شب آوازهای محلی| ۱۴ اجرا در آخرین روز از جشنواره موسیقی فجر| برای نجات موسیقی نواحی از مرگ چه باید کرد؟
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره حضور کمرنگ هنرمندان مطرح به ویژه هنرمندان حوزه موسیقی اصیل ایرانی و همچنین وضعیت موسیقی نواحی توضیحاتی را مطرح کرد.
آفتاب‌‌نیوز :
منبع: خبرگزاری ایسنا
سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که شامگاه پنجمین روز جشنواره فجر در بخش موسیقی نواحی در سالن سوره حوزه هنری حاضر شده بود، در بخشی از گفت‌وگوی خود در پاسخ به پرسش‌های خبرنگاران درباره علت کمرنگ بودن هنرمندان مطرح موسیقی اصیل ایرانی در این دوره از جشنواره موسیقی فجر اظهار کرد: جشنواره‌های مختلف فجر باید به‌گونه‌ای باشد که هم نام‌آوران و هم نسل‌های میانی و هم نسل‌های نوپا حضور داشته باشند و به نحوی جشنواره‌ها یک ارتباط میان‌نسلی را فراهم بکنند.
او با بیان اینکه این ارتباط باید در بخش‌های مختلف چه سینما، چه موسیقی، چه تئاتر و چه تجسمی شکل بگیرد، یادآور شد: جشنواره‌ها باید فرصتی باشند برای این ارتباط میان‌نسلی. اگر نام‌آوران غایب باشند بخشی از کار کمبود دارد و اگر کسانی که در میدان تازه وارد شده‌اند اما استعدادهای آینده هستند آنها هم کمرنگ باشند، بخش دیگر جشنواره هم ناقص خواهد بود.
وی در این زمینه توضیح داد: در ارتباط با جشنواره موسیقی اینکه ما نام‌آوران و نامداران را در فضای جشنواره داشته باشیم، نگاه درستی است. نمی‌خواهم بگویم نتیجه این جشنواره راضی‌کننده است اما با همین نگاه هم، تلاش بر این بوده است که امسال نام‌آوران بیشتری در فضای موسیقی جشنواره حضور داشته باشند.
وی درباره آئین‌نامه‌ای که در همین زمینه در سال جاری تدوین شده است، توضیح داد: آئین‌نامه‌ای که امسال تدوین شد بر این مبناست و مثل هر مقرراتی حتماً نیازمند اصلاحات و بازبینی‌های بعدی است. تا با همین نگاه مسیر مشخصی را برای جشنواره داشته باشیم. امسال حتماً این شروع می‌تواند با پیگیری‌ها، نوآوری‌ها و بازنگری‌هایی برای سال‌های آینده، متکامل‌تر حرکت کند.
صالحی در همین زمینه درباره کسب و کار موسیقی نواحی نیز اظهار کرد: کسب و کار موسیقی نواحی هم با این نگاه برمی‌گردد که فرصت‌های شغلی را بیشتر فراهم کنیم. گفت‌وگوهایی که ما با نیروی انتظامی و اماکن داشته باشیم با همین نگاه است که فرصت‌های شغلی را برای موسیقی نواحی گسترده‌تر کنند و در کنار آن حمایت‌ها می‌توانند کمک کنند.
وزیر ارشاد در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با خبرنگاران در پاسخ به این پرسش که برای نجات خاموشی، کمرنگ شدن و یا مرگ موسیقی نواحی چه باید کرد و وزارت ارشاد چه راهکاری برای این مشکل دارد، توضیح داد: ما در دو حوزه است که مشکل خاموشی کمرنگ و یا مرگ موسیقی نواحی را داریم. یکی در بخش پژوهشی و دیگری در بخش اقتصادی. در بخش پژوهشی ما عملاً نتوانسته‌ایم به نحو کافی ثبت موسیقی نواحی را داشته باشیم و این منتهی شده است به اینکه بخشی از قسمت‌ها به همین دلیل منقطع شوند. در بخش اقتصادی نیز آن چیزی که جشنواره‌ها باید با آن نگاه حرکت کنند پرداخت به دو ضلع است؛ اینکه ثبت موسیقی نواحی‌مان را جدی‌تر بگیریم. ممکن است مسائل اقتصادی یکباره قابل حل نباشد اما این موجب فراموشی و یا انقطاع یا مرگ پاره‌ای از این نغمه‌ها و آواها نمی‌شود.
وی افزود: در هر دو بخش اقتصادی و پژوهشی دفتر موسیقی ما برنامه‌هایی خواهد داشت. ما امیدواریم شرایط اقتصادی به ما کمک کند برای اینکه به این دو مساله کمک بیشتری انجام دهیم. نگاهمان این است که بحث ثبت و پژوهش، بحث اقتصاد گروه‌های موسیقی نواحی را جدی‌تر بگیریم. شاید پاره‌ای از سلیقه‌ها و نگاه‌هایی که محدودیت ایجاد می‌کنند و یا پاره‌ای از مسائل را برای اقتصاد موسیقی نواحی پدید می‌آورند، می‌تواند به این مساله ضربه بزند.
صالحی سپس با بیان اینکه موسیقی اقوام بخشی از هویت ایرانی ماست، یادآور شد: به نظر می‌رسد موسیقی اقوام ما ظرفیت قابل توجهی را در ارتباط با دیپلماسی فرهنگی ما دارد. ما از طریق موسیقی اقوام می‌توانیم به نحوی یک ارتباط فعال با جهان را پیدا کنیم. به ویژه با اقوامی که رابطه‌های تاریخی و دیرینگی بیشتری دارند، در ارتباط باشیم.
صالحی در پایان گفت: در طول سال‌های اخیر و به ویژه در دو سال گذشته یکی از مواردی که من به طور جدی پیگیر بودم همین نکته است که ما هویت اقوام را می‌توانیم به عنوان وضعیت نسبی برای خودمان بدانیم و حضور اولیه من در ارتباط با موسیقی اقوام به همین نگاه برمی‌گردد که موسیقی اقوام طلیعه‌ای برای ارتباط موسیقایی ما در دوره جدید باشد. حتماً با همین حمایت‌ها و پشتیبانی‌های جدی‌تری این اتفاق باید صورت بگیرد. بخشی در ارتباط با ثبت موسیقی اقوام و بخشی هم در ارتباط با نشر این موسیقی.
شب آوازهای محلی در سالن رودکی
دومین سانس کنسرت سالن رودکی در حالی به روی صحنه رفت که تفاوت بسیاری با اجرای قبل داشت و مشکلات آکوستیک آن کمتر بود، همچنین موسیقی این اجرا به گونه‌ای بود که مخاطب را به یاد اجرای کر در کلیساها می‌انداخت.
شامگاه روز در تاریخ ۲۸ بهمن ماه در پنجمین شب از جشنواره موسیقی فجر، گروه کر «اردیبهشت» به رهبری حمید عسکری در سانس دوم تالار رودکی با حضور رئیس دانشگاه هنر، جمعی از استادان رشته موسیقی، مدیر مجتمع علامه طباطبایی و … به روی صحنه رفت.
پیش از شروع هر قطعه نوازنده پیانو برای لحظاتی می‌نواخت و سپس اعضای گروه شروع به اجرا می‌کردند. فضای این اجرا به گونه‌ای بود که انسان را به یاد سرودهای مذهبی کلیسا می‌انداخت. شاید دلیل این امر این باشد که عسکری به اجرای موسیقی‌های مذهبی و مناجات علاقه‌ای خاص دارد. به طور کلی سراسر اجرا یک فضای هماهنگ و مملو از آرامش را دارا بود و خوانندگان با شروع هر اجرا می‌توانستند به خوبی مخاطب را با صدای خوب خود جذب کنند و او را مجاب کنند که به تماشای کنسرت ادامه دهد.
همچنین در این اجرا مشکلات آکوستیک به مراتب کمتر دیده می‌شد و به همین صدای خوانندگان تقریباً به خوبی به گوش می‌رسید و گروه می‌توانست با اجرای خود با مخاطب ارتباط برقرار کند. البته با وجود اینکه بیشتر اجراها تقریباً یک فضا و ریتم را دنبال می‌کرد ولی در اواسط بخش اول با اجرای قطعات فولکلوریک این فضا تغییر یافت و به فضایی شاد تبدیل شد. با این حال با شروع قطعات محلی در بخش دوم آرامش و فضای قبلی باری دیگر به سالن بازگشت.
در بخش اول اثری ارمنی به نام «خدایا به ما آرامش عطا کن» اجرا شد. درواقع بیشتر آثار یا فضایی مذهبی داشتند و یا اینکه فولکلوریک و محلی بودند. پس از اجرای این اثر دو قطعه آواز محلی بختیاری و گیلکی به نام «دی بِلال - گل پامچال» اجرا شد.
همچنین یک آواز محلی مازندرانی به نام «عروس» و یک آواز محلی کردی به نام «دمکل» شد.
پیش از شروع هر قطعه رهبر رو به تماشاچیان قطعه پیش رو را معرفی می‌کرد و سپس آن اثر اجرا می‌شد.
سه آواز محلی ارمنی به نام‌های «چناری هستی» به معنای سرو، «باران آمد» در وصف باران و «سونا یار» نیز پشت سر هم اجرا شدند و توانستند فضایی دلنشین برای مخاطبین ایجاد کنند.
پس از پایان قطعات ارمنی سه قطعه فولکوریک آذری، مازندرانی و فارس به نام‌های «آه دلبر» و «درنه جان - آی سرکتل» اجرا شد که دو قطعه آخر همزمان با یک دیگر و بدون وقفه اجرا شد.
در پایان بخش اول دو اثر به نام‌های «دردِ دیگر گون» و «اگر موسیقی غذای عشق است» در همان فضای حاکم بر کل کنسرت اجرا شدند.
پس از پایان بخش اول و شروع بخش دوم بیشتر شاهد قطعاتی فولکلور و محلی ایرانی بودیم. همچنین در بین این قطعات آثار سختی همچون «ماه بانو» دیده می‌شد که به گفته رهبر گروه کمتر پیش می‌آید کسی آن را به دلیل پیچیدگی‌ای که دارد اجرا کند، ولی با این حال این گروه کر توانست اجرای نسبتاً خوبی از این اثر را ارائه دهد.
همچنین تعدادی از تماشاچیان ضمن اینکه بیان کردند اجرا را خیلی دوست داشتند و دلشان نمی‌آمد سالن را ترک کنند گفتند که قطعه «ماه بانو» به خوبی اجرا شد و از آن راضی بودند.
در بخش دوم قطعاتی به نام‌های «ماه بر آمد» آواز محلی ارمنی، مناجات از وحشی بافقی، «دتر بویر احمدی» آواز محلی بختیاری، «توبیو» آواز محلی بختیاری، «آخ لیلو» آواز محلی کردی، «صبا به یارم» آواز محلی، «مسم مسم» آواز محلی از فارس، «ماه بانو» آواز محلی از فارس، «برای موسیقی» اثری در ستایش موسیقی، «بارون بارونه» آواز محلی گیلکی و «گل گندم» اجرا شد. همچنین قطعه «صبا به یارم» به شهدای حادثه تروریستی اخیر تقدیم شد.
همچنین اجرای اثر بختیاری به نام «دتر بویر احمدی» در حالی اجرا شد که خوانندگان کر زن با صدای خوب و تسلط خود بر چگونگی خواندن آن را اجرا کردند. این اجرا هماهنگی کامل خوانندگان را به نمایش گذاشت.
قطعه «برای موسیقی» از شوبرت با هم نوازی پیانو و ویولن سل اجرا شد.
از جمله مشکلات این اجرا شنیده شدن صدای صحبت تماشاچیان به صورت مکرر بود که باعث آزار دیگران می‌شد. همچنین این افراد باوجود تذکر مسئولین سالن، همچنان به کار خود ادامه می‌دادند. برخی نیز با وجود تذکر مدام مسئولین سالن مدام فیلم و عکس می‌گرفتند و یا حتی با تلفن همراه خود صحبت می‌کردند. از طرفی صدای فلش دوربین‌ها نیز معضل دیگری بود.
گروه کر «اردیبهشت» که در سال ۱۳۸۸ توسط حمید عسکری تأسیس شده، قصد دارد موسیقی کرال ایران را اعتلا ببخشد. به همین منظور سرشار از قطعات محلی، نیایشی آکپالا به زبان فارسی و توجه به آثار کرال آهنگسازان کلاسیک جهان است.
مشکلات اولین اجرای شب پنجم «رودکی» در جشنواره موسیقی فجر
گروه آوازی تهران به رهبری میلاد عمرانلو در حالی در پنجمین شب جشنواره به روی صحنه رفت که از همان اول مشکلات آکوستیک سالن سعی در خراب کردن اجرای آنها داشت. این گروه که حدود ۱۰ تا ۱۵ خواننده داشت در قطعات اول کارهایی کلاسیک از باخ، بتهوون و … را اجرا کرد.
البته همانطور که گفته شد قطعه اول به دلیل مشکلات زیاد سالن و مناسب نبودن آکوستیک آن برای چنین اجرایی از کیفیت خیلی کمی برخوردار بود. با این حال قطعه دوم شروع بهتری داشت. خوانندگان، در این قطعه که به زبان ارمنستانی بود به گونه‌ای لغات را در خواندن خود بیان می‌کردند که انگار در حال خواندن یک ترانه فارسی هستند.
همچنین هربار یکی از بلندگوها قطع می‌شد و یا صدایش خیلی بلند می‌شد، در صورتی که صدای اجرا کنندگان باید همزمان از بلندگوها پخش می‌شد.
زمان زیادی از اجرا نگذشته بود که مشکلات سالن رهبر گروه را کلافه کرد و او ضمن خوشامد گویی به تماشاچیان بیان کرد: «شاید متوجه شده باشید که آکوستیک سالن برای این نوع اجرا مناسب نیست ولی با این حال اجرایمان را در این سالن قرار دادند و ما نیز چاره‌ای جز قبول کردن نداشتیم. البته همکارانمان تلاش زیادی کردند که مشکلات آکوستیک سالن را برطرف کنند ولی نقص‌های سالن همچنان به قوت خود برپا هستند.»
البته می‌توان گفت که علاوه بر مشکلات آکوستیک سالن که گاهی اوقات باعث گوش خراش بودن صدای کنسرت می‌شد، خود گروه آوازی نیز در مراحل اولیه اجرا بدون نقص نبود و این نکته به مورد قبول نبودن اجرا دامن می‌زد. به گونه‌ای که در برخی بخش‌ها به نظر می‌رسید صدای خوانندگان و اجراکنندگان با یک دیگر هماهنگ نیست. با این وجود صدای خوب خوانندگان اصلی زن گروه مقداری از نقص‌های این کار را می‌پوشاند.
با رسیدن به اجراهای فولکوریک آذربایجان هماهنگی اعضای گروه افزایش یافت و این بار توانستند رضایت بیشتری از تماشاچیان بگیرند. گرچه که همچنان مشکلات آکوستیک سالن باعث می‌شد کیفیت واقعی اجرا معلوم نشود.
پس از پایان این اجراها آنتراک ۱۵ دقیقه‌ای شروع شد و گروه آوازی باری دیگر به روی صحنه آمدند و قطعه‌ای انگلیسی زبان را اجرا کردند. می‌توان گفت که در این اجرا مشکلات آکوستیک سالن کمتر دیده می‌شد و خوانندگان در بیان و تلفظ ترانه‌های انگلیسی مهارت بالاتری داشتند.
البته گاهی اوقات نیز نقص‌های سالن به گونه‌ای بود که احساس می‌شد اجرا کنندگان در برخی از بخش‌ها خارج از نت می‌خوانند، چرا که صدای آنها مدام بالا و پایین می‌رفت.
در بخش دوم قطعه‌ای معروف به نام «بسامه موچو» که ترانه‌ای مکزیکی به زبان اسپانیایی است، اجرا شد. این بار نیز خوانندگان به گونه‌ای خواندند که انگار ترکیبی از کلمات فارسی و اسپانیایی را بیان می‌کردند. همچنین حین این اجرا صدای یکی از خوانندگان اصلی زن قطع و وصل می‌شد و میکروفون او برای مدتی کاملاً از کار افتاد و لحظاتی برای درست شدن میکروفون سپری شد.
عمرانلو باری دیگر بیان کرد: «زمانی که به ما اعلام کردند اجرای ما ساعت شش و نیم روز یک شنبه است گمان نمی‌کردم خودم هم بتوانم برای اجرا برسم ممنونم که به تماشای اجرا ما نشستید. یکی از نکات اصلی کار ما متأسفانه یا خوشبختانه صداست که اینجا از آن لحاظ مشکلات زیادی داشتیم.»
همچنین در ادامه قطعه «آنجا خواهم بود» به زبان انگلیسی با کیفیت خوبی اجرا شد ولی دوباره حین اجرا میکروفون آن خواننده زن دچار مشکل شد و صدای او حین خواندن به یک باره بالا رفت. با این حال این قطعه نیز توانست رضایت تماشاچیان را کسب کند.
قطعه یکی مانده به آخر از فیلم صاحب اسکار به نام «لالا لند» و «گیمه گیمه» نیز به خوبی اجرا شد و تشویق زیادی از سوی تماشاچیان دریافت کرد.
همچنین در پایان به دلیل تشویق‌ها و حمایت‌های زیاد تماشاچیان یک قطعه اضافی خارج از برنامه به منظور تشکر از مخاطبان اجرا شد.
۱۴ اجرا در آخرین روز از جشنواره موسیقی فجر
۱۴ اجرای متفاوت در ششمین روز از سی و چهارمین جشنواره موسیقی فجر در شش سالن کنسرت به روی صحنه خواهد رفت.
تالار وحدت تهران در پنجمین روز جشنواره موسیقی فجر ابتدا میزبان «ارکستر ایسو» خواهد بود؛ این اجرا ساعت ۱۸:۳۰ به رهبری مازیار یونسی برگزار می‌شود. سپس در ساعت ۲۱:۳۰ هوشیار خیام به تکنوازی پیانو می‌پردازد.
تالار رودکی نیز ساعت ۱۸:۳۰ میزبان «کُر شهر تهران» به سرپرستی مهدی قاسمی خواهد بود. همچنین گروه «بربطیان» به رهبری حسین بهروزی نیا ساعت ۲۱:۳۰ روی صحنه این تالار می‌رود.
گروه «یاغلیق» به سرپرستی ساناز نامداری و گروه اسماعیل عظیمی در یک سانس مشترک ساعت ۱۸:۳۰ در فرهنگسرای نیاوران اجرا خواهند داشت. همچنین گروه «رخداد» به رهبری سهند شکرزاده و تکنوازی پیانو با اجرای سارا صوفی سیاوش در یک سانس مشترک ساعت ۲۱:۳۰ به روی صحنه خواهند رفت.
گروه «تنور تریو» به سرپرستی میلاد زنده نام و گروه «علی پرکار» هم در یک سانس مشترک ساعت ۱۹ در برج آزادی اجرا خواهند داشت.
گروه موسیقی «میسان اهوازی» به سرپرستی مهدی سواری و «شالو بوشهر» به رهبری عبدالله مقاتلی مطلق در سوره حوزه هنری به روی صحنه می‌روند.
همچنین محسن ابراهیم‌زاده در دو سانس به برج میلاد تهران می‌رود و برای هوادارانش در دو سانس ۱۸:۳۰ و ۲۱:۳۰ می‌خواند.
«گوشه‌های اصفهان» و «هزار دستان امیر جاهد» نام مستندهای موسیقایی است که ساعت ۱۶:۳۰ در سالن سیف‌الله داد خانه سینما اکران می‌شود. همچنین مستند «آخرین بخشی» ساعت ۱۸:۳۰ در این سالن به نمایش درمی‌آید.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه خبرهای مرتبط
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید