وزارت خارجه آلمان می گوید که ساز و کار مالی اتحادیه اروپا موسوم به «اینستکس» که با هدف تسهیل مبادلات تجاری با ایران، ایجاد شد؛ همچنان بی اثر است و از زمان تأسیس آن از دو سال قبل تا کنون؛ فقط یک مبادله موفقیت آمیز از طریق آن صورت گرفته است.
در پی خروج آمریکا از برجام، کانال مالی اینستکس در ژانویه سال ۲۰۱۹ با هدف ایجاد امکان مبادلات تجاری محدود با ایران به رغم تحریم های آمریکا، توسط فرانسه، آلمان و انگلیس تأسیس شد.
جالب آنکه «آنتیه لندرت زه» یک مقام وزارت خارجه آلمان، در پاسخ به سوال یکی از اعضای پارلمان این کشور، مدعی شد که جمهوری اسلامی ایران مسئول عمکرد ناموفق اینستکس بوده است!
وی در این باره مدعی شد: پس از راه اندازی اینستکس، شمار زیادی از شرکت های اروپایی نسبت به همکاری تجاری از طریق این سامانه ابراز علاقه کردند و وارد مذاکره شدند. اما مبادله تجاری وابسته به عوامل زیاد و اغلب بسیار پیچیده ای است و طرف ایرانی تاکنون با هیچ کدام از معاملات بعدی موافقت نکرده است.
این در حالی است که «مجید تخت روانچی» نماینده دائم ایران در سازمان ملل، حدود یک ماه پیش در نامه ای به دبیرکل این سازمان از برآورده نشدن وعده کشورهای اروپایی برای تضمین روابط اقتصادی با ایران و ایجاد سامانه اینستکس شکایت کرده و خواستار اثبات کارایی این سازوکار شده بود.
امروز نیز محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در توئیتی نوشت: رهبران سه کشور اروپایی– که برای اجرای تعهدات خود ذیل برجام بر امضا و اجازه کارگزاران اوفک (دفتر کنترل داراییهای خارجی خزانهداری آمریکا) متکی هستند – هیچ کاری برای حفظ برجام انجام ندادهاند. به خاطر ایران است که برجام زنده است، نه سه کشور اروپایی.