ساعتی مانده به افطار، شبکه ایران اینترنشنال با پخش بخشهایی از گفتوگوی محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه با سعید لیلاز، زلزلهای سیاسی را رقم زد.
این شبکه بخشهایی از یک گفتوگوی 7 ساعته را به صورت کوتاه منتشر کرد و بعد از آن 3 ساعت از این مصاحبه پخش شد.
این مصاحبه گویا به سفارش دولت و با مدیریت حسام الدین آشنا مشاور رییس جمهور و واعظی، رییس دفتر روحانی انجام شده است. نه تنها ظریف بلکه دیگر وزرا هم با سعید لیلاز گفتوگو کردهاند.
بعد از انتشار این فایل صوتی، اولین سوالی که به ذهن متبادر شد این بود که این فایل چگونه به بیرون و شبکه ایران اینترنشنال درز پیدا کرده است؟ البته برخی از روزنامه نگاران خارج نشین در کلاب هاووس اعلام کردند که این فایلها در اختیار بیبیسی و برخی از روزنامهنگاران دیگر هم بوده و فقط ایران اینترنشنال زودتر از آنها و بدون ملاحظه این مصاحبه را پخش کرده است.
قطعا دولت و شخص حسام الدین آشنا، باید در مورد این مصاحبه و چگونگی لو رفتن آن توضیح بدهند. نمیشود با سکوت و اینکه منتظر بمانیم، آبها از آسیاب بیفتد از کنار آن عبور کنند.
مسئله بعدی که این است که چه کسانی به دنبال سود بردن از انتشار این فایل بودند؟ اصولگرایان میگویند که کار، کار خود دولت است. آنها میخواهند در آستانه انتخابات به مردم بگویند که در کشور کارهای نبودند و دیگران برای اداره امور تصمیم میگرفتند و همیشه مردان میدان، به مردان دیپلماسی ارجحیت داشتند.
جریان مقابل اما بر این باور است که این فایل توسط رقبا منتشر شده است تا به واسطه آن ظریف را از صحنه رقابت حذف و بر روی مذاکرات احیای برجام در وین تاثیر بگذارند.
نگارنده نیز فکر میکند که تحلیل دوم به واقعیت نزدیک تر باشد تا اینکه خود دولت دست به انتشار این فایل زده باشد. نکته قابل توجه این است که بدانیم، ساعتی قبل از انتشار این فایل، عراقچی رییس تیم مذاکره کننده در وین اعلام کرد:« در زمینه لغو کامل تحریمهای بخشی و موضوعی توافقات خوبی صورت گرفته است.»
احیای برجام در وین، میتواند برای دولت یک برگ برنده بزرگ باشد. ظریف هم میتواند برخلاف تمام نه گفتنهایش در مورد نامزدی انتخابات، به یک گزینه جدی برای انتخابات خرداد 1400 تبدیل شود.
برخی در یک سال گذشته فکر میکردند به راحتی و بدون هیچ مشکلی به ریاست جمهوری ایران خواهند رسید. حتی در خلوت هم رییس جمهور بودن را تمرین کرده بودند اما حالا با روشن شدن آتش زیر خاکستر مذاکره، وضعیت را مناسب نمیبییند و فکر میکنند ممکن است دوباره نامزدی با شعار مذاکره با دوستی با جهان رای مردم را به سبد خود بریزد.
این دسته، بهتر از هر فرد دیگری میداند که مردم همچنان بر این باور هستند که میتوان با مذاکره و گفتوگو بخش اعظمی از مشکلات کشور را حل کرد. مشکلاتی که قطعا سومدیریت هم در آن نقش بسزایی دارد.
مخالفان دولت روحانی، در اندیشه این هستند که به هر طریق ممکن راه رسیدن به توافق وین را ببندند. مذاکرات وین مثل گُل دقیقه 90 است و میتواند بازی انتخابات را به وقت اضافه و حتی ضربات پنالتی ببرد. این درحالی است که عدهای فکر میکردند به راحتی برنده این بازی هستند.
قطعا با تشکیل اولین جلسه مجلس، شاهد روانه شدن سیل سوالها به سمت ظریف خواهیم بود. حتی استیضاح هم دور از ذهن نیست.
باید منتظر ماند و دید سیب سیاست در روزها و ماههای آینده چگونه خواهد چرخید.
در پایان باید گفت، جدای همه اینها واقعیت این است که گذشت، زمانی که تصور می شد سخنی و گفتاری به مکانی خاص محدود می شود یا می توان به شیوه سعید مرتضوی رسانه ها را به صلابه کشید.
رسانه داخلی منتشر نکند رسانه ماهواره ای این کار را انجام میدهد. صدای سروش را در داخل ببندی از کلاب هاوس شنیده می شود. پس بهترین کار آزادی رسانهها و امکان رقابت سیاسی در فضای آزاد و شکستن انحصار صدا و سیما و خارج شدن آن از دست تفکری خاص است.