رسوایی تازه عربستان در پرونده خاشقجی+فیلم

ریاض پس از مدتی طولانی که هرگونه دخالت در ناپدید شدن جمال خاشقجی را رد می‌کرد، سرانجام اعلام کرد که این روزنامه‌نگار منتقد حکومت سعودی در جریان یک درگیری در داخل کنسولگری کشته شده است.

آفتاب‌‌نیوز :

دوربین‌های مداربستۀ سطح شهر استانبول، تصاویر مردی را ثبت کرده‌اند که در همان روز ناپدید شدن جمال خاشقجی، در اطراف ساختمان کنسولگری عربستان و همچنین در سطح شهر استانبول دیده شده است.

به گزارش آفتاب‎نیوز؛ این مرد که مقامات ترکیه هویت او را «مصطفی المدنی» اعلام کرده‌اند یکی از اعضای گروه ۱۵ نفره‌ای است که مظنون به قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد حکومت سعودی هستند و تنها لحظاتی قبل از ورود از پیش برنامه‌ریزی شدۀ آقای خاشقجی به کنسولگری عربستان، وارد ساختمان کنسولگری شده‌‌اند.

بنا بر اعلام مقامات ترکیه، پس از کشته شدن خاشقجی، از مصطفی المدنی که ۵۷ سال سن دارد و تقریبا هم قد و هم‌سن خاشقجی ۵۹ ساله است، برای فریب و به عنوان بدل این خبرنگار استفاده شده است.

او چهار ساعت پس از ورود گروه ۱۵ نفره از درِ اصلی به داخل کنسولگری، در حالی که لباس‌های جمال خاشقجی را به تن کرده و عینک و ریش جعلی دارد، به همراه یک همدست از دری که در پشت ساختمان کنسولگری قرار داشت، خارج می‌شود.

دوربین‌های مداربسته همچنین در همان روز، تصویر دیگری از مصطفی المدنی را با همان لباس‌ها، این بار در نزدیکی مسجد آبی استانبول به ثبت رسانده‌اند.

کارشناسان ترکیه به کمک فناوری تشخیص چهره، علاوه بر مصطفی المدنی که حدود ۱۰ سال از دیگر اعضای تیم ۱۵ نفره عربستان سعودی بزرگتر است، چهرۀ صلاح التوبیدی رئیس پزشکی قانونی عربستان را نیز در میان اعضای این گروه ۱۵ نفره، در حال ورود به ساختمان کنسولگری شناسایی کرده‌اند.

یکی از مقامات ارشد ترکیه می‌گوید: «احتمالا زمانی که مصطفی المدنی لباس‌های خاشقجی را پوشیده، این لباس‌ها هنوز گرم بوده است.»

هنوز مقامات سعودی به این خبر و استفاده از یک بدل برای گمراه کردن دیگران واکنشی نشان نداده‌اند.

پس از آن نیز یکشنبۀ گذشته عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان اعلام کرد که «قتل» جمال خاشقجی یک «اشتباه بزرگ» بوده است. او افزود که آنها نمی‌دانند جسد او کجاست.

سوزاندن کاغذ در داخل کنسولگری عربستان در استانبول

دانلود

فیلم اصلی

همچنین شبکۀ تلویزیونی «A News» ترکیه که یک شبکۀ خبری نزدیک به دولت این کشور است، روز دوشنبه ویدئویی را منتشر کرد که در آن افرادی در داخل کنسولگری عربستان سعودی در استانبول، در حال سوزاندن کاغذهایی بودند.

تاریخ ثبت این ویدئو یک روز پس از ناپدید شدن جمال خاشقجی است.

در این ویدئو سه مرد که هویت آنها مشخص نشده دیده می‌شوند که در حال سوزاندن چیزی هستند که به نظر مجموعه‌ای از مدارک است.

ادعای عربستان درباره قتل خاشقجی اگرچه بخشی از معمای ناپدید شدن روزنامه‌نگار منتقد حکومت سعودی را حل کرد اما بر شک و تردیدهای بین‌المللی دربارۀ نقش عربستان در این حادثه، بویژه ولیعهد ۳۳ سالۀ آن محمد سلمان افزود.

«قتل خاشقجی چهره واقعی محمد بن‌ سلمان را به جهانیان نشان داد»

محمد بن سلمان، ولیعهد قدرتمند سعودی برای بیش از دو سال در غرب به‌عنوان یک سیاستمدار اصلاح‌طلب و پیشرو شناخته می‌شد. اعطای حق رانندگی به زنان و دعوت آن‌ها به استادیوم و سالن سینما، ناظران اروپایی و آمریکایی را اغوا کرده بود.

این حد از اصلاح‌طلبی ولیعهد جوان، چشم بسیاری را دست‌کم در افکار عمومی و فضای رسانه‌ای غرب بر نقش تعیین کننده وی بر جنگ یمن هم بسته بود. حال اما با پرونده قتل جمال خاشقجی، اوضاع تغییر کرده است.

نبیل مولین، پژوهشگر مرکز ملی تحقیقات ملی فرانسه (س‌ان‌اراس) به یورونیوز می‌گوید: «آن‌ها فکر نمی‌کردند که این واقعه اینقدر سر و صدا به پا کند. وقتی این اتفاق افتاد، کاملا بهت‌زده شده بودند. باید از پوشش رسانه‌ای سپاس‌گزار بود که پادشاهی سعودی را وادار به پاسخگویی کرد.»

آقای مولین معتقد است افرادی که پروژه قتل جمال خاشقجی را سازماندهی و اجرا کردند «به شدت در آماده سازی قضیه ناتوان بودند.» وقتی قضیه بر ملا شد و «زمان علیه عربستان سعودی به پیش رفت، آن‌ها دیگر وقتی برای درست کردن پاسخ و اقناع جامعه جهانی نداشتند.»

پادشاهی سعودی در بیست روز پس از ناپدید شدن خاشقجی، سه مرتبه روایت خود را از این ماجرا تغییر داد: اول ابراز بی‌اطلاعی کامل از وی، سپس مرگ این روزنامه نگار منتقد در جریان یک درگیری در سفارت و دست آخر، قتل برنامه ریزی شده بدون مجوز. آقای مولین می‌گوید: «حاکمان عربستان با این روایت‌های ضد و نقیض آن‌هم بدون ارائه هیچگونه سند و مدرکی، اعتبار خود را بیش از همیشه از دست دادند.»

اما این ماجرا تا کجا پیش خواهد رفت؟ آیا اروپا و ایالات متحده آمریکا حاضرند برای قتل جمال خاشقجی روابط خود با عربستان سعودی را محدود کنند؟

پاسخ نبیل مولین به این پرسش منفی است. وی معتقد است اگر مدارک نقش مستقیم بن سلمان در این پرونده را اثبات کند، کشورهای اروپایی و ایالات متحده، احتمالا حاضر به قطع حمایت خود از محمد بن سلمان هستند؛ شخصی که در این ماجرا «بخش تاریک و زننده خود را در برابر تصویر یک اصلاحگر مدرن به نمایش گذاشت.» با این حال نقش عربستان به عنوان بزرگ‌ترین صادر کننده نفت از یک سو و متحد غرب علیه ایران از سوی دیگر، نه به واشنگنن و نه به لندن و پاریس و برلین امکان چشم‌پوشی از روابط با ریاض را نخواهد داد.