آفتابنیوز : یک دیپلمات انگلیسی روز چهارشنبه به ایرنا گفت: بهزودی کارشناسان و نمایندگانی از بخشهای مختلف دولت انگلیس برای بررسی گام بعدی'سازوکار حمایت از مبادلات تجاری ایران و اروپا(اینستکس - INSTEX)راهی تهران میشوند.
این دیپلمات که خواست نامش فاش نشود، افزود: این سفر در ادامه گفت و گوهای ایران و اروپا در باره توسعه سازوکار حمایت از مبادلات تجاری ایران و اروپا موسوم به اینستکس صورت میگیرد.
ایران و اروپا بعد از خروج آمریکا از برجام گفتوگوهای فشردهای برای تضمین منافع اقتصادی ایران از برجام داشتهاند. اتحادیه اروپا مردادماه گذشته بااجرای قانون مسدودسازی تحریمها (Blocking Statute) گامی در حمایت از شرکتهای کوچک و متوسط اروپایی برداشت تااین شرکتها بهموجب این قانون، مشمول تحریمهای آمریکا قرار نگیرند.
وزیران خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس نیز یازدهم بهمنماه جاری با انتشار بیانیهای از ثبت کانال ویژه پرداخت اروپا و ایران تحت عنوان «سازوکار حمایت از مبادلات تجاری ایران و اروپا (اینستکس - INSTEX)خبر دادند. در بیانیه مذکور آمد که «انگلیس فرانسه و آلمان در ادامه تعهد و تلاشهای خود برای حفظ توافق هستهای که به تصویب شورای امنیت سازمان ملل رسیده است، بهطور رسمی اعلام میکنند که اینستکس ابزار حمایت از تبادلات تجاری راهاندازی شد.»
اروپااین اقدام را نماد'عمل به تعهدات'خود در قالب برجام میداند. ازنگاه کارشناسان، اینستکس همچون برنامهای برای دور زدن تحریمهای ایالات متحده از راه تهاتر عمل میکند تا راه را برای مبادلات و همکاری شرکتهای متوسط و کوچکی که پیوستگی اقتصادی کمتری با آمریکا دارند، بگشاید؛ سازوکاری که جایگزینی برای «سازوکار ویژه مالی» (SPV) شده که قرار بود تا اواسط آبان ماه و همزمان با دور دوم تحریمهای آمریکا وارد فاز اجرایی شود.
بیش از چهار ماه از آبان ماه میگذرد و در این مدت بارها مقامات اروپایی در اجرای تعهدات خود تعلل کردهاند و این تأخیر و تعللها اسباب نارضایتی مقامات ایران را فراهم کرده است. این در حالی است که آمریکا ضمن خروج از توافق هستهای و پشت کردن به تعهدات خود در مقابل اجرای برجام سنگاندازی میکند.
یک دیپلمات انگلیسی که خواست نامش فاش نشود به ایرنا گفته است: اروپا تاکنون شرکتی را با ماهیت فعالیتهایی که قرار است در اینستکس انجام شود ثبت نکرده است.او تصریح کرد که ابعاد و عمق تعهد انگلیس برای عملیاتی کردن این سازوکار را میتوان درحضور معاون وزیر امور خارجه انگلیس بهعنوان عضو این شرکت، ارزیابی کرد.
او درعینحال افزود که پس از راهاندازی سازوکار مالی اروپا، شرکتهای انگلیسی برای ازسرگیری روابط تجاری با ایران ابراز علاقه کردهاند. این دیپلمات انگلیسی این تحرکات را مثبت ارزیابی کرد که 'نشان میدهد جامعه جهانی این واقعیت را درک کرده که ایران بازاری عظیم و دستنخورده از خریداران بالقوه است.'
اینک باگذشت یک ماه از راهاندازی این سازوکار، هیات عالیرتبهای از سه کشور اروپایی قرار است برای بررسی ابعاد فنی اینستکس راهی تهران شوند.«بهرام قاسمی» سخنگوی وزارت امور خارجه دوشنبه گذشته در این خصوص گفت: کارشناسان دو طرف در جریان این سفر درباره گامهای عملیاتی شدن این سازوکار و نهایی کردن آن گفتوگو خواهند کرد.
وی افزود:راهاندازی این سازوکار بهعنوان یک گام نخست و دیرهنگام و البته مهمی بود و در داخل ایران دستگاههای ذیربط درحالیکه ایجاد ساز و کار متناظر هستند تا بتوانند در ارتباط با سازوکار اروپایی اقدام عملی خود را آغاز کنند.
براساس اعلام سفارت انگلیس در تهران، «سایمون پنی» کمیسیونر امور تجاری دولت در حوزه خاورمیانه، افغانستان و پاکستان به همین منظور دیروز وارد تهران شد و به همراه هیاتی به ریاست راب مکر سفیر انگلیس در تهران با مقامهای بانک مرکزی کشورمان ملاقات کردند.
وین هم امروز میزبان یازدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح مدیران سیاسی و معاونان وزرای خارجه ایران و گروه1+4 (آلمان، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین) بود که در جریان آن شرکتکنندگان درباره جزئیات سازوکار مالی اروپا رایزنی کردند.