صربستان و آزمون جدایی کوزوو

آفتاب- سید بهزاد اخلاقی : آلبانیایی تبارهای کوزوو هرگونه اقدامی را به جز اعلام استقلال کامل، مردود می شمارند. حزب دموکرات کوزوو به رهبری هاشم تاچی که به تازگی در انتخابات این منطقه پیروز شده است پس از پیروزی اعلام کرد که کوزوو آمادگی کامل برای استقلال دارد اما با عدم همکاری های اروپا مواجه شده است که این مساله بعد از 10 دسامبر به وضوح دید شد.

دولت صربستان به رهبری وجیسلاو کاشتونیکا اعلام می کند که کوزوو بخشی از صربستان است و به آلبانیایی تبارها در خصوص اعلام استقلال یکجانبه هشدارداده است. تندروهای صربستان که بیش از یک سوم از رای دهندگان این کشور را تشکیل می دهند، برای مبارزه با آلبانیایی تبارها در صورتی که اعلام استقلال کنند فشارمی آورند. این درحالی است که آرایشی نظامی در مرزهای کوزوو ایجاد شده است. بسیاری از صرب ها نمی توانند این واقعیت را بپذیرند که بیش از 8 سال است که دیگر هیچ اختیاری در منطقه کوزوو ندارند.

آمریکا به عنوان یکی از سه کشور میانجی در این منطقه به عنوان یکی از مهم ترین بازیکنان دراجرای سیاست های این منطقه به شمار می رود که با استقلال کوزوو کاملا موافق است.

هرچند گروه سه جانبه تا لحظه آخر مذاکرات در صدد یافتن راه حلی برای پایان دادن به این موضوع بودند اما نتوانستند به نتیجه ای برسند. آمریکا معتقد است که بدون حمایت سایر کشورها، کوزوو با اعلام استقلال یکجانبه نخواهد توانست روی پای خود بایستد بنابراین باید در این راه از این منطقه حمایت کرد چرا که کوزوو منطقه ای است از بالکان و نه جزیره ای دور افتاده در اقیانوس.

روسیه از آغاز مذاکرات با استقلال کوزوو به شدت مخالف است. روابط بین غرب و روسیه در این اواخر روابط چندان خوشایندی نبوده است. مشاجره بر سر استقلال کوزوو بخشی از درگیری های دیپلماتیکی است که بین مسکو و غرب وجود دارد. این عدم توافق بین روسیه و غرب از اختلاف بر سر چگونگی برخورد با برنامه هسته ای ایران آغاز می شود و تا برنامه استقرار سیستم دفاع موشکی آمریکا ادامه دارد.

مخالفت ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه با استقلال کوزوو در پی پیشنهاد آمریکا برای استقرار سیستم دفاع موشکی در کشورهای چک و لهستان شدت بیشتری گرفته است .

پس از پیروزی حزب آقای پوتین در انتخابات اخیر، وی با حمایت های داخلی می تواند در مقابل تبلیغات غرب برای عدم استفاده از حق وتوی روسیه در سازمان ملل متحد ایستادگی کند و با استفاده از حق وتو، نتیجه را به سود خود به پابان ببرد. اگر روسیه از حق وتوی خود استفاده کند عملا در مقابل غرب ایستاده است، مساله ای که دیر یا زود انتظار آن می رود زیرا روسیه بعد از سال 2000 میلادی در پی نقش آفرینی بیشتری در عرصه های بین المللی است .

در پی خروچ روسیه در روز 12 دسامبر از پیمان کنترل تسلیحات متعارف در اروپا، عملا روابط روسیه و غرب وارد مرحله تازه ای شده است که باید منتظر پیامد های دیگر آن نیز باشیم.

اتحادیه اروپا در تلاش است تا از راه مذاکره، به درگیری های بالکان پایان دهد. چرا که اروپاییان خواستار جنگ دیگری در منطقه نیستند و خواهان وجود یک صربستان مقدر در بالکان هستند، به عقیده بسیاری ار کارشناسان منطقه حضور صربستان قدرتمند می تواند به منطقه ثبات ببخشد و در گیری های منطقه بالکان را خاتمه دهد .در هر حال اعضای اتحادیه اروپا در بروکسل بر این عقیده خواهند بود که حضور نظامی ناتو در کوزوو تا قبل از تصمیم نهایی حفظ شود و 16 هزار نظامی ناتو در متطقه باقی بمانند.

نتیجه ای که از مباحت فوق به نظر می آید آن است که صربستان در تلاش است که تمامیت ارضی خود را حفظ کند و در عین حال تهدید می کند که اگر تمامیت ارضی اش حفاظت نشود، تدابیری جدی را اتخاذ خواهد کرد. صرب ها بر ادامه مذاکرات تا 6 ماه دیگر یعنی ژوئن 2008 تاکید می کنند .

صرب ها حاضرند از نظر امور داخلی به کوزوو خودمختاری کامل را  اهدا کنند که این پیشنهاد تاثیر مثبتی را در روند مذاکرات خواهد داشت، درمقابل اگر صرب ها با جدایی کوزوو از خاک خود موافقت کنند عملا در طی 10 سال گذشته بیش از نیمی از حق حاکمیت خود را بخشیده اند و در مقابل وعده حضور در ترکیب اتحادیه اروپا و ناتو را پذیرا شده اند.

با نهایی شدن نتایج انتخابات در صربستان نظر افکار عمومی ملت صرب مشخص خواهد شده است . آنها خواهان پیوستن به اتحادیه اروپا بوده و در عین حال از جدا شدن کوزوو به عنوان یک کشور مستقل حمایت نمی کنند.

درمقابل اتفاقاتی که در صربستان در حال وقوع است، کوزوو حالتی از دوگانگی را تجربه می کند. کوزووی ها در صورتی که با پیوستن به ترکیب صربستان موافقت کنند به اعتماد رای دهندگان پشت کرده و حیات سیاسی حزب دموکراتیک کوزوو به پایان خواهد رسید و مبارزه 9 ساله میان آلبانیایی تباران و صرب ها بی حاصل خواهد بود. آلبانیایی تباران با مشکل عدم تجربه کافی برای اداره حکومت مستقل نیز مواجه اند و  بدون کمک های خارجی،  نمی توانند به حیات خود ادامه دهند .

با توضیحات فوق به نظر می رسد که درگیر ی ها در این منطقه اجتناب ناپذیر خواهد بود اما اگر صرب ها و آلبانیایی تباران بر تشکیل یک فدراسیون که در آن حق حاکمیت کوزوو برای آلبانیایی تباران به رسمیت شناخته شود و صرب ها و آلبانیایی تباران از حقوق شهروندی مساوی برخوردار باشند توافق کنند، می توان از تجزیه صربستان جلوگیری کرد و با اعطای استقلال نسبی به کوزوو به عنوان یک جمهوری در ساختار یک
حکومت فدرال، خواسته های رای دهندگان آلبانیایی را نیز بر آورده کرد.