خروج ترامپ از برحام و بحران ارز در ایران وضعیت را برای شرکتهای هواپیمایی خارجی سخت کرد
آفتابنیوز : سرویس اقتصادی- حتی پیش از بازگشت تحریمها نیز خطوط هوایی بینالمللی در بازار ایران با سودآوری پایینی مواجه بودند و یکی از علل اصلی این مسئله کاهش ارزش واحد پول ملی ایران (ریال) بوده است.
به گزارش آفتابنیوز؛ نشریه "آسیا تایمز" در گزارشی با اشاره به این که ایرانیان با خشم نسبت به خبر خروج بریتیش ایرویز از ایران و توقف فعالیتهای آن شرکت هواپیمایی از تاریخ 23 سپتامبر از خود واکنش نشان دادند، می نویسد:"پس از آن بود که ایر فرانس نیز بلافاصله اعلام کرد که فعالیتهای خود در ایران را از تاریخ 18 سپتامبر متوقف خواهد کرد. "واشنگتن پست" نوشت که برخی از ایرانیان احساس می کنند که در این وضعیت در ایران زندانی شدهاند! "حمید بعیدینژاد" سفیر ایران در بریتانیا در واکنش به خروح قریب الوقوع بریتیش ایرویز از بازار ایران گفته بود که ایرانایر با سه پرواز مستقیم به لندن می تواند خلاء ایجاد شده را پر کرده و از این فرصت استفاده کند".
"آسیا تایمز" مینویسد به نظر می رسد که اخبار بازتابدهنده آن است که تعداد بیشتری از شرکتهای چند ملیتی به دلیل تحریمهای مجدد امریکا از بازار ایران خارج می شوند و علت آن فشار سیاسی دولت ترامپ است. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل با استقبال از این موضوع گفته است که این خوب است و باید فشارها علیه ایران افزایش یابد تا ایران سیاست منطقهای خود را تغییر دهد.
این نشریه اما مینویسد: "با این وجود، شرکتهای هواپیمایی میگویند که علل تجاری و اقتصادی و نه سیاسی موضوع اصلی تاثیرگذار در تصمیم آنان برای خروج از بازار ایران بودهاند. در بیانیه بریتیش ایرویز نیز اشاره شده که اکنون حرکت در مسیر لندن به تهران از نظر تجاری قابل قبول نیست. ایرباس نیز اشاره کرده که از نظر تجاری فعالیت در ایران قوی نخواهد بود. KLM نیز به تبعات منفی و چشمانداز مالی نه چندان خوب در بازار ایران اشاره کرده است.
آسیا تایمز با طرح این پرسش که "اما آیا این شرکتها در بیان علت خروج از بازار ایران صداقت از خود نشان داده اند؟"، نوشته است: برای درک بهتر اینکه آیا ملاحظات تجاری و یا دلایل سیاسی پشت تصمیمات اخیر هستند با یکی از مدیران بازار و بورس در ایران صحبت کردیم. او خواسته نامش فاش نشود. او میگوید هجوم شرکتهای بین المللی به ایران پس از برجام منجر به بروز رقابت شد. چنین رقابتهایی در کوتاه مدت موجب کاهش قیمت بلیت هواپیما شدند. هواپیماییها می دانستند که دشوار است در این شرایط بتوانند به سرعت به سود مورد نظر دست یابند و انتظار داشتند دستکم دو سال طول بکشد تا به سودآوری لازم دست یابند. شرکتهای بین المللی انتظار رشد صنعت گردشگری در ایران را داشتند تا از آن طریق تقاضا افزایش یافته و به افزایش سودآوری برای شرکتهای هواپیمایی کمک کند. با این حال، تحریمهای اقتصادی وضع شده توسط ترامپ ریس جمهوری امریکا و آغاز دور دوم و اصلی تحریمها علیه آن کشور از ماه اکتبر بدان معنا بود که ارزیابی شرکتهای هواپیمایی درباره افزایش تدریجی تعداد مسافران اشتباه بود. در واکنش به این موضوع در سه ماهه اول سال جاری اکثر شرکتهای بینالمللی فعال در ایران شروع به برنامه ریزی برای کاهش خدماتشان کردند. شرکتهای هواپیمایی اتریش، پروازهای خود به اصفهان و شیراز را متوقف کردند و کی ال ام تصمیم به تعلیق پروازهایش گرفت و ایرفرانس نیز به کاهش خدمات خود در مسیر پرواز پاریس – تهران پرداخت. این اقدامات برای افزایش سودآوری شرکتها بود با این حال، خروج ترامپ از برحام و شتاب بحران ارز در ایران وضعیت را برای شرکتهای هواپیمایی خارجی غیر قابل تحمل ساخت".
"آسیا تایمز" مینویسد سقوط ارزش ریال مهمترین عامل در کاهش سودآوی شرکتهای هواپیمایی بینالمللی بود. نخست آن که تقاضا به شدت کاهش یافت. هزینه خرید بلیت نه تنها افزایش یافت بلکه به دلیل کاهش ارزش ریال قدرت خرید ریالی شهروندان ایرانی نیز کاهش یافت. با این حال، ایرانیان در تلاش بودند تا بتوانند هنوز هم به سفر خارجی بروند. سایت علی بابا، اشاره کرده که در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته رزرواسیون به مقصد خارجی از ایران به میزان نصف کاهش یافته است. ثانیا به دلیل کاهش ارزش واحد پولی ریال درآمد شرکتهای هوایی بینالمللی در ایران نیز به شدت کاهش یافته است. از سوی دیگر تعداد کمی از ایرانیان دسترسی به کارتهای بانکی و اعتباری خارجی دارند و در نتیجه نمیتوانند بلیتهای خود را در هر کلاسی که خواستند به صورت آنلاین رزرو کنند. در نتیجه، این افزایش هزینه تقاضا را کاهش داد. از سوی دیگر شرکتهای هوایی بینالمللی نیاز به ارز خارجی به خصوص یورو در بازار ایران دارند. با این حال، گزارشها نشان میدهند که بانک مرکزی قادر به تامین ارز خارجی مورد نیاز آنان نبوده است چرا که ارز خراجی به مقدار کافی در دسترس نبوده است و نهادها مجبور به تخصیص ارز برای مصارف مهمتری چون بخش داروسازی بودهاند.
این نشریه در بخش پایانی گزارش خود مینویسد در حال حاضر لوفت هانزا به فعالیت خود در ایران ادامه میدهد. برای این شرکتهای اروپایی احتمالا خروح رقبایشان از بازار ایران منجر به کاهش رقابت میشود و ممکن است به تثبیت قیمتها کمک کند.