آفتابنیوز : «فداحسین مالکی» سفیر پیشین کشورمان در افغانستان در تشریح دلایل مخالفت طالبان با پیشنهاد مذاکره مستقیم با دولت افغانستان در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: بر اساس دادههای گذشته به صورت کاملاً واضح پیشبینی میشد که طالبان مذاکره مستقیم با دولت وحدت ملی افغانستان را رد میکند. اگر به خاطر داشته باشیم، طالبان بارها در نشستها و مذاکرات مستقیم با نمایندگان ایالات متحده و سایر کشورهای دخیل در پرونده افغانستان به صورت رسمی اعلام کرده بود که با دولت وحدت ملی افغانستان مذاکره نمیکند؛ به عبارتی دیگر، طالبان با مخالفت خود این پیام را مخابره میکند که دولت وحدت ملی افغانستان فاقد صلاحیت است و تنها با ایالات متحده مذاکره میکند. لذا این شرایط موجب شده تا پرونده صلح افغانستان با مشکل روبهرو شود و این وضعیت محیط را برای کنشگری سایر کشورها باز میکند.
وی ادامه داد: اینکه چراکه کشورهایی مانند قطر، عربستان، امارات، روسیه و غیره وارد پرونده افغانستان شدهاند، نشان میدهد که تمام دولتهای دخیل در این پرونده به دنبال تامین منافع سیاسی و میدانی خود هستند. واقعیت این است که افغانستان پس از سوریه دومین پرونده بحرانی حال حاضر در نظام بینالملل به حساب میآید و طبیعی است که دولتهای منطقه و فرامنطقه برای تامین منافع خود وارد این پرونده شوند. در این راستا «زلمی خلیلزاد» به عنوان نماینده ایالات متحده در پرونده صلح افغانستان معتقد است که صلح در کابل از جهات بسیاری برای آمریکا در اولویت قرار دارد. خلیلزاد اعتقاد دارد که حتی انتخابات آتی ریاستجمهوری افغانستان به اندازه صلح با طالبان اهمیت ندارد و از این جهت به دنبال آن است تا به هر ترتیبی که شده این پرونده را به نتیجه برساند. لذا طالبان همچنان ایالات متحده را طرف مذاکرات خود میداند و از این جهت آینده پرونده صلح همچنان مبهم است.
این تحلیلگر مسائل جنوب آسیا با بیان اینکه کشورهای منطقه به دنبال ورود موثر به پرونده افغانستان هستند، عنوان کرد: مدل نگاه روسیه و ایران به پرونده افغانستان تا حد زیادی تغییر کرده و این به معنای فعال شدن تهران و مسکو قلمداد میشود. برای هر دو کشور مهم است که چرا ایالات متحده هم به دنبال صلح با طالبان بوده و هم در صدد خروج نیروهای نظامی خود پس از ۱۷ سال از افغانستان است. بسیاری معتقدند که در سنا و مجلس نمایندگان ایالات متحده به این نتیجه رسیدهاند که حضور آمریکا در سوریه و افغانستان هیچ نتیجه و خروجی قابل قبولی نداشته و هزینههای زیادی به بار آورده است و در نتیجه امنیت این دو کشور باید به کشورهای منطقه سپرده شود یا در برقراری امنیت آنها مشارکت کنند.
وی افزود: مولفه مهم دیگری که باید در مورد کنشگری ایالات متحده در پرونده صلح افغانستان و خروج نیروهای آنها از این کشور مورد نظر قرار بگیرد، این است که باید به دید شک و تردید به این سناریو نگاه کرد؛ چراکه ایالات متحده پس از اعلام خبر خروج نیروهای خود از سوریه و افغانستان، ناوگان نظامی خود را راهی خلیج فارس کرده و این میتواند به عنوان یک علامت هشدار برای ما و همپیمانان منطقهای کشورمان باشد. به نظر میرسد تاکتیک آمریکا خارج کردن نیروهای خود از تیررس جمهوری اسلامی ایران در سوریه و افغانستان است وگرنه خالی کردن میدان رزم این در این دو کشور توسط ایالات متحده توجیه خاصی ندارد. از این جهت کشورهای منطقه به خصوص جمهوری اسلامی ایران باید در مورد پرونده افغانستان و سوریه هوشیار باشند.
مالکی در پایان با اشاره به آینده پرونده صلح افغانستان تصریح کرد: بدون تردید طالبان مواضع خودش را در مذاکرات بعدی که قرار است در ریاض برگزار شود، تغییر میدهد؛ چراکه استراتژی کشورهای دخیل در این پرونده هم به مقتضای زمان و مکان تغییر پیدا میکند. در وضعیت کنونی باید جمهوری اسلامی ایران به عنوان همسایه افغانستان و یکی از تاثیرگذارترین کشورهای منطقه وارد پرونده افغانستان شود. در این بین سفر آقای شمخانی به کابل را باید نشانهای از فعال شدن کنشگری سیاسی – امنیتی تهران دانست. باید توجه داشته باشیم که نگاه مردم و قومیتهای موجود افغانستان به تهران همانند نگاه آنها به عربستان و آمریکا نیست؛ آنها ایران را همسایه خود میدانند که طی این سالها پناهگاه مردم افغانستان به حساب میآمده و از این منظر ورود ایران به این پرونده میتواند کمک زیادی به صلح افغانستان کند. نکته آخر اینکه عربستان سعودی با چراغ سبز ترامپ وارد پرونده افغانستان شده است و از این جهت تهران هم باید وارد عرصه دیپلماتیک صلح افغانستان شود.
ایلنا