هنوز خیلی دیر نشده ‌است

آفتاب‌‌نیوز : ایران هرگز هیچ یک از کشورهای عضو سازمان ملل را مورد حمله قرار نداده و یا حتی تهدید استفاده از زور در مقابل هیچکدام از این کشورها را نیز مطرح نکرده است. در واقع ایران بیش از دو قرن است که به هیچ کشوری تعرض نکرده است. هیچ مستندی وجود ندارد که نشان دهد ایران در مسیر ساختن سلاح اتمی است و مهم تر آنکه گزارش تهیه‌شده توسط آکادمی ملی علوم آمریکا نشان می‌دهد که ایران با پایان یافتن ذخایر نفت و گاز طبیعی خود نیازمند انرژی هسته‌ای خواهد بود.

در عین حال ایران به شکلی بنیادین؛ توسعه، ذخیره سازی و استفاده از تسلیحات‌ اتمی را هم به لحاظ ایدئولوژیک و هم به لحاظ راهبردی نفی کرده است. این کشور همچنان تعهد پایدار خود به پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای را حفظ کرده و حتی آماده است تضمین دهد که هیچگاه از آن خارج نخواهد شد. تمام تاسیسات اتمی ایران توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مورد بازرسی قرار گرفته و ایران حتی اعلام نموده که آماده ‌است این تاسیسات را تحت یک رژیم بازرسی سخت‌گیرانه‌تر نیز قرار دهد، آنچنانکه طی ماه‌های دسامبر 2003 تا فوریه 2006 اقدام به انجام آن نمود و بیش از 2000 نفر-روز بازرسی موشکافانه این تاسیسات در گزارش‌های IAEA انعکاس یافت که نشان می‌داد هیچ مدرکی دال بر وجود اجرای یک برنامه تسلیحاتی در ایران وجود ندارد.

بسیاری از ارزیابی‌های نادرست از فعالیت‌های اتمی صلح‌آمیز جمهوری اسلامی توسط سرویس‌های اطلاعاتی کشورهایی تهیه شده که انجام اقدامات خصمانه علیه ایران را در دستور کار داشته‌اند. این گزارش‌ها به همین دلیل گمراه ‌کننده است، به عنوان مثال گزارش «ارزیابی اطلاعات ملی» که توسط CIA در سال 1992 تهیه شد این فرضیه را مطرح می کرد که ایران تا سال 2000 توان ساخت تسلیحات اتمی را پیدا خواهد کرد. اسرائیلی‌ها نیز سالهاست که می‌گویند که ایران تا شش ماه دیگر به «نقطه غیر قابل‌بازگشت» در این امر خواهد رسید.

اما حتی این گزارش‌های «هشدار دهنده» نیز هیچ مدرکی در خصوص اینکه ایران در حال تلاش برای ساخت یک سلاح اتمی است و یا حتی واقعا درصدد دستیابی به آن است ارائه نکرده‌اند. پس: هیچ‌گونه تهدید فوری و قطعی وجود ندارد. دلیل اصلی تشکیل جلسه فوری پیش از کریسمس این بود که [آمریکا و بریتانیا] پیش از حضور اعضای جدید شورای امنیت در سال 2007 در موقعیت بهتری قرار گرفته باشند.

هدف تحریم‌ها این ‌است که ایران به‌خاطر عدم پذیرش تعلیق فعالیتهای قانونی غنی‌سازی اورانیوم مورد مجازات قرار گیرد. این در حالی است که «تعلیق» به خودی ‌خود حاوی هیچ راهکار مشخصی برای حل مسئله نیست، بلکه فقط ممکن است زمان لازم برای پیدا کردن راه‌حل را به وجود آورد. تعلیق موقت (غنی‌سازی) از سوی ایران دو سال به‌طور کامل اجرا شد؛ وقتی که ایران درگیر مذاکرات (با تروئیکای اروپایی) بود. ولی در مقابل، ایالات متحده و شرکای اروپایی‌اش هرگز اقدام به ارائه یک راه‌حل بلند‌مدت برای حل موضوع نکرده و صرفاً بر تعلیق نامحدود فعالیت‌های غنی‌سازی از سوی ایران تاکید گذاردند. تهران اما در مقابل، تمام آلترناتیو‌های واقعی زیر را پیشنهاد کرد که تضمین‌ می‌داد برنامه هسته‌ای غیرنظامی‌ ایران کاملاً و مطمئناً صلح آمیز باقی خواهد ماند: 

- ایران در تاریخ 23 مارس سال 2005، یک بسته پیشنهادی راهبردی و جامع به فرانسه، آلمان و بریتانیا ارائه کرد. این بسته شامل تصویب رسمی یک قانون بازدارنده در ایران در مقابل «ساخت تسلیحات اتمی، خروج از NPT و یا اخلال در امر بازرسی‌های شبانه‌روزی IAEA» و همچنین شکل‌گیری روابط بر اساس احترام متقابل بین طرفین و همکاری‌های گسترده اقتصادی، سیاسی و ضد تروریسم در مقابل «به رسمیت‌شناختن حق ایران برای برخورداری از یک برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز» بود. اما علی‌رغم اشتیاق اولیه، کشورهای اروپایی ظاهراً به دلیل مخالفت ایالات متحده از گفتگو بر سر این پیشنهاد خودداری کرده و دوباره بر ادامه تعلیق نامحدود پافشاری کردند.

- در 18 جولای 2005 ایران پیشنهاد کرد که برای رفع نگرانی‌های موجود، IAEA‌ این اجازه را پیدا کند که تعداد بازرسی‌های خود از تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی را افزایش داده و مکانیزم مانیتورینگ این تاسیسات را توسعه دهد و در مقابل، ایران فقط فعالیت‌های غنی‌سازی را به طور محدود در نطنز از سر گیرد، به گونه‌ای که هم نیازهای ما و هم نگرانی های (غرب) برطرف شود. این پیشنهاد حتی مورد برسی نیز قرار نگرفت.

- در 17 سپتامبر 2005، ایران آمادگی خود را برای حضور و مشارکت فعال نهادهای خصوصی و دولتی کشورهای دیگر در فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم خود مطرح کرد، این طرح بیشترین میزان شفاف‌سازی در این حوزه را امکان‌پذیر می‌ساخت. اما این پیشنهاد نیز رد شد.

- در 30 مارس 2006، ایران پیشنهاد تشکیل یک کنسرسیوم منطقه‌ای برای توسعه فعالیتهای مرتبط با چرخه سوخت بین کشورهای خاورمیانه و اطراف آن را مطرح کرد، به گونه‌ای که حق مالکیت دسته‌جمعی و تقسیم عواید ناشی از برنامه بر اساس میزان حضور شرکا به طور کامل لحاظ شود. هیچ کس (در غرب) توجهی به این پیشنهاد نکرد و به آن پاسخ نداد.

- در طول ماه‌های سپتامبر و اکتبر 2006 و در جریان گفتگوهای بین مذاکره‌کنندگان اتمی ایران و اتحادیه اروپا، تهران پیشنهاد تشکیل یک کنسرسیوم بین المللی [در خصوص غنی‌سازی] را مطرح کرد. این پیشنهاد هرچند با استقبال اولیه طرف اروپایی همراه و بسیار جدی گرفته شد، ولی اندکی بعد به شکلی نامناسب رد شد. در عوض اروپایی‌ها یکبار دیگر بر تعلیق (غنی‌سازی) اصرار کردند.

این پیشنهادها در واقع عیناً و دقیقاً مشابه راهکارهای ارائه‌شده از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخصوص فعالیت‌های چند ملیتی چرخه سوخت (کمیته رویکرد چندجانبه سوخت هسته‌ای مشهور به MNA ـ مترجم) هستند که در تاریخ 22 فوریه 2005 نهایی شده است. آمادگی ایران برای اجرایی نمودن آنها نه فقط یک فرصت منحصر به‌فرد برای رفع نگرانی‌ها در خصوص فعالیت‌های چرخه سوخت ما ایجاد می‌کرد، بلکه تحکیم پیمان منع اشاعه تسلیحات اتمی را نیز از طریق ایجاد یک الگو برای کشورهای دیگر با برنامه‌های غنی‌سازی مشابه امکان‌پذیر می‌نمود. هیچ کشور دیگری که از این تکنولوژی استفاده می کند به اندازه ایران آماده انعطاف‌پذیری نبوده ‌است.

نه تعلیق (غنی‌سازی) و نه اعمال تحریم‌ها، هیچکدام اهداف کلیدی منع گسترش تسلیحات را محقق نمی‌سازد، زیرا ایران اینک مصمم است که فن‌آوری اتمی خود را با استفاده از ظرفیت‌های داخلی‌اش توسعه بخشد. بسیاری از کارشناسان مرتبط با این موضوع بارها اشاره کرده‌اند که در مورد کشورهایی با دستاوردهای تکنولوژیک در سطح ایران، تنها مشارکت (آژانس و کشورهای دیگر)، شفافیت و نظارت‌های بین المللی است که می‌تواند نگرانی‌های مرتبط با اشاعه تسلیحات اتمی را برطرف سازد.

ایران همچنان مشتاق است تا هرگونه تردید را در این خصوص برطرف سازد. برای رسیدن به توافق‌های ثمربخشی که اهداف مشترک ‌ما برای محدودسازی گسترش تسلیحات اتمی را محقق کند هنوز خیلی دیر نشده ‌است.

برگردان: رضا رزمجو
منبع: لس‌آنجلس تایمز [کلیک کنید]