ابراهیم متقی: سیاست «مماشات» آسیب‌پذیری ما را افزایش می‌دهد
ابراهیم متقی استاد دانشگاه در نشست تخصصی ترامپ و سه گانه تحریم، تهدید و رویارویی که از سوی انجمن علمی ایرانی روابط بین‌الملل با همکاری مؤسسه ابرار معاصر تهران و خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد، گفت: امروز برخی سوالات در بین افکار عمومی با توجه به تحولات اخیر مطرح می‌شود از جمله اینکه معنای انتقال هواپیماهای آمریکایی یا ناو هواپیمابر رزمی و پشتیبانی در منطقه چه می‌کنند. موضوع این است هر وقت کشوری بخواهد تهدید جدی علیه کشور یا کشورهایی داشته باشد این انتقال تجهیزات نظامی را آمریکا انجام می‌دهد. وقتی چنین وضعیتی شکل بگیرد آنچه که پیش‌بینی می‌شود اجتناب‌ناپذیر است.
وی گفت: بخشی از پشتوانه سیاست آمریکا در قبال ایران علاوه بر رویارویی و تهدید نظامی، مساله تحریم‌هاست؛ تحریم‌هایی که امروز علیه ایران اجرا می‌شود درست مثل تحریم‌های سال ۱۳۹۱ است. امروز این بحث وجود دارد که اگر ایران ذخایر اورانیومش را از ۳۰۰ کیلو عبور دهد اروپایی‌ها سیستم ماشه را اجرا می‌کنند یا نه. واقعیت این است که سیستم ماشه در رابطه با یک مساله محدود مثل افزایش ذخایر توجیه امنیتی برای آمریکا ندارد همانطور که افزایش این ذخایر توجیه اقتصادی و امنیتی برای ایران ندارد یعنی با این اقدام ایران تحریم‌ها از ایران برداشته نمی‌شود و یا اروپایی‌ها اقدام عملی مؤثری انجام نمی‌دهند و همچنین ویژگی و دستاورد هسته‌ای خاصی برای ما محسوب نمی‌شود.
متقی با بیان اینکه سیاست آمریکا در قبال ایران در دوران اوباما و ترامپ همواره مبتنی بر «تحریم و مهار» بوده است، افزود: این سیاست در دوره اوباما از طریق نوعی تعامل ارتباطی دربرگیرنده دنبال می‌شد اما در دوره ترامپ به شکلی دیگر.
این استاد دانشگاه با طرح این سوال که چرا آمریکا بعد از انقلاب ۴۰ سال ایران را تحریم کرده است، گفت: پس از انقلاب مساله قدرت و نقش منطقه‌ای ایران کاملاً دگرگون شد. از این رو آمریکا سیاستش را در قبال ایران که تا پیش از آن مبتنی بر یکپارچگی و حفظ تمامیت ارضی ایران بود، تغییر داد. ایران بعد از انقلاب به اصلی‌ترین تهدید امنیت ملی آمریکا و متحدان و شرکای آن تبدیل شد.
وی با بیان اینکه امروز آمریکا چه اقدامی در رابطه با ایران می‌تواند انجام دهد، به موضوع تغییر رژیم ایران از سوی آمریکا اشاره کرد و گفت: معتقدم سیاست تغییر رژیم در دستور کار آمریکا نیست چراکه این سیاست امروز نیازمند ۲۸۰ هزار نیروی نظامی و ۴۰۰ میلیارد دلار بودجه است بنابراین مساله برای آمریکا امکان‌پذیر نیست و وقتی نمی‌تواند این سیاست را پیگیری کند سراغ تحریم‌ها می‌رود.
متقی تاکید کرد: برجام نه در متنش و نه در زمان اجرای آن به هیچ‌وجه برداشتن تحریم‌ها را در خود نداشته است و اساساً سیاست صفر کردن تحریم‌ها امکان‌پذیر نیست چراکه آمریکا با این سیاست می‌خواهد ایران را تحت کنترل داشته باشد. آمریکا معتقد است ایران برای ایفای نقش بین‌المللی خیلی بزرگ است و از این رو قدرت ایران باید کاهش یابد و برای کاهش قدرت می‌گوید اجازه نمی‌دهد ایران هسته‌ای شود چراکه هسته‌ای شدن یکی از مهمترین مبناهای قدرت شدن در منطقه است. علاوه بر آمریکا تمام قدرت‌های بزرگ دیگر از جمله چین و روسیه با آمریکا موافقند و در این رابطه با ما هیچ وقت متحد نخواهند شد. بنابراین هیچ وقت نباید فکر کنیم که چین و روسیه از هسته‌ای شدن ایران به شکل نامحدود استقبال می‌کنند.
این استاد دانشگاه در ادامه اظهارات خود با اشاره به تحولات اخیر در منطقه تاکید کرد: ایران امروز اراده این را دارد که حداقل در برابر اقدامات آمریکا، اقدام متقابل انجام دهد. آمریکا در افغانستان و عراق نشان داده است که آسیب‌پذیر است. ۱۸ سال در افغانستان حضور داشت اما نتوانست به پیروزی مدنظرش برسد. آمریکا بنای جنگ با ایران ندارد چون نمی‌خواهد هزینه انسانی و اقتصادی آن را بپردازد و فضایی به وجود آید که آشوب در منطقه بیشتر شود. به علاوه ایران صرفاً قدرتش در حوزه مرزهایش تعریف نمی‌شود.
وی ادامه داد: معتقدم گزینه آمریکا در برخورد با ایران «ضربه» است. یعنی ضربه به حوزه‌هایی که شامل سرزمین‌های ما نمی‌شود؛ مگر اسرائیلی‌ها پایگاه‌های ایران در سوریه را نمی‌زنند؟ اینها همان ضربه‌هایی است که آمریکا می‌تواند به ما وارد کند. اگر آمریکا بخواهد به حوزه‌های نظامی داخل سرزمین ایران ضربه بزند هزینه‌ای جدی برایش خواهد داشت. ایران قادر است بازدارندگی محدود ایجاد کند و یا اقداماتی فراتر از حوزه‌های مرزی‌اش انجام دهد به علاوه مهم آن است که ایران اراده لازم برای اقدام متقابل را دارد.
وی با بیان اینکه تحولات نظامی انجام شده در یک ماه اخیر در منطقه ضریب بازدارندگی و امنیت ملی ما را افزایش داده است، گفت: معتقدم «مماشات» ضریب آسیب‌پذیری ما را افزایش می‌دهد و مخالف این سیاست هستم. مساله آمریکا این نیست که چه دولتی در ایران سر کار باشد بلکه مساله آنها این است که قدرت منطقه‌ای ایران افزایش پیدا نکند و ایران به یک بازیگر منطقه‌ای در چارچوب موازنه قوا تبدیل نشود.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: از نظر من بحران در منطقه و نیز میان ایران و آمریکا ادامه دارد اما به جنگ منجر نمی‌شود. در عین حال مطمئناً با ضربات مختلف از سوی هر دو طرف نسبت به یکدیگر روبه‌رو خواهیم بود.
