والدین از سوالات جنسی کودکان نترسند
علیرضا یاوری اظهار کرد: ورود تکنولوژی های ارتباطی و اطلاعاتی به زندگی های نوین در سال های اخیر موجی از آگاهی ها و اطلاعات درست و نادرست جنسی و زناشویی را در اختیار افراد مختلف قرار داده که در این میان کودکان و نوجوانان آسیب پذیرترین گروه هدف به عنوان مخاطبان این وسایل مدرن ارتباطی هستند.
وی با بیان اینکه کودکان و نوجوانان کمترین آگاهی و پیش زمینه ذهنی را در مورد مسائل جنسی دارند، تصریح کرد: کودکان و نوجوانان خود به خود دارای کنجکاوی های جنسی هستند، اما تابو بودن صحبت کردن درباره مسائل جنسی، ناآگاهی والدین از چگونگی صحبت کردن درباره آن، ناتوانی والدین از پاسخگویی به برخی از سوالات کنجکاوانه کودکان و نبود منابع آموزش غیررسمی مانند کتاب و مجله و برنامه های تلویزیونی برای والدین و کودکان، منجر به برهوت آگاهی در کودکان و نوجوانان در زمینه مسائل جنسی شده است.
این روانشناس کودک با تاکید بر لزوم آموزش در سن مقتضی، افزود: مطالعات نشان می دهد آموزش مناسب در سن مقتضی نه تنها باعث تشویق رفتار پرخطر نشده، بلکه کودکانی که از نظر جنسی به درستی آموزش دیده اند حتی در نوجوانی و جوانی هم فعالیت جنسی را به مراتب دیرتر شروع کرده اند، اما همانگونه که هر سنی محتوای آموزشی خاص خودش را دارد، در آموزش جنسی نیز لازم نیست برخی موارد به شکل زودرس برای کودکان توضیح داده شود.
یاوری، دادن اطلاعات لازم به شکل دیرهنگام را موجب افزایش شانس آسیب به سلامت جسمی، روانی و اجتماعی فرد دانست و گفت: بعضی پدر و مادرها در تغذیه و سلامت جسم و تربیت اجتماعی و عقلانی فرزندشان خیلی دقت می‌کنند، اما آموزش‌های بهداشت جنسی را وظیفه خود نمی‌دانند.
وی با بیان اینکه والدین به اشتباه تصور می کنند آموزش بهداشت جنسی به معنی آموزش روابط جنسی است، تصریح کرد: پدر و مادرها می ترسند مطرح شدن این مسائل حجب و حیای کودکان را از بین ببرد و اصطلاحا چشم و گوش آنان را باز کند و در آینده به فساد کشیده شوند؛ البته این یک ترس بیهوده است.
این روانشناس کودک از والدین و معلمان خواست گام به گام با کودکان بزرگ شوند و خاطرنشان کرد: اطلاعاتی که درباره مسائل جنسی در اختیار کودک سه ساله قرار داده می شود، بسیار متفاوت با یک دختر ۱۳ ساله است. آگاهی ندادن و طفره رفتن از پاسخگویی به مسائل بلوغ و سوالات جنسی به کنجکاوی های نوجوان تازه بالغ شده دامن می زند؛ بنابراین خانواده مهمترین موقعیتی است که باید اطلاعات لازم و کافی را به کودک یا نوجوان خود بدهد و آرام آرام به راهنمایی او بپردازد.
یاوری با بیان اینکه کودک و نوجوان برای در میان گذاشتن مسائل جنسی با والدینش باید احساس امنیت کند، متذکر شد: اطلاعاتی که در اختیار یک نوجوان قرار می گیرد نباید کنجکاوی های او را تشدید کند.
وی با اشاره به محتوای آموزش مسائل جنسی به کودکان، اضافه کرد: آموزش جنسی در کودکان به معنی پرداختن به روابط جنسی بین انسان ها نیست. یک کودک پیش دبستانی باید بداند که چه کسی و تا چه حدی می تواند به بدن او دست بزند و به جز والدین و پزشک در حضور والدین کسی حق مشاهده یا لمس اندام تناسلی او را ندارد.
این روانشناس کودک ادامه داد: هرچه سن کودک بالاتر می رود، اثرگذاری دنیای اطراف و به ویژه دوستان بیشتر می شود. البته پدر و مادر باید بتوانند به درستی و با عبارات قابل فهم به سوالات کودک پاسخ دهند و اگر کودک در این خصوص نگرانی هایی داشت و نتوانست سر صحبت را باز کند، لازم است خودشان آغازکننده صحبت باشند.
یاوری نبود آگاهی والدین از چگونگی ارائه تعالیم جنسی و نبود احساس راحتی آنها در طرح اینگونه مسائل، ترس از شکستگی حریم‌های خانوادگی و ناآگاهی از زمان مناسب برای ارائه آموزش‌های جنسی را سه مانع اساسی در طرح مسائل جنسی بین فرزندان و والدین دانست.
وی با بیان اینکه آموزش مسائل بلوغ نه زود و نه دیر باید انجام شود، گفت: آموزش زودرس و شتاب‌زده مسائل جنسی به کودکان می‌تواند به اندازه آموزش‌های با تاخیر و دیرهنگام آسیب‌زا باشد لذا آموزش‌های جنسی و آموزش مسائل بلوغ به کودکان و نوجوانان باید به تدریج، زمان‌بندی شده، متعادل و متناسب با ویژگی‌های سنی و با لحاظ حرمت و احترام و همچنین پرهیز از افراط و تفریط داده شود.
این روانشناس کودک اضافه کرد: والدین در صورت مواجه شدن با سؤالات جنسی کودکان موقع پاسخ دادن باید از شوخی و مسخرگی و خرافه گویی پرهیز کنند. متاسفانه برخی از والدین به کودک خود می گویند او را خریده اند و این کودک در نوجوانی نسبت به پدر و مادر خود بی اعتماد می شود.
یاوری با بیان اینکه سرکوب و سرزنش کودک او را به سراغ منابع ناایمن و غیرموثق هدایت می کند، یادآور شد: اگر کودک درباره مسائل جنسی سوال پرسید، والدین باید با سوال کردن از او علاوه بر کسب آمادگی، شناخت بیشتری درباره چرایی این سوال و محیط اطراف کودکشان پیدا کنند. پدر و مادر باید بدانند چرا این سوال برای کودکشان پیش آمده تا بتوانند از خطرات احتمالی محیطی برای کودک جلوگیری کنند.
وی با اشاره به زمان درست صحبت کردن با کودک درباره مسائل جنسی، خاطرنشان کرد: مناسب‌ترین زمان برای آموزش مسائل جنسی زمانی است که خود کودک سوالی مطرح می کند، زیرا در این زمان حس کنجکاوی او برانگیخته شده و باید از آن استفاده کرد.
این روانشناس کودک با بیان اینکه کودکان از چهار سالگی به بعد سوالات جنسی ناشی از کنجکاوی خود را آغاز می‌کنند، گفت: در این سن کودک از برهنگی احساس شرم کرده و لازم است پدر و مادر این حالت را تقویت کنند تا فرزندشان در سنین بالاتر به «بی‌پروایی جنسی» کشیده نشود.
یاوری با اشاره به آغاز ترشح هورمون های جنسی به صورت بسیار کم از پنج تا شش سالگی، اظهار کرد: در این سن کودک نیاز به پاسخ های صحیح، اما کوتاه دارد. البته در این سن کودکان به جنس مخالف خود ابراز تمایل می کنند که یک حالت طبیعی است و نباید با تمایلات جنسی اشتباه گرفته شود، اما در عین حال ارتباط کودکان باید کنترل شده و تحت نظارت بزرگسالان باشد.
وی از والدین خواست بازی های جنسی کودکان را بشناسند و تصریح کرد: کودکان از سه تا شش سالگی متوجه تفاوت های جنسیتی خود با جنس مخالف می شوند و با الگوبرداری از بزرگترها بازی می کنند، یعنی در قالب دکتر و مریض، دکتر و پرستار، عروس و داماد، بابا و مامان و... به معاینه و کاوش بدن یکدیگر می پردازنند لذا والدین دچار ترس و دلهره نشوند و کودک خودشان را تنبیه نکنند، زیرا انجام بازی های جنسی در این سن تا حدودی طبیعی بوده و بدون منظور و فقط از روی کنجکاوی و بدون هیچگونه احساس جنسی انجام می‌شود.
این روانشناس کودک با بیان اینکه والدین هنگام بازی کردن کودکان به آنان سر بزنند، تاکید کرد: بهتر است کودکان در فضای عمومی خانه بازی کنند و جلوی چشم باشند.
یاوری با بیان اینکه کودکان در آستانه بلوغ آسیب پذیر می شوند، عنوان کرد: آموزش مسائل بلوغ و مسائل جنسی به کودکان باید تدریجی باشد و نوجوانان باید درباره حفاظت از خودشان نیز آموزش های لازم را کسب کنند تا مورد سوء‌استفاده جنسی قرار نگیرند.
