«اصلاح طلبی و اصولگرایی مُرده است»، جمله ای که این روزها از سوی برخی تحلیلگران سیاسی اصولگرا و اصلاح طلب مطرح می شود اما حسن غفوری فرد نایب رئیس جبهه پیروان و چهره شاخص اصولگرا معتقد است نه اصولگرایی مرده نه اصلاح طلبی. او که پاسخ صریحی به این که سوال شعار «اصلاح طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا» چقدر در انتخابات مجلس یازدهم نمود پیدا کرد، نمی دهد این را تاکید دارد که «تفکر ریشه دار سیاسی از بین رفتنی نیست.»
غفوری فرد در گفتگویی که اگر این بیماری کرونا ادامه یابد بر انتخابات ۱۴۰۰ تاثیرگذار خواهد بود. او تاکید می کند رئیس جمهور بعدی باید یک چهره ملی و کاریزماتیک باشد.
مشروح گفتگوی حسن غفوری فرد، عضو جبهه پیروان خط امام و رهبری را در ادامه می خوانید.
****
آقای غفوری فرد! با توجه به پس لرزه های کرونا که شرایط اقتصادی و سیاسی جهان را تغییر داده است. پیش بینی شما از تاثیرات کرونا در سیاست داخلی چیست؟
تاثیرات اصلی کرونا بر مسائل اقتصادی است. در حال حاضر بسیاری از کارخانهها دچار رکود شدهاند و بیکاری به شدت افزایش پیدا کرده است. بعضی از آمارها میگویند که بیش از ۱ میلیون نفر کار خود را از دست دادهاند و طبیعتا این مسئله بر کل مسائل تاثیر میگذارد، یعنی مسائل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و مذهبی! الان تمام اماکن مذهبی از جمله مساجد و زیارتگاهها و... تعطیل هستند که تاثیر فراوانی بر روحیه افراد داشته و روابط اجتماعی و خانوادگی به شدت تضعیف شده است.
طبیعتا سیاست گذارها و به خصوص قوه مجریه و قوه مقننه مسئولیت سنگینی دارند و باید تاثیر این عوامل را در سیاست گذاریها بررسی کنند، یعنی زمانی ما ملت شاداب، پرنشاط و بدون مشکل داریم و یک نوع سیاست گذاری باید انجام دهیم؛ زمانی هم ملتی داریم که به شدت دچار مشکلات معیشتی هستند و گرانی و تورم تاثیر بسیار زیادی بر زندگی آنها دارد؛ بنابراین باید یک سیاست گذاری دیگری انجام دهیم.
زمانی که دلار بالای ۲۰ هزار تومان و سکه بالای ۱۰ میلیون تومان میشود، طبیعتا کل مسائل کشور را تحت تاثیر قرار داده و روحیات افراد نیز تضعیف میشود. سخنان با ارزش مقام معظم رهبری آرامش به جامعه وارد کرد و سخنان وزیر بهداشت و درمان هم مقداری به مردم روحیه داد، اما کرونا مثلا در دانشگاهها و آموزش و پرورش تاثیر فراوانی داشته است خصوصا که این روزها نیز موضوع کنکور مطرح و بیش از ۱ میلیون نفر نگران نحوه برگزاری این رقابت هستند، خانوادهها دچار استرس و نگرانی هستند و اولویت اول باید این باشد که مسئله نگرانی مردم بابت این ویروس از بین برود و این سیاست گذاری اصلی است.
موارد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خیلی قابل تفکیک از هم نیستند، یعنی نمیشود در کشور مسائل اقتصادی تغییر کند اما مسائل اجتماعی و روحیات مردم تغییر نکند. آنچیزی که در مرحله اول اولویت دارد، این است که با برنامه ریزی دقیق و رعایت پروتکل های بهداشتی این ویروس را از بین ببریم تا بتوانیم به شرایط عادی بازگردیم.
دولت مراقب باشد سرمایه اجتماعی و اعتماد مردم تضعیف نشود
شما به مسائل و تاثیرات کرونا بر اقتصادی اشاره فرمودید. فکر میکنید با توجه به شرایط اقتصادی حال حاضر، این مشکلات می تواند منجر به اعتراضات مردم شود، خاصه اینکه در اعتراضات گذشته هم دیدیم که عمده اعتراضات بخاطر مسائل اقتصادی بود؟ شما برای جلوگیری از این موضوع چه پیشنهادی دارید؟
مسائل اقتصادی دقیقا روی دیدگاههای مردم تاثیر خواهد داشت و نمیشود منکر این شد. اما اگر دولت بتواند سرمایه اجتماعی خود را حفظ کند، اعتماد مردم به دولت حفظ شود و مردم بدانند که دولت با مشکلاتی رو به رو است اما مشغول خدمت گذاری به آنها است، پس به راحتی آن مشکلات را تحمل میکنند. در دوران جنگ مسائل و مشکلات ما خیلی بیشتر از الآن بود اما چون مردم به دولت و کارگزارن دولت اعتماد داشتند، پس تمام مشکلات را تحمل کردند و با دولت همکاری کرده و حتی هزینههای جنگ را هم تقبل و تامین کردند.
نگرانی که الآن وجود دارد این است که سرمایه اجتماعی دولت حفظ شود چون اگر این سرمایه حفظ و تقویت شود، میشود نگرانیهای مردم را برطرف کرد و آنها را نسبت به آینده خوشبینتر کرد. اما اگر مردم ببینند که دولتمردان ما بیشتر در فکر تامین منافع خودشان هستند و مشکلات مردم را درک نمیکنند؛ آن موقع سرمایههای اجتماعی تضعیف خواهد شد و مردم حتما نگران خواهند ماند.
کرونا ادامه پیدا کند به انتخابات ۱۴۰۰ لطمه خواهد زد
فکر میکنید که شیوع ویروس کرونا چقدر میتواند باعث شود که مردم مشارکت کمی در انتخابات ۱۴۰۰ داشته باشند ؟ احتمال تکرار مشارکت پایین را پیش بینی می کنید؟
انتخابات مجلس با انتخابات ریاست جمهوری تفاوت اصولی دارد. انتخابات مجلس بیشتر منطقهای و بومی بوده و انتخابات ریاست جمهوری یک مساله ملی و کشوری است. در مجلس مردم برای یک منطقه نمایندهای را انتخاب میکنند اما در ریاستجمهوری مردم برای تعیین سرنوشت کشور یک نفر را انتخاب میکنند. ما امیدوار هستیم که تا آن زمان مساله کرونا حل شود و مردم با شوق، نشاط و طروات بیشتری در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کنند. اما اگر خدایی نکرده کرونا ادامه پیدا کند ممکن است که به انتخابات لطمه وارد شود.
فارغ از بحث کرونا، نگرانی هایی از بابت مشارکت در انتخابات پیش رو وجود دارد، برخی معتقدند مشارکت پایین در انتخابات مجلس مصداق همان شعار «دیگه تموم ماجرا» بود، شما قائل به شعار «اصلاح طلب، اصولگرا دیگه تمومه ماجرا» هستید؟ یا از نظر شما این شعار بیشتر جنبه اعتراضی دارد و در انتخابات ۱۴۰۰ مردم پای صندوق های رای میآیند؟
من فکر میکنم هر دو جناح حتما برای انتخاباتریاست جمهوری فعال تر خواهند شد، چون آنجا فقط یک نفر انتخاب میشود. در انتخابات ریاست جمهوری هر دو جناح اصلاحطلب و اصولگرا حتما کاندیداهای مشخص خودشان را خواهند داشت و من یقین دارم که مشارکت مردم در انتخابات ریاست جمهوری بالاتر از انتخابات مجلس خواهد بود.
انتخابات در ایران دقیقه نودی است
آقای غفوری فرد! تا چند سال پیش ظهور و بروز یک چهره و جناح جدید خیلی بعید به نظر میرسید، اما الان چند وقت است بخاطر این شعار «اصلاح طلب، اصولگرا دیگه تمومه ماجرا»، خیلی این موضوع عینیت پیدا کرده و به نظر میرسد احتمال روی کار آمدن جریان سوم وجود دارد. شما چنین امری را محتمل میدانید؟ و به نظر شما شاخصهای این جریان چه میتواند باشد؟
الآن در خانه احزاب کشور که بیش از ۱۱۰ حزب عضو هستند، ۳ جناح وجود دارد. یک گروه اصلاح طلب، گروه دیگر اصولگرا و گروه سوم معتدلین یا مستقلین هستند. به نظر میرسد که رقابت در انتخابات ریاست جمهوری بین آن دو گروهی که سابقه بیشتری داشتهاند، خواهد بود. از سال ۷۶ و دولت اصلاحات هم به بعد این دو گروه بیشتر مطرح بودند و چهره های شناخته شده هم معمولا به یکی از این دو گروه اصلاحطلب و صولگرا وابسته هستند.
اینکه یک نفر بخواهد مستقلا چهره شود و در انتخابات شرکت کند مقداری بعید است، اما تجربه انتخاباتی ما تجربهای دقیقه نودی است و همیشه دقیقه نود تعیین کننده است. مثلا در سال ۷۶ آقای خاتمی تا روزهای آخر شانس زیادی نداشتند، یا بعدا در سال ۸۴ آقای احمدی نژاد تا روزهای آخر امید زیادی نداشتند اما در نهایت ایشان در مقابل شخصی مثل آقای هاشمی رفسنجانی انتخاب شدند. بنابراین این احتمال وجود دارد که یک چهره قوی مستقلی پیدا شود، اما به هر حال کسانی که خواهند آمد به احتمال زیاد سابقه و ریشه در تاریخ قدیمیتری دارند و مردم نسبت به آنها شناخت بیشتری دارند. برای کشور شناخت ۱ نفر خیلی ساده تر است و افرادی که سابقه بیشتری دارند میتوانند امید بیشتری داشته باشند.
مردم به کاندیداهای تکراری بیشتر از چهره جدید علاقهمندند
یعنی شما میفرمایید که مردم به کاندیداهای تکراری بیشتر از چهره های جدید علاقه مند هستند.
بله.
شما اشاره کردید که مردم به کاندیداهایی که دارای سوابق باشند و قدیمی و تکراری باشند بیشتر جذب میشوند یعنی این امکان وجود ندارد که ما در ۱۴۰۰ یک چهره جدید داشته باشیم که در رای ها یک سونامی ایجاد کند؟
بله این امکان وجود دارد. آقای خاتمی یک چهره جدیدی بودند و در روزهای آخر توانستند که رای مردم را جمع کنند. آقای احمدی نژاد یک چهره کاملا ناشناخته بودند که وارد سیاست شدند و بعد شهردار شدند و در نهایت توانستند با رای بالایی انتخاب شوند. پس این شانس وجود دارد که یک چهره جوانی بیاید و با ایده و با شعار و برنامه های خوبی بتواند رای مردم را جلب کند.
اصلاحطلبی و اصولگرایی زنده است
این روزها صحبت از این است که اصلاح طلبی و اصولگرایی دیگر مرده است، این عبارت را قبول دارید و اینکه شما راهکاری برای تاثیرگذار بودن این ۲ جناح دارید؟ مثلا کادر سازی شود یا تغییر لیدر شود و..
من نه مرگ اصلاح طلب را قبول دارم و نه مرگ اصولگرایی را. الان اصلاح طلبان و اصولگرایان قدرتها و شخصیتهای بزرگی دارند که مورد احترام کشور هستند. به نظر من اینکه بگوییم اصلاح طلبی و اصولگرایی مرده، مقداری سیاه نمایی و بدبینی است. ممکن است یک نفر که خیلی به خود امیدوار است بگوید اصلاح طلبی و اصولگرایی مرده و من هستم؛ اما شما دیدید که اصولگرایان در مجلس چهرههای شناخته شدهای را مطرح کردند و رای بالایی آوردند.بنابراین اصولگرایی که حتما نمرده است و در حال حاضر مجلس و قوه قضاییه تقریبا یکدست اصولگرا هستند، اصلاحطلبی هم به همین ترتیب است.
اصولا یک تفکر ریشهدار به این راحتی از بین نمیرود، ممکن است مدتی بنا به دلایلی دچار رکود شود و از میزان فعالیتش کم شود اما اینطور نیست که یک تفکر ریشهدار و سابقهداری که شخصیتهای بزرگی داشته و از داخل آن افرادی رئیس جمهور کشور شدهاند و با این همه پشتوانه ملی که دارد، بگوییم مرده است. بنابراین من معتقد هستم که اصلاح طلبی و اصولگرایی حتما زنده است و نیاز به احیای مجدد و تنفس مصنوعی ندارد.
ممکن است در کنار آنها یک گروه مستقل یا معتدل هم رشد کند. در مملکت هم آزادی است و امکان دارد که هر کسی در کشور به قدرت برسد، همانطور که آقای خاتمی یا آقای احمدی نژاد ۲ دوره رئیس جمهور بودند. من معتقد هستم که اگر شرایط کشور بهتر شود و از کرونا که بین مردم دلهره ایجاد کرده است، خلاص شویم انتخابات ریاست جمهوری با شور خوبی برگزار میشود.
به دنبال چهره ملی و کاریزماتیک برای ریاست جمهوری آینده باشیم
آقای غفوری فرد، به نظر شما ما در انتخابات ۱۴۰۰ یک رئیس جمهور با چهره سیاسی داریم یا یک رئیس جمهور با چهره اقتصادی ؟
اقتصاد و سیاست را نمیشود از هم جدا کرد، ولی من فکر میکنم بجای اینکه به فکر چهره اقتصادی و سیاسی باشیم بهتر است دنبال چهره ملی باشیم، چرا که از نظر من یک چهره ملی از سیاست خوبی برخوردار است.
رئیس جمهور بعدی از نظر شما باید چه ویژگیهایی را داشته باشد تا بتواند مردم را پای صندوق های رای بیاورد؟
یکی از شرایطی که قانون اساسی گذاشته است که رئیس جمهور باید از رجال سیاسی باشد، نه رجال اقتصادی. بنابراین اولا باید از رجال شناخته شده سیاسی در کشور و همچنین مدیر و مدبر خوبی باشد. به نظام جمهوری اسلامی، امام، حکومت اسلامی، ولایت فقیه و قانون اساسی معتقد باشد. کاریزما بودن تاثیرات فراوانی دارد، چهرهای که بتواند توجه مردم را جلب کند و برای مردم ایده و پیشنهادات جدید داشته و بتواند یک امیدهای توسعه اقتصادی را برای مردم ایجاد کند و مردم به آینده خودشان امیدوار تر شوند.
چهرهای که میخواهد رئیس جمهور شود باید یک چهره ملی کاریزماتیک باشد و دیگران را تخریب نکند و ایدههای امید بخشی برای مردم داشته باشد. چون شأن مردم ما بالاتر از این اقتصادی است که درحال حاضر گرفتار آن هستند و او باید به مردم این امید را بدهد که با برنامه، اندیشه و با استفاده از ظرفیتهای موجود در مملکت میتواند مشکلات را برطرف کند.
رئیس جمهور بعد باید یک جوان با کابینه پرانرژی باشد
آقای غفوری فرد، این روزها شاهد این هستیم که فعالان هنر و اندیشمندان علوم انسانی کنشهای رفتاریشان را تغییر دادهاند و بیشتر به سمت جهان پست مدرن حرکت کردهاند. به نظر شما وقت این نشد که سیاسیون ما هم از جهان و رفتارهای سنتی خودشان جدا شوند؟ مخصوصا در این روزها که جوانان ما با دنیای سیاست در حالتی از قهر و پرخاشگری هستند؟
مقام معظم رهبری دائما تکرار کردهاند که ما بایستی پیشرفتهای علمی داشته باشیم و ما رشد و توسعه زیادی داشتهایم. خوشبختانه کشور ما در چند سال گذشته از نظر علمی در دنیا عقب نیست و ما در رتبههای خیلی بالا قرار داریم. در علوم تکنولوژی، در علوم فضا، در علوم بنیادی و هستهای ما در سطح اول جهان قرار داریم، یعنی جزء ۱۰ کشور اول جهان هستیم. دنیای امروز دنیای علم است و چشم انداز ۲۰ ساله بر اساس پیشرفتهای علمی بوده است و در چشم انداز مجلس امسال یعنی در سال ۱۴۰۴ باید بزرگترین قدرت علمی منطقه باشیم. بنابراین مسئله علمی در درجه اول اهمیت قرار دارد و سیاست هم خارج از علم نیست.
من فکر میکنم که آینده حتما برای جوانان است و مقام معظم رهبری هم چندین بار فرمودهاند اگر میخواهید توسعه کشور با قدرت و سرعت بیشتری انجام شود حتما باید یک رئیس جمهور جوانگرا و با یک کابینه جوان و پر انرژی باشند. در مجلس یازدهم هم سن نمایندهها از مجلس دهم خیلی کمتر است. ذائقه عمومی مردم به طرف جوان گرایی است و خدا را شکر ما جوانان خوبی را در این ۴۰ سال رشد داده ایم که می توانند به راحتی مملکت را اداره کنند.