آفتابنیوز : حسن بهشتی پور، در سرمقاله ای در روزنامه اعتماد، نوشت: باید توجه داشت که در سیاست هیچ چیز غیرممکنی وجود ندارد و...
نمیتوان احتمال رسیدن به توافق را میان رهبران امریکایی و کره شمالی در مورد برنامه هستهای پیونگیانگ یکسره از پیش رد کرد. اما بر اساس رویه جاری در دیپلماسی و روابط بینالملل معمولا در پروندههای پیچیدهای مانند برنامه هستهای، گروهی از کارشناسان از طرفین توافق با یکدیگر گفتوگو و رایزنی میکنند و پیشنویس توافق و دستور کار مذاکرات مقامهای ارشد را به صورت خام آماده میکنند. دستاوردهای نشستهای کارشناسی برای بررسی در اختیار وزرای خارجه قرار میگیرد. در نهایت بعد از تمام این مراحل که ممکن است هفتهها، ماهها و سالها طول بکشد، سند توافق برای رسمی شدن و ایجاد ضمانت اجرایی در اختیار سران کشورها قرار میگیرد. در مذاکرات کره شمالی شاهد وارونه شدن رویه مذاکرات هستیم.
به گمان من مذاکره با رهبر کره شمالی، یک بازی سیاسی است که دونالد ترامپ رییسجمهور امریکا آن را با اهداف مشخصی آغاز کرده است. دونالد ترامپ به دلیل مشکلات عمده داخلی، انتقادهای جدی مخالفان همچنین جاهطلبی شخصی خود علاقهمند است که بتواند به یک دستاورد عظیم و قابل تبلیغ در سیاست خارجی دست پیدا کند. رییسجمهور امریکا در سیاست خارجی معمولا دست بازتر و حوزه مانور وسیعتری دارد. دونالد ترامپ چه در دوران تبلیغات انتخاباتی و چه در دوران دو سالهای که در مقام ریاستجمهوری قرار گرفته است همواره به دنبال شگفتیها و شعبدهها اثرگذار و ماندگار در سیاست خارجی بوده است. این شگفتیها تاکنون هر اندازه هم که به لحاظ تبلیغاتی موج بزرگی ایجاد کردهاند اما عملا باعث ایجاد مشکلاتی برای منافع ایالات متحده امریکا شدند و حتی گاهی اثرات منفی قابل توجهی برای روابط خارجی این کشور با متحدان خود بر جای گذاشته است.
ترامپ از ابتدا منتقد سیاستهای دولت باراک اوباما در گفتوگو با جمهوری اسلامی ایران در مورد برنامه اتمی بود و دولت قبل از خود را به خیانت، حراج منافع امریکا و دادن امتیازهای فراوان به تهران متهم میکرد. او بارها توافق هستهای قدرتهای جهانی با ایران را یک توافق «فاجعهبار» توصیف کرده است. همین دیدگاه باعث شد تا ترامپ تلاش کند به رقبا و منتقدان سیاسیاش در امریکا ثابت کند که میتواند توافقهایی خیلی بهتر و پرسودتر از برجام ببندد. او برای اثبات مهارتش در مذاکره و معامله، با یک سری اقدامهای هیجانی و احساسی نهایتا موفق شد تا طرف کرهای را به انجام مذاکرات رودررو ترغیب کند اما کره شمالی هم بیمیل به مذاکره با واشنگتن نیست. آنها که اخیرا شاهد رفتار امریکا در برجام بودند به خوبی آگاه هستند که امریکاییها ممکن است پای میز مذاکره وعدههایی بدهند اما به همان سادگی هم احتمال دارد که زیر قولهای خودشان بزنند یا اینکه بعد از واگذاری قدرت در کاخ سفید، رییسجمهور بعدی امریکا سیاستی کاملا متفاوت در پیش بگیرد.
کره شمالی از فرصت تصمیمگیری هیجان و ولع ترامپ برای مذاکره استفاده کرده و پیگیر بازی با ترامپ شده است. کره شمالی هر اندازه هم که از سوی تحریمهای بینالمللی احساس فشار و انزوا کند، باز هم میداند که سلاحهای اتمی و صنعت هستهای این کشور یک عامل تضمینکننده و یک اهرم فشار برای پای میز مذاکره کشاندن و امتیاز گرفتن از دیگران است. به نظر میرسد، کیم جونگ اون به خوبی میل و اشتیاق ترامپ را در رسیدن به یک توافق برای مصرف داخلی در واشنگتن درک کرده است. پیونگیانگ امیدوار است که با اطاله مذاکرات و با تحت فشار قرار گرفتن ترامپ از سوی افکار عمومی امریکا برای رسیدن به توافق وعده داده شده، بتواند حداکثر امتیازهای ممکن را در زمینههای مختلف از ترامپ دریافت کند.
من تصور میکنم سریال دیدارهای ترامپ و کیم و نشستهای مقامهای ارشد دو کشور، تازه آغاز شده و ما فقط دو قسمت ابتدایی آن را از تلویزیون تماشا کردهایم. فصلهای بعدی این سریال به تدریج ساخته خواهد شد و به صورت گسترده از سوی رسانهها پوشش داده میشود. قطعا خلع سلاح هستهای کره شمالی با یک ابتکار هیجانی و ناگهانی از سوی رییسجمهور امریکا یا کره شمالی امکانپذیر نیست و روندی از مذاکره، مصالحه، عقبنشینی و بدهبستان سیاسی برای رسیدن به این هدف مورد نیاز است.
ترامپ در مذاکره با پیونگیانگ دست و پای بستهای دارد. به دلیل تمام ادعاهای ترامپ در مورد برجام اکنون افکار عمومی، هواداران و منتقدان برای او کمین کردهاند تا اگر امتیازی به کره شمالی داد از او حسابکشی کنند. ترامپ همواره از دولت قبلی انتقاد کرده که چرا برای رسیدن به برجام به تهران امتیاز داده، این انتقادها و ادعاها دست و پای او را در گفتوگو با پیونگیانگ بسته است. اگر ترامپ عقبنشینی بزرگی در برابر کیم انجام دهد از خط قرمزها و اصولی عبور کرده که خودش آنها را وضع کرده بود در چنین شرایطی تصمیم او برای کنارهگیری از برجام هم زیر سوال میرود. در برابر اگر ترامپ بر مطالبات خودش از کره شمالی اصرار کند بدون اینکه حاضر باشد امتیازی به این کشور بدهد، پیونگیانگ علاقهای به توافق نشان نخواهد داد. پیونگیانگ قطعا بدون دریافت ما به ازا حاضر به کنار گذاشتن بزرگترین اهرم خود برای کشاندن قدرتهای جهانی به میز مذاکره نخواهد بود.
16 سازمان اطلاعاتی و امنیتی امریکا اخیرا در گزارش خود به کنگره تاکید کردهاند که هیچ شاهدی مبنی بر تمایل کره شمالی برای کنار گذاشتن برنامه هستهایاش وجود ندارد و پیشبینی کردهاند که کره شمالی حاضر به خلع سلاح هستهای نمیشود. همزمان پژوهشگران امریکایی در گزارشی جدید برآورد کردهاند در طول مدتی که ترامپ مشغول مذاکره و رایزنی با طرف کرهای بود، پیونگیانگ به صورت پیوسته بر حجم بمبهای هستهای خود افزوده است.