علیاصغر مونسان - وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی - با بیان این که ثبت جهانی مهارتهای ساختن و نواختن دوتار به نام ایران در چهاردهمین اجلاس کمیته میراث ناملموس بشری یک موفقیت بزرگ برای ملت فرهنگ دوست ایران و دولت تدبیر و امید است، گفت: مهارتهای سنتی ساختن و نواختن دوتار در تمام مناطق استانهای خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسانشمالی، گلستان و مازندران به صورت گسترده رواج دارد، دوتار جزو قدیمیترین، رایجترین و محبوبترین ابزار موسیقی این مناطق است. البته در جاهای دیگر ایران نیز میتوان آن را پیدا کرد که افرادی به نوازندگی آن مشغول باشند.
به گزارش اداره کل روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، او با اشاره به وجود دو گروه معروف حاملان و مجریان در مناطقی که مهارت ساختن و نواختن دو تار را دارند، افزود: میتوان به "بخشیها" بهعنوان دوتارنوازان و دوتارسازان خراسان شمالی اشاره کرد، همچنین "دوتاریها" که دوتارنوازان و دوتارسازان استانهای خراسان جنوبی و خراسان رضوی هستند. علاوه بر این جوامع دیگری مثل کردهای کرمانج وترکمنها هم حاملان و مجریان این عنصر هستند.
وی دوتار را یکی ازمهمترین سازهای زهی-زخمهای فولکلوریک جوامع محلی روستایی و شهری استانهای یاد شده، دانست و گفت: قدمت و رواج آن بیش از سایر سازهای فولکلوریک ایران است. دوتار شمال یک کاسه از جنس چوب خشک و مرده توت و دستهای بلند از جنس خشک و مرده زردآلو یا گردو است. اکثر کارگاههای ساخت دوتار خصوصی هستند که در شهرها و روستاها دایرند.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تاکید کرد: دوتار در مراسم مختلف و رویدادهای گوناگون کاربرد دارد و دوتارنوازان علاوه بر نواختن تار، روایتگری نیز دارند و بسیاری از اشعار محلی، نغمهها و روایتهای حماسی، قومی و عاشقانه، مذهبی و لالاییها را که بخشی از هویت فرهنگیاجتماعی جوامع، گروهها و حاملان ومجریان را تشکیل میدهد، روایت میکنند.
او با بیان اینکه دوتار از طریق شیوه استاد شاگردی منتقل میشود، افزود: در مناطق روستایی اکثر شاگردان، فرزندان استادان هستند، کودکان معمولان آموزش را از پنج سالگی آغاز میکنند.
وی ادامه داد: در حال حاضر این ساز از رواج گستردهای در تمام مناطق روستایی و شهری حوزه دوتار برخوردار است، شاگردان استقبال زیادی از این ساز میکنند و در نتیجه علاوه بر مناطق روستایی، در بیشتر مناطق شهری حوزه دوتار کلاسهای بسیاری برپا شده و به آموزش شفاهی و سنتی دوتار میپردازند.
مونسان بیان کرد: حفظ و صیانت از آثار فرهنگی تاریخی و میراث فرهنگی ملموس و ناملموس یک وظیفه ملی و همگانی است، امیدوارم در سالهای آینده نیز شاهد ثبت دیگر پروندههای جمهوری اسلامی ایران در اجلاس کمیته میراث ناملموس بشری باشیم.