طبق گزارش‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران کماکان به مفاد برجام پایبند بوده است
چقدر به بقای توافق هستهای ایران و قدرت‌های جهانی امید هست؟ چشم‌اندازی برای مذاکره تهران - واشنگتن وجود دارد؟
دقیقا سه سال پس از آن که برجام حاصل شد، آن هم با مشارکت چین، فرانسه، آلمان روسیه، بریتانیا، ایالات متحده و اتحادیه اروپا، بقای این قرارداد پس از خروج واشنگتن از آن در ماه مه محل پرسش و گمانه زنی قرار گرفته است. ایران چه خواهد کرد؟ ایا علیرغم تحریم‌ها در برجام باقی خواهد ماند یا آن که از سرگیری غنی‌سازی اورانیوم را شروع خواهد کرد؟
آفتاب‌‌نیوز :
سرویس بین الملل- تحریم‌های مدنظر ترامپ علیه ایران و خروج امریکا از برجام با فرمان او سبب شده‌اند تا امکان بقای توافق هستهای ایران و قدرت های جهانی که در سال ۲۰۱۵ میلادی حاصل شده محل بحث و پرسش قرار گیرد.
به گزارش آفتاب‌‌نیوز؛ دقیقا سه سال پس از آن که برجام حاصل شد، آن هم با مشارکت چین، فرانسه، آلمان روسیه، بریتانیا، ایالات متحده و اتحادیه اروپا، بقای این قرارداد پس از خروج واشنگتن از آن در ماه مه محل پرسش و گمانه زنی قرار گرفته است. براساس مفاد توافق هستهای که در وین اتریش در تاریخ ۱۴ ژوئن ۲۰۱۵ میلادی حاصل شد ایران ذخایر اورانیوم خود را کاهش داده و برنامه غنی سازی خود را محدود می کرد و در مقابل تحریم‌های مورد تایید سازمان ملل متحد علیه ایران در ژانویه ۲۰۱۶ میلادی لغو شد و تهران قادر به صادرات آزادانه نفت و گاز خود در بازارهای بین‌المللی شد. در مجموع ۱۰۰ میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده ایران نیز آزاد شد.
اوباما رییس جمهوری سابق امریکا همچنین متعهد شد تا تحریم‌های ثانویه امریکا علیه ایران را به شرطی که ایران مفاد برجام را رعایت کند لغو کند. این موضوع به ایران اجازه می‌داد تا در سال مالی ۲۰۱۶ میلادی درآمد نفتی ۴۱ میلیارد دلاری کسب کند و این میزان در مارس ۲۰۱۸ میلادی به ۵۰ میلیارد دلار می‌رسید. طبق گزارش‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران کماکان به مفاد برجام پایبند بوده است. با این حال، ترامپ جانشین اوباما در ۸ مه از توافق هستهای خارج شد و استدلال‌اش این بود که توافق نقص‌های جدی دارد. از آن زمان به بعد واشنگتن تحریم‌های اضافی را علیه اشخاص و افراد ایرانی و همچنین شرکت‌های خارجی در معامله با ایران وضع کرده است تا از نظر اقتصادی بر ایران فشار آورد. در اوایل ماه جاری، امریکا گفت که فشار حداکثری اقتصادی و دیپلماتیک را علیه ایران وارد خواهد کرد و از کشورهای دیگر خواهد خواست تا واردات نفت از ایران را متوقف کنند. در ماه ژوئن، «نیکی هیلی» سفیر امریکا در سازمان مل متحد در جریان دیدار از هندوستان از مقام های هندی خواست تا به امریکا برای اجرای برنامه به صفر رساندن صادرات نفت ایران کمک کند.
«کاوه احسانی» استاد مطالعات بین المللی در دانشگاه DePaul در شیکاگو می گوید: «دولت ترامپ بارها و بارها به ویژه شخص خود او موضعی خصمانه علیه ایران اتخاذ کرده اند و گفته اند که خواستار گرفتن امتیاز در مذاکره هستند. با این حال، واقعیت آن است که ایران در مذاکرات هستهای که به برجام منتهی شد درباره غنی سازی اورانیوم خود صحبت کرد. اکنون مذاکره باید درباره چه چیزی باشد»؟
شبکه خبری «الجزیره» در ادامه می نویسد: «تصمیم امریکا برای خروج از برجام، ایران را تحت تاثیر قرار داده است. ایران چه خواهد کرد؟ ایا علیرغم تحریم‌ها در برجام باقی خواهد ماند یا آن که از سرگیری غنی‌سازی اورانیوم را شروع خواهد کرد؟ رهبری ایران و حسن روحانی رییس جمهوری آن کشور گفته‌اند که تهران هرگز به درخواست‌های امریکا، مانند پایان دادن به برنامه موشکی و خروج نیروهایش از سوریه پاسخ مثبت نخواهد داد. ایران بر حق خود در استفاده از موشک‌های بالستیک تاکید کرده است. «علی اکبر ولایتی» مشاور عالی رهبری ایران نیز اخیرا تاکید کرد که ایران تنها با درخواست دولت قانونی دمشق حاضر است از سوریه عقب‌نشینی کند و نه به دلیل فشار اسرائیل و امریکا. علیرغم تلاش‌های امریکا علیه ایران، شواهدی وجود دارند که نشان می دهند تهران می‌خواهد توافق هستهای را زنده نگه دارد. با این حال، برای انجام این کار ایران از اروپایی‌ها خواسته تا تضمین‌های اقتصادی لازم را پیش از اعمال تحریم های امریکا در فاصله ماه های اگوست و نوامبر آینده ارائه دهند.
«محمد مرندی» کارشناس مطالعات امریکا در دانشگاه تهران می گوید که تصمیم ایران برای باقی ماندن در برجام بستگی به گام های عملی اروپایی‌ها به خصوص در روند خرید نفت از ایران دارد. او می گوید: «صرف حمایت کلامی اروپایی‌ها برای حفظ توافق هستهای کافی نیست». مرندی می‌گوید علیرغم وجود این احساس در میان ایرانیان که احتمالا امتیازات زیادی در جریان امضای توافق هسته ای داده شده است، در ایران به طور کلی اجماع وجود داشت که به برجام پایبند باقی بماند چرا که ایران خود را متعهد به اجرای مفاد توافقی می داند که آن را امضا کرده است.
این شبکه خبری اما می افزاید: «برخی دیگر معتقدند که توافق هستهای در عمل مرده است. با این حال، واقعیت ان است که ایران تمایلی به ترک برجام ندارد و گزینه زیاد دیگری نیز پیش رو ندارد. در ان میان اما امتیازات قابل توجهی وجود دارند که اروپایی ها می توانند به ایران بدهند مگر آن که بتوانند خود امتیازات بیشتر دیگری را از امریکا دریافت کنند. برای مثال، اروپایی‌ها حتی موضعی متحد در قبال ایران ندارند. فرانسه هم اکنون بر ایران فشار می آورد تا هرگونه احیای فعالیت هستهای را متوقف کند. وزیر امور خارجه فرانسه اخیرا گفته بود که ایران باید از طرح تهدید نسبت به خروج از برجام دست بردارد».
در همین حال، «احسانی» از شیکاگو به «الجزیره» می گوید که چندان خوش‌بین نیست که ایران و امریکا در مذاکرات دوجانبه برای حفظ برجام شرکت کنند. «مرندی» از دانشگاه تهران می‌گوید تا زمانی که امریکا به برجام بازنگردد و به تعهدات خود و اجرای ان پایبند نباشد چشم‌اندازی برای مذاکره میان ایران و امریکا وجود ندارد. مرندی گفت که زمانی تحریم‌های امریکا در اواخر سال جاری بازگردند ایران باید دوره دشواری را سپری کند. او می‌گوید امریکایی‌ها تلاش می‌کنند تا این باور را به شهروندان عادی ایرانی القا کنند که رنج و سختی انان به دلیل مقابله دولت‌شان با امریکاست. با این حال، واقعیت آن است که ایرانی‌ها می‌خواهند نشان دهند که امریکا دیگر دیپلماسی و اهرم‌های قدرت نرم موثری را ندارد. امریکا می خواهد علیه ایران جنگ مالی به راه اندازد اما ایرانی‌ها می‌خواهند نشان دهند که امریکایی‌ها شکست خواهند خورد».
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه خبرهای مرتبط
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید