جلال الدین میرزای رزاز، رییس انستیتو تحقیقات تغذیهای و صنایع غذایی کشور به بهانه 24 مهر روز جهانی غذا، در یادداشتی نوشته است: در زمان حاضر در کشور عزیزمان ایران در مقوله امنیت غذایی با 3 چالش اساسی و ریشه دار مواجه هستیم:1. کرونا در ابعاد جهانی و ملی2. تحریمهای شدید و ناجوانمردانه اقتصادی3. وضعیت اقتصادی ناپایدار.
متاسفانه این سه عامل در صورت ادامه دار شدن در دراز مدت میتواند امنیت غذایی را در کشور تحت الشعاع قرار دهد و خسارات و صدمات جبران ناپذیری را به سلامت جامعه وارد نماید، لذا ضرورت بررسی، واکاوی موضوع و ارائه راهکارهای کارشناسی و تخصصی برای برقراری امنیت غذایی کشور بیش از هرزمان دیگری احساس میشود.
در دوران شیوع کرونا ایران توانست از معدود کشورهای دنیا باشد که حتی در مقایسه با کشورهای توسعه یافته تنوع و کفایت موادغذایی را در کشور چه به لحاظ فراوانی و چه به لحاظ دسترسی فیزیکی فراهم کند تا جایی که در روزهایی که در اروپا فروشگاههای عرضه مواد غذایی توسط مردم متمدنشان غارت میشد، در ایران گویی اتفاقی نیفتاده و در شرایط کاملا عادی تنوع، ارائه و کفایت محصولات و مواد غذایی کاملا حفظ شده بود، گرچه این فراوانی و تنوع بر اساس تعریف امنیت غذایی یکی از شاخصهای لازم و مهم است ولی بر اساس پارامتر های دیگر تعریف امنیت غذایی کافی نیست.
عوامل سه گانه و تهدیدآمیز فوق که به آنها اشاره شد عمدتاً مداخله دولتمردان، سیاستمداران و مسئولین اجرایی کشور را میطلبد که ضرورت توجه به آنها در وضعیت هشدار و قرمز قرار دارد.
اما مردم نیز با ورود به نحوه مصرف و توجه به آموزههای اعتقادی، مذهبی، ملی و اخلاقی میتوانند تا حدود زیادی مانع بروز نا امنی غذایی در کشور باشند که لازم است تک تک هموطنان عزیز با درک شرایط موجود به سهم خود در برقراری امنیت غذایی مشارکت کنند.
بر اساس مطالعات و آمار های ارائه شده هرسال 3/1 میلیارد تن ضایعات مواد غذایی در دنیا وجود دارد که این ضایعات معادل یک سوم کل مواد غذایی تولید شده برای مصرف انسانهاست و میتواند غذای کافی برای 2 میلیارد نفر انسان گرسنه را در سال فراهم کند.
در کشور ما نیز بر اساس بررسیهای به عمل آمده حدود 30 درصد ضایعات غذا از چرخه تولید تا مصرف وجود دارد. چرخه و زنجیره غذا از مزرعه شروع میشود و پس از طی چرخه فرآوری و عرضه به سفرهها میرسد.
براساس گزارش سازمان جهانی خواربار و کشاورزی(فائو)، هرروز بهازای هر نفر 134 کیلوکالری غذا در ایران به هدر میرود، یعنی سرانه هدررفت روزانه غذا در ایران 134 کیلوکالری است.
سهم ایران از کل غذایی که هر سال در جهان به هدر میرود 2.7 درصد اعلام شده است! بر همین اساس ضایعات مواد غذایی در ایران معادل ٣٥ میلیون تن است این در حالی است که در اتحادیه اروپا با ٢٧ کشور عضو، تنها ٩ میلیون تن موادغذایی راهی زبالهها میشود.
یک پژوهش علمی ارزش مادی ضایعات موادغذایی در ایران را 15 میلیارد دلار برآورد کرده که اگر این رقم را با درآمد نفتی در شرایط غیر تحریم مقایسه کنیم، متوجه میشویم که مردم ما معادل تقریبا 50 درصد درآمد نفتیمان را با ضایعات غذا به سطل زباله میریزند. بیشترین ضایعات غذا در ایران مربوط به نان، میوه، برنج و سبزیجات است.
یکی دیگر ازعوامل دورریز به توزیع نذریه ای مواد غذایی مربوط است