«مائوریزیو گوئررو» خبرنگار مستقل در حوزه کار است که به مشکلات معیشتی کارگران در آمریکای لاتین توجه میکند. او در گزارشی با عنوان «حتی در کشورهایی که در دوران صلح به سر میبرند، خبرنگاران دشمن مردم معرفی میشوند» وضعیت شغلی را بررسی و امنیت جانی آنها را در تهدید توصیف کرده است. نویسنده این گزارش اطلاعات خود در مطالعات کتابخانهای به دست آورده است. ترجمه این گزارش مفصل را که در Equal Times منتشر شده، در ادامه میخوانید:
تعداد روزنامه نگاران سراسر جهان که در سال ۲۰۲۰ به دلیل نگارش گزارش یا اخبار خود به زندان محکوم شدند، افزایش یافت. دست کم ۲۷۴ نفر از خبرنگاران کشورهای ترکیه و چین زندانی شدند. ۳۴ نفر از آنها به جرم انتشار «اخبار دروغین» زندانی شدند؛ این در حالی است که ۳۱ نفر در سال ۲۰۱۹ چنین وضعیتی را داشتند. بیشتر قتلهای روزنامه نگاران در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۱۸ در کشورهایی اتفاق افتاد که در دوران صلح به سر میبردند.
برخی رهبران از جهان همچون رئیس جمهور سابق ایالات متحده یعنی دونالد ترامپ و همتایان او یعنی «ژائر بولسونارو» برزیلی و «آندره مانوئل لوپز اوبرادور» رئیسجمهور مکزیک، خبرنگاران را به عنوان «دشمنان مردم» و «پستتر از زباله» معرفی میکنند. گزارشات انتقادی خبرنگاران در بسیاری از کشورهای کره خاکی به عنوان «اخبار جعلی» تفسیر میشود که از سوی جمعیت اقلیتی علیه منافع مردم تبلیغ و تفسیر شد. مستندترین دادهها و غیر قابل انکارترین اسناد به صورت سیستماتیک از سوی رهبران کشورهای جهان رد شد.
عصر حاضر، «دوران پسا حقیقت» است، دورانی که رهبران پوپولیست بدون واسطهگری با مردم ارتباط برقرار میکنند و پرسشهای روزنامه نگاران را به عنوان دروغ معرفی میکنند.
فرسایشی ثابت که اثری کشنده دارد
«کورتنی رادش» (مدیر کمیته حمایت از روزنامهنگاران) درباره فضای حاکم بر رسانه معتقد است: «فضای حاکم بر رسانههای جهان به گونهای است که اعتماد به رسانهها در کمترین حالت ممکن قرار دارد. ما در «دوران پسا حقیقت» زندگی میکنیم. در حال حاضر و بحبوحه کرونا، تمام مبانی معرفت سیاستی_ اقتصادی به چالش کشیده شده است.
مفهوم «پسا حقیقت» به عنوان دفن عمومی «واقعیتهای عینی» توسط رسانهها به احساسات و اعتقادات شخصی تعریف میشود. پس از آغاز رقابت انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا، این اصطلاح محبوب شد. این عبارت در فرهنگ لغت دانشگاه آکسفورد چاپ ۲۰۱۶، تعریف شد. به گفته جان کین (محقق دانشگاه سیدنی)، این مفهوم پویایی جدیدی را دربرمیگیرد و با وجود تکرار پیامهای کوتاه و ساده تحت سلطه شکیات قابل اثبات است.
در چنین شرایطی، دونالد ترامپ که در انتخابات شکست خورد و هفت میلیون رای را از دست داد. او خواهان برگزاری انتخابات مجدد بود و این موضوع را پیامهایش مطالبه میکرد. ترامپ از عباراتی مثل «یک پیروزی مقدس» و «میهنپرستان بزرگ» استفاده میکرد تا میلیونها نفر را برای برگزاری مجدد انتخابات متقاعد کند؛ این عبارات بار احساسی داشتند. خبرنگارانی که این پیامهای دونالد ترامپ را رد میکردند، متهم به نشر اکاذیب میشدند.
رادش توضیح داد: برخی مدعی هستند که قدمت انتشار اخبار دروغین به اندازه تاریخ روزنامهنگاری است. با این حال، استفاده از لفظ اخبار کذب در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ به وجود آمد و توسط دیگر رهبران جهان نیز استفاده شد. هیچکدام از روسایجمهور اسبق ایالات متحده به دنبال بیاعتبار کردن و مشروعیتزدایی از مطبوعات در این مقیاس وسیع نبودهاند و همچنین بسیاری از رهبران جهان نیز به آسانی از این مدل نسخه برداری نکرده اند.
سیاستمداران در بسیاری از کشورها، انتقادات خبرنگاران را «اخبار جعلی» توصیف کردهاند؛ بر اساس اظهارات سازمان آموزش، علوم و فرهنگ سازمان ملل (یونسکو) «تضعیف حقیقتطلبی و و بیصدا کردن صداهای انتقادی در ارتباط با مطالبهگری عمومی، غیرمنصفانه است.
حمله به مطبوعات از سوی صاحبان قدرت در بسیاری موارد گسترش است. تنها یک مقام خاص نسبت به وضعیت مطبوعات معترض نیست و در حال حاضر، انتقاد و گفتمان تهاجمی و تحقیرآمیز علیه کل خبرنگاران سراسر جهان وجود دارد. خبرنگاران سراسر جهان از مصونیت سیاسی برخوردار نیستند.
براساس گزارشگران بدون مرز، ۳۴ نفر از ۵۰ روزنامهنگاری که در سال ۲۰۲۰ به قتل رسیدند در کشورهایی بدون درگیری مسلحانه کشته شدهاند. علاوه بر این، این کشورها قادر به حل و فصل قتلها و شناسایی قاتلان نبودهاند. صاحبان قدرت در کشورهای با ثباتتر از اعمال خشونت برای ساکت کردن روزنامهنگاران استفاده میکنند. مکزیک، برزیل، فیلیپین و پاکستان کشورهایی هستند که بیشترین ظلم علیه خبرنگاران را مرتکب شدهاند. امنیت خبرنگاران در کشورهای سوریه، عراق و افغانستان نیز رو به تهدید است.
کشور مکزیک، بیشترین تعداد قتل خبرنگاران در سال ۲۰۰۴ ثبت کرد. گزارشگران بدون مرز از قتل ۸ خبرنگار در سال ۲۰۲۰ در این کشور خبر دادند. کشورهای هند و پاکستان هرکدام با چهار مورد در جایگاه دوم ناامنترین کشورهای جهان برای خبرنگاران هستند. فیلیپین و هندوراس نیز به ترتیب با ثبت ۳ و ۲ مورد در جایگاههای بعدی ناامنترین کشورها برای خبرنگار قرار دارند. بر میزان مصونیت از مجازات برای قتل روزنامهنگاران در مکزیک به بیش از ۹۸ درصد رسیده است.
پاکستان تنها کشوری است که در این میان توسط رهبران پوپولیست اداره نمیشود اما کشورهای دیگر این لیست توسط رهبران پوپولیست اداره میشوند که به خبرنگاران و مطبوعات انتقاد وارد میکنند و آنها را آزار میدهند. یونسکو میگوید پوپولیسم روشی برای برقراری ارتباط سیاسی مبتنی بر ستایش از وحدت و حسن تصور یک گروه اکثریت و محکومیت یک جامعه نخبه است. این روند، آزادیهای رسانهای را در سطح جهانی نقض کرده است.
نه انتقادات صاحبان قدرت و نه سخنرانیهای پوپولیستی مستقیماً روزنامهنگاران را ترور نمیکنند اما فضای روزنامهنگاری را بدتر میکنند. یونسکو نتیجهگیری میکند: افزایش سخنان ضد رسانهای در گفتمان سیاسی پوپولیست در مناطق مختلف باعث کاهش اعتماد عمومی به روزنامه نگاران و کارگران رسانه شده است که فضای خصمانهتری را برای روزنامه نگاران ایجاد کرده است.
در سراسر جهان، روزنامه نگارانی که اخبار اعتراضات را پوشش میدهند، خود هدف حمله قرار گرفتهاند. از ژانویه ۲۰۱۵ تا جون ۲۰۲۰، یونسکو از بازداشت ۱۲۵ خبرنگار که به صورت وحشیانه در ۶۵ کشور بازداشت شده بودند، خبر داد. بنا بر اظهارات گزارشگران بدون مرز، ۷ خبرنگار هنگام گزارش اعتراضات در سال ۲۰۲۰ کشته شدند.
رادش هشدار میدهد، با وجود تمام تلاشها برای بررسی واقعیت، مرجع مورد استفاده برای بیاعتبار کردن مطبوعات از قبل در دسترس رهبران جهان و مردم عادی است. اصطلاح «اخبار جعلی» برای رد کردن هرگونه اطلاعاتی که شما به راحتی موافق نیستید استفاده میشود. او میگوید: «من نمیبینم که به این زودیها تغییر میکند فقط به این دلیل که دونالد ترامپ دیگر رئیس جمهور نیست.» "این ذهنیت در حال حاضر به شدت در سیاست و مردم در سراسر جهان نفوذ کرده است.