به خرج دهد و از معترضان خواست از تشدید تنش ها خودداری کنند. آنچه ارمنی ها را به خیابان ها کشاند تحریک خارجی نبود بلکه شرط بندی سرکیسیان روی مدل شکست خورده روسیه بود. در طول چندین سال کار سرکیسیان، او کارنامه اقتصادی موفقی نداشت و ارمنستان گرفتار رکود اقتصادی شد. حدود۱۰ درصد از ارمنی ها کشورشان را ترک کرده اند در حالی که ۳۰ درصد باقی مانده زیر خط فقر زندگی می کنند.
«واشنگتن پست» در پایان می نویسد «انتظار می رود پوتین هر شخصی که جانشین سرکیسیان شود را با اهرم های اقتصادی در دست خود تحت فشار قرار داهد. روسیه پایگاه نظامی خود را در ارمنستان حفظ خواهد کرد. با این حال، به احتمال زیاد، وضعیت اقتصادی ارمنی ها در کوتاه مدت بهبود نخواهد یافت. به احتمال زیاد مقاومت آنان در برابر فساد اداری افزایش می یابد؛ قیام اخیر شکست مدل پوتینیسم را نشان داد.
رهبر مخالفان ارمنستان کیست؟
«نیکول پاشینیان» سیاستمدار و روزنامه‌نگار سابق ارمنی است. او از اعضای کنگره ملی ارمنستان جنبش اپوزیسیون تحت رهبری «لئون تر پطروسیان» رییس جمهوری سابق ارمنستان بود. او ویراستار روزنامه لیبرال «هایکاکان ژاماناک» از پرفروش‌ترین روزنامه ارمنستان بود که از دولت‌های تحت رهبری روبرت کوچاریان و سرکیسیان به شدت انتقاد می کرد. او از سال ۱۹۹۹ میلادی با حضور در آن روزنامه با نقشی که ایفا کرد توانست گفتمان جنبش های مخالف را گسترش دهد. او تحت تعقیب مدام پلیس به اتهام تحریک به بی نظمی در جامعه قرار داشت. او در مصاحبه ای رادیویی در اکتبر سال ۲۰۰۸ میلادی گفته بود که انقلاب دموکراتیک تنها راه برای تغییر در ارمنستان است. او گفت که سرکیسیان هیچ کاری برای متقاعد کردن مخالفان اش انجام نداده است. پاشینیان در مصاحبه ای تلویزیونی در دسامبر ۲۰۱۵ میلادی گفت که هرگز ارمنستان را ترک نکرده و وقت عمده اش را صرف پنهان شدن در ایروان کرده است. او گفت که این موضوعی «شرم آور» برای سرویس امنیت ملی ارمنستان است.
او در سال ۲۰۱۱ میلادی خواستار انتخابات مجدد شده بود و آن را تنها راه برای بازگرداندن اعتماد مردم ارمنستان به دولت‌شان دانست. تلاش‌هایی برای ترور او انجام شد؛ از جمله در نوامبر ۲۰۰۴ میلادی در مقابل خودروی پاشینیان در مقابل دفتر روزنامه انفجاری روی داد. پاشینیان می گوید او اتفاقی زنده ماند چرا که آن روز به طور غیرمعمول بیش از ساعت اداری کار کرده بود. پلیس در آن زمان انکار کرد که تلاشی برای ترور پاشینیان در جریان بوده و علت انفجار را قطع سیم باتری خودرو اعلام کرد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
انتشار یافته: ۳
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید
امان ازغرب زدگی.خداروح جلال آل احمد راشادکنه.