شبکه سیانان ترک نیز پس از آغاز عملیات گزارش داد، آنکارا پیش از آغاز حمله به سفیر ایالات متحده در ترکیه اطلاع داده و او را در جریان جزیيات این عملیات نظامی قرار داده است.
رجب طیب اردوغان همچنین گفته است که عملیات چشمه صلح، ناقض تمامیت ارضی سوریه نیست و ترکیه میخواهد مردم این منطقه را از «چنگال تروریسم» نجات دهد.
با این حال اما منابع کُرد در گزارشهای خود گفتهاند که جنگندههای ترکیه اهداف غیرنظامی را در راسالعین (سرکانی) در شمال سوریه بمباران کردهاند و باعث وحشت مردم منطقه شدهاند.
نیروهای کُرد از آمریکا خواستهاند تا با ایجاد منطقه پرواز ممنوع، اجازه پرواز جنگندههای ترکیه و بمباران مناطق کُردنشین را ندهد؛ این در حالی است که پیشتر، کاخ سفید در بیانیه خود اعلام کرده بود، نه از حمله ترکیه به کُردها حمایت خواهد کرد و نه در این جنگ، دخالت خواهد کرد. رسانههای آمریکایی نیز در گزارشهای خود گفتهاند که ترامپ به نیروهای نظامی خود دستور عدم مداخله را داده است.
پیشتر، زمانی که دونالد ترامپ تصمیم گرفت نیروهای خود را از مناطق شمال سوریه خارج کند، بسیاری از دموکراتها و جمهوریخواهان همپیمان او، به شدت از این تصمیم انتقاد کردند و هشدار دادند که خروج نظامیان آمریکایی از این منطقه، خطر بیثباتی را به دنبال دارد و حتی ممکن است فرصت رشد و ظهور مجدد داعش را فراهم کند.
از سوی دیگر، پس از آغاز حملات ترکیه، دولت فرانسه حمله ترکیه به شمال سوریه را به شدت محکوم کرده است. گفته میشود که فرانسه، آلمان و بریتانیا در حال تهیه بیانیهای مشترک در محکومیت این اقدام هستند. ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپا، هم از ترکیه خواسته عملیات نظامی علیه کردها را متوقف کند.
پیشتر ترامپ هشدار داده بود که اگر خطایی از ترکیه سر بزند و «پایش را از گلیمش درازتر کند»، اقتصاد این کشور را «نابود و محو» خواهد کرد.
گزارش آسوشیتدپرس از شرایط مردم پیش از آغاز حملات ترکیه
روز سهشنبه، زندگی مردم در شهرهای شمال و شرق سوریه به صورت عادی ادامه داشت؛ بازارها شلوغ بود و مردم هم با وجود ترس از حمله ترکیه، به کار و زندگی خود مشغول بودند.
در حقیقت ترس گستردهای در دل مردم شهرهای کُردنشین افتاده، اما در عین حال آنها در مورد اتفاقاتی که در روزهای آینده قرار است بیفتد، بسیار سردرگم و پریشان هستند. پس از آنکه ترامپ چراغ سبز خود را به ترکیه نشان داد تا عملیاتی را علیه کردهای دموکراتیک شمال سوریه آغاز کند، به نظر میرسد احتمال وقوع جنگ میان این دو طرف، افزایش یافته است. از سوی دیگر اما حملات شدید به اقدام ترامپ در آمریکا باعث شده که ترامپ، ترکها را تهدید کند که مبادا حرکت اشتباهی انجام دهند.
کردها حالا درحال حرکت به سمت روژاوا (اسمی که برای مناطق شمال و شرق سوریه به کار برده میشود) هستند. این را وزیر خارجه ترکیه در بیانیهای اعلام کرد و گفت که هرگونه عملیات ترکیه، «موقتی» خواهد بود. حالا به نظر میرسد که فشارهای انتقادی علیه ترامپ، باعث شده که ترکیه چنین موضعی را اتخاذ کند.
یکی از دستفروشان کُرد که برای دفاع از عراق به سمت شمال سوریه حرکت میکند، میگوید: «اردوغان تا دیروز فکر میکرد هرکاری دلش بخواهد، میتواند انجام دهد. حالا او با واقعیت متفاوتی روبهرو شده. شاید آمریکاییها بهطور کامل ما را رها نکرده باشند.» قاضی علی، یک راننده کُرد هم میگوید که جادههای شمال سوریه به نظر عادی میرسند: «گرچه مردم وحشتزده هستند، اما زندگی عادی آنها در جریان است. همه منتظرند تا ببینند چه اتفاقی میافتد. حرفهای زیادی زده میشود، اما هنوز اتفاق خاصی نیفتاده است.»
نورالدین عیسی، یکی دیگر از ساکنان کُرد در این منطقه میگوید: «ما میشنویم که ترکها درحال آمادهسازی خود برای حمله هستند. فعلا با اضطراب صبر میکنیم تا ببینیم چه میشود.» از سوی دیگر، مقامات زندانهایی که اسیران داعشی را در آنجا نگه میدارند، گزارش کردهاند که ناآرامیها در زندانها افزایش یافته و با شنیدن خبر حمله ترکیه، تعداد حملات به نگهبانان، بیش از همیشه گزارش میشود و شرایط بیثبات است.
پیش از آنکه اس.دی.اف (نیروهای دموکراتیک سوریه) در سال2015 شکل بگیرند، کردها شبهنظامیان خود را ایجاد کرده بودند تا خودشان از شهرها و روستاهایشان در جریان جنگ سوریه دفاع کنند.
اواخر سال 2014، کردها در شهر کوبانی، در تلاش بودند تا نیروهای داعشی که این شهر را محاصره کرده بودند، بشکنند.
از آنجایی که ایالاتمتحده آمریکا نیز به دنبال شریک قابلاعتمادی برای جنگ با داعش میگشت، آنها 500میلیون دلار را صرف آموزش و ارایه تجهیزات نظامی به گروههای مخالف دولت سوریه کردند. در میان مخالفان، آمریکا به کُردها رسید.
با حمایت آمریکا، ازجمله ارایه تسلیحات و حملات هوایی، کردها توانستند داعش را عقب برانند و به پیروزیهایی در مقابل آنها دست یابند. در میان مسیر آنها شروع به جذب سربازان غیرکرد کردند و نام گروه خود را به اس.دی.اف که مخفف نیروهای دموکراتیک سوریه است، تغییر دادند و تعدادشان به 60هزار نفر رسید.
ژنرال جوزف ووتل، فرمانده عملیات آمریکا در سوریه که اتحاد با کردها را در سال 2015 تشکیل داد، اعلام کرده بود: «بدون نیروهای دموکراتیک سوریه، ترامپ موفق نمیشد شکست کامل داعش را اعلام کند.» نیروهای دموکراتیک سوریه در جنگ با داعش 11هزار نفر تلفات دادند.
ترکیه در مرزهای جنوبیاش به دنبال چیست؟
ترکیه در نخستین گام میخواهد اس.دی.اف را از مرزهای خود دور کند، تا یک منطقه حائل مرزی به طول 32 کیلومتر را تشکیل دهد که بتواند نیروهای خود را در کنار نیروهای آمریکایی مستقر کند. اما ترامپ اعلام کرد که سربازانش را از این منطقه خارج خواهد کرد.
از سوی دیگر، اردوغان اعلام کرده به دنبال این است که بیش از یکمیلیون نفر از مهاجران و پناهجویان سوری را از کشورش خارج و در این «منطقه امن» مستقر کند. او با این کار میخواهد هم آنها را از ترکیه بیرون کرده باشد، و هم ترکیب جمعیتی شمال سوریه را که اغلب آنها را کردها تشکیل میدهند، برهمبزند، تا کشور یا منطقه خودمختار کردها در مرزهای ترکیه ایجاد نشود.
اقدام ترکیه چطور به بیثباتی منجر میشود؟
حدود 11هزار اسیر داعشی ازجمله 2هزار نفر از جنگجویان خارجی به همراه دههاهزار نفر از همسران و فرزندانشان در کمپها و زندانهای شمالشرقی سوریه حضور دارند.
اس.دی.اف برای مدیریت این اسیران از جامعه بینالمللی ازجمله آمریکا، بریتانیا و استرالیا درخواست کمک کرده است و این کشورها نهتنها حاضر به بازگرداندن نیروهای داعشی که تبعه همان کشورها هستند، نشدند، بلکه تابعیت آنها را نیز لغو کردهاند.
اس.دی.اف بارها هشدار داده که اگر قرار باشد نیروهایش را به شمال سوریه به منظور مقابله با ترکیه بفرستد، نمیتواند امنیت این زندانها را تامین کند. بنابراین اگر نیروهای داعشی به این زندانها و کمپها حمله کنند، میتوانند همه این اسیران داعشی را آزاد کنند و احتمال قدرت گرفتن مجدد آنها وجود دارد.