اهانت روزنامه‌نگار آلمانی به «دانته» جنجال آفرید
امسال مصادف است با هفتصدمین سالمرگ دانته الیگیری، شاعر و فیلسوف تاثیرگذار ایتالیایی که با کمدی الهی الهام‌بخش شاعران بزرگ کلاسیکی چون ساندرو بوتیچلی و ویلیام بلیک شد. ایتالیا درنظر دارد در سال جاری میلادی به همین مناسبت در فلورانس، راونا و ۷۰ شهر و روستای دیگر در این کشور که به نوعی با این شاعر، نویسنده و متفکر پرآوازه ایتالیایی ارتباطی داشتند، یک سلسله رویداد و یادمان برگزار کند.
همزمان با برگزاری این رویدادهای ویژه، چاپ نوشتاری جنجالی در یکی از روزنامه‌های معتبر آلمان کام هنردوستان ایتالیایی را تلخ کرد.
ماجرا از آنجا شروع شد که آرنو ویدمن (Arno Widmann) روزنامه‌نگار آلمانی با انتشار مقاله‌ای در روزنامه فرانکفورتر روندشاو مدعی شد زبان دانته منسوخ شده و قابل فهم نیست.
وی همچنین در بخشی از مقاله جنجالی خود نوشت: شکسپیر در پوچ‌گرایی اخلاقی خود چند سال نوری از دانته که همه چیز را در کفه ترازوی اخلاقیات خود می‌سنجید، مدرن‌تر بود.
اظهارنظرهای ادعایی این روزنامه‌نگار با انتقادات تند آیک اشمیت (Eike Schmidt)، مدیر گالری اوفیتزی در فلورانس، همراه شد. وی در یک مصاحبه رادیویی در این باره گفت ارزیابی ویدمن از کار دانته، از جهل و نادانی تمام‌عیار وی حکایت دارد.
ویدمن در بخشی از مقاله خود اینطور نوشته است: دانته به عنوان یک شاعر غنایی سبک و سیاق خود را به تروبادورهای (شاعرانی که در اروپای قرون وسطی شعر می‌سرودند و موسیقی می‌نواختند) قرون وسطی در جنوب فرانسه مدیون است که اشعار حماسی و عاشقانه می سرودند.
اشمیت در واکنش به این ادعا گفت: این که دانته به تروبادورها به چشم الگو نگاه می‌کرد را همه می‌دانستند و کشف جدیدی نیست اما این که او خود را صرفا به تقلید از این شعرا محدود می‌کرد، دروغ محض است.
دانته کمدی الهی را به جای زبان لاتین، به گویش محلی توسکانی نوشت تا برای عموم مردم قابل فهم باشد. این انتخاب چنان تاثیر عمیقی بر نویسندگان آن زمان گذاشت که گویش توسکانی به پایه زبان ایتالیایی مدرن تبدیل شد از همین رو به دانته لقب پدر زبان ایتالیایی داده شده است. اما ویدمن در مقاله جنجالی خود مدعی شده دانته، نقش چندان مهمی در این زبان نداشته چون دانش‌آموزان ایتالیایی همواره در درک متون وی مشکل دارند.
اشمیت با رد این ادعا می‌گوید به جز چند کلمه و برخی مفاهیم مربوط به الهیات، زبان دانته، امروز هم کاملا قابل فهم است. گزاره‌ای که درباره زبان انگلیسی یا آلمانی قرن چهاردهم مصداق ندارد.
تحلیل‌های ارائه شده در این مقاله حتی داریو فرانچسکینی، وزیر فرهنگ ایتالیا، را نیز به واکنش واداشت. وی با توییت بیتی از دوزخِ دانته به این ادعاها پاسخ داد: بیا بهشان فکر نکنیم، فقط نظاره‌شان کنیم و به راهمان ادامه دهیم (Non ragioniam di lor, ma guarda e passa).
لوکا سریانی زبان‌شناس ایتالیایی و قائم مقام انجمن دانته الیگیری نیز در واکنش رویکرد ویتمن در نگارش این مقاله را کودکانه خواند و از آن انتقاد کرد.
دانته الیگیری که به عنوان پدر زبان ایتالیایی شناخته می‌شود، در سال ۱۲۶۵ میلادی در فلورانس متولد و در سال ۱۳۲۱ در شهر راونا به خاک سپرده شد. کتاب شعر حماسی معروف وی به نام کمدی الهی، سه بخش دارد و ماجراهای سفری خیالی از دوزخ به برزخ و بهشت را روایت می‌کند.
