آفتابنیوز : آفتاب: «مردم در انتخابات آزادند و احتياج به قيم ندارند و هيچ فرد يا گروه و دستهاي حق تحميل فرد يا افرادي را به مردم ندارند.»
امام خمینی (ره)[1]
مشاركت سياسي فرآيندي است كه در طي آن قدرت سياسي ميان افراد و گروههاي جامعه توزيع ميشود. به گونهاي كه تمامي شهروندان و گروههاي فعال و خواهان مشاركت سياسي از حق انتخاب شدن، تصميمگيري، سياستگذاري، ارزيابي، انتقاد، اعتراض، اظهارنظر و انتخاب كردن و راي دادن بهرهمند باشند.پارهاي از صاحبنظران نيز مشاركت سياسي را درگير شدن در سطوح مختلف فعاليت در نظام سياسي از عدم درگيري تا داشتن مقام رسمي سياسي ميدانند. [2]
اما در اين ميان مقوله انتخابات به عنوان یکی از نماد مشاركت سياسي، شامل حق انتخاب كردن و انتخاب شدن، از اهميت بسزايي برخوردار است. انتخابات فرآيندي است كه در آن عدهاي خود را در معرض انتخاب ديگران (مردم) قرار ميدهند و در آن، بهرغم تصور عمومي، انتخاب شدن به لحاظ اينكه امتيازات و مسئوليتهايي را براي منتخبان ملت در پي دارد، نسبت به انتخاب كردن كه با ريختن برگه راي در صندوق خاتمه مييابد از اهميت بيشتري برخوردار است.
در كشور ما، برخلاف كشورهاي غربی كه در آنها ميزان مشاركت عمومي و سطح انتخاب كردن و راي دادن غالبا چندان اهميتي ندارد، ميزان مشاركت مردم در انتخابات و حضور مردم در پاي صندوقهاي راي از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از اينرو همواره در آستانه انتخابات كوشش فراواني صورت ميگيرد تا با آگاهی بحشی بیشتر به مردم نسبت به مسئوليت ملي شان،آنها را به حضور گسترده تر در پاي صندوقهاي راي ترغيب كنند.
اين كوشش از چنان نمودي برخوردار است كه گاهی تصور ميشود نقش مردم در فاصله زماني ميان دو انتخابات به كلي فراموش ميشود. به گونهاي كه مشاركت سياسي حداقلي مردم (راي دادن) را حداكثر حق مشاركت سياسي آنان فرض مينماييم.
در صورتي كه به نظر ميرسد حتي براي اين ميزان از مشاركت هم زمينههاي لازم، به خوبی فراهم نيست. حق آزادي انتخاب همان چیزی است که در اين فرآيند به آن کمتر توجه شده است. نبايد فراموش كرد كه حضور پرشور و فعالانه مردم در انتخابات، تنها در يك فضاي سالم و رقابتي به دست خواهد آمد. به ديگر سخن، تنها در يك انتخابات سالم و با وجود گزينههاي متعدد براي انتخاب است كه اعتماد آحاد مردم به نظام جلب ميشود و مردم احساس خواهند كرد كه در سرنوشت خودشان موثر هستند. از سوي ديگر احساس نبود معيارهاي يك انتخابات آزاد، حس سرخوردگي ملي را در پي خواهد داشت.
لذا يكي از مهمترين پارامترهاي تعيين میزان مشروعيت نظام، ميزان نقش مردم در سازوكار تقسيم قدرت است. چرا كه هم به لحاظ اصول دموكراسي و هم بر اساس اعتقادات ديني ما، نظام سياسي از آن مردم و براي مردم است. اصل 56 قانون اساسي نيز بر همين نكته توجه داشته، اراده مردم را مبناي مشروعيت دولت و قدرت معرفي مينمايد.
از این رو غفلت از اين امر مهم و بديهي و نيز فاقد قدرت تمييز دانستن مردم، ميتواند صدمات جبرانناپذيري به نظام اسلامي و مشروعيت آن وارد كند.
29 سال پيش در چنين روزهايي مردم غيور اين مرز و بوم، با درك واقعيتهاي موجود، دست به انتخاب بزرگي زدند و به رژيم پهلوي و متحدان غربياش نه گفتند و با خون خود پاي انقلاب اسلامي ايستاده، در اين راه از جان و مال خود و عزيزانشان گذشتند و تا امروز نيز به ارزشهاي اين انقلاب پايبند و وفادار ماندهاند.
حال چگونه است كه امروز عدهاي درک سياسي اين مردم را ناديده انگاشته، همين مردم را صغير و نيازمند قيم فرض مينمايند؟
اگرچه بررسي صلاحيت كانديداها از اهم وظايف قانوني شوراي نگهبان است و به جهاتي ميتواند بسيار مفيد بوده، مانع از افتادن سرنوشت ملت به دست نااهلان باشد، اما جا داشت شوراي نگهبان در مقطع كنوني كه دشمنان اين مرز و بوم با اتخاذ سياستهاي تفرقهافكنانه در پي ايجاد جدايي ميان دولت و ملت و از اين طريق زدن تيشه به ريشه انقلاب اسلامي ايران هستند، با اتكا و اعتماد بیشتر به شعور سياسي اين ملت بزرگ، ضمن انجام وظايف قانوني خود به گونهاي رفتار ميكرد تا متقابلا بتواند اعتماد کامل مردم را نيز جلب كند.
چرا كه بيشك حضور حماسهاي مردم در پاي صندوقهاي راي ميتواند پاسخ مناسبي به ياوهگوييهاي اخير مقامات كاخ سفيد باشد.
...........................................................................................
[1] امامخميني، صحيفه نور، ج 4 ص 212
[2] مايكل راش، جامعه و سياست، ترجمه منوچهر صبوري، تهران: سمت، 1377، ص 123