پکن مدتهاست که به عنوان شهری با درصد بالای آلودگی هوا شناخته شده با این حال آمارها نشان میدهد که هند، پاکستان و بنگلادش تاکنون از کیفیت هوای پایینتری در مقایسه با این کلانشهر برخوردار بودهاند.
براساس تحقیقات سازمان صلح سبز و IQ AirVisual، یک گروه مستقر در سوئیس که دادههای کیفیت هوا را در سطح جهانی جمعآوری میکند، از میان ۳۰ شهر آلوده جهان، ۲۲ شهر در هند واقع شدهاند. هشت شهر باقیمانده نیز همگی در پاکستان، بنگلادش و چین قرار دارند اما این فهرست شامل پکن نبوده و این شهر رتبه ۱۲۲ را به خود اختصاص داده است.
تنها با نگاهی به وضعیت آلودگی هوای پایتختهای جهان درمییابیم که شهرهای آسیا در رده های بالای آلودگی هوا قرار دارند.
کارشناسان با تجزیه و تحلیل گزارش کیفیت جهانی هوا، آلودهترین پایتخت های جهان بر اساس میانگین ذرات PM2.5 سالانه را تعیین کردهاند. با نگاهی به کل کشورها، بنگلادش بدترین کیفیت هوا را دارد و به دنبال آن پاکستان و سپس هند قرار دارند. تمام این رتبهبندیها بر اساس میانگین کیفیت هوا در سال صورت گرفته است.
آلودگی در مناطق شهری معمولاً ترکیبی از عوامل مختلف است که عمدتاََ شامل ترافیک، نیروگاههای سوزاندن سوخت فسیلی و صنایع سنگین میشوند. اما آنچه که آلودگی هوای هند را از چین متمایز میسازد، آتشسوزیهای بسیاری است که کشاورزان هندی برای پاکسازی مزارع خود ایجاد میکنند و منجر به انتشار میزان زیادی گازهای گلخانهای میشوند. این پاکسازیها اغلب در فصل پاییز صورت میگیرند.
چین مدتهاست که با ممنوع کردن آتش زدن مزارع، این عامل را به طور کامل حذف کرده اما هند همچنان با این مشکل دست و پنجه نرم میکند.
بر اساس اطلاعاتی که ناسا در مورد آتشسوزیها و ناهنجاریهای حرارتی سراسر جهان منتشر کرده، منطقه شمال غربی دهلی غلظت بسیار غیر معمولی در زمینه آتشسوزی دارد.
به گفته کارشناسان در حالی که بیشتر افراد، خودروها و صنایع سنگین را عوامل اصلی آلودگی هوا میدانند، تاثیر آتشسوزیهایی که کشاورزان ایجاد میکنند به مراتب جدیتر است.
اخیراََ نیز به دلیل افزایش آلودگی هوا، دیوان عالی هند دستور توقف این آتشسوزیها را در ایالتهای اطراف دهلی صادر کرده است. اما هوای سرد زمستان که راکدتر است، وضعیت شهر را بدتر کرده و باعث شده آلایندهها از جای خود حرکت نکنند.
به گفته کارشناسان در حالی که مقامات هند معمولاََ با وخیم شدن وضعیت آلودگی هوا شروع به انجام برخی اقدامات میکنند اما مقامات پکن که با اقدامات پیشگیرانه سعی دارند در وهله اول جلوی وقوع مشکلات را بگیرند، تاکنون موفقتر عمل کردهاند.
میزان آلودگی با اندازهگیری میزان ذرات خطرناک در هوا طبقهبندی میشود. سپس نتیجه در مقیاس از خوب تا خطرناک دستهبندی میشود. اثرات آلودگی نیز برای هر شخص متفاوت است. بعضی از افراد از سوزش چشم، گلو، تشدید علائم خسخس و آسم شکایت دارند. سرفه نیز مطمئناً یک علامت بسیار رایج است که حتی در افراد غیر آسمی نیز دیده میشود. البته افراد سالمند، کودکان و مبتلایان به بیماریهای تنفسی و قلبی بیشتر در خطر بروز مشکلات ناشی از آلودگی هوا قرار دارند.
به گفته متخصصان حتی قرار گرفتن کوتاه مدت در معرض آلودگی هوا میتواند باعث حمله آسم شده یا خطر سکته مغزی را افزایش دهد. بدیهی است هرچه مدت زمان قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا طولانیتر باشد، خطرات ناشی از آن نیز بیشتر میشود. از این رو توجه به توصیههای پزشکان در زمان آلودگی هوا از اهمیت بالایی برخوردار است.
امروزه میزان آلودگی هوا در اروپا، استرالیا و ایالات متحده به طور قابل توجهی پایینتر از آلودگیهای شدید هند در چند روز گذشته است. اما اوضاع همیشه این گونه نبوده است. برای مثال لندن به دلیل آلودگی هوای خود در قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ میلادی شهرت داشت، به طوری که در اواخر سال ۱۹۵۲ میلادی لایه ضخیمی از دود سراسر این شهر را پوشانده و روزها فعالیتهای این شهر را به حالت تعلیق درآورد. همچنین این وضعیت منجر به مرگ هزاران نفر شده بود.
به گزارش شبکه خبری بیبیسی، در حالی که لندن ترکیب متفاوتی از آلایندهها را تجربه کرده اما احتمالاً از آن چه که اکنون در دهلی اتفاق میافتد فاصله چندانی نداشته است. در آن زمان ایستگاههای برق در امتداد رودخانه "تیمز" آلایندههای اصلی پایتخت انگلیس به شمار میرفتند. در واقع بسیاری از آن چه امروز درباره تأثیر آلودگی هوا بر سلامت مشخص شده، مربوط به تجربیاتی است که در آن سالها از آلودگی هوای شدید لندن کسب شده است.