خواص قیسی یا برگه زردآلو
قِیسی نوعی از زردآلو است که بسیار شیرین و مطبوع است و در بیشتر نقاط ایران یافت می‌شود. همچنین در برخی مناطق، برگه زردآلوی خشک‌شده که در مواردی حاوی مغز زردآلو نیز باشد را قیسی می‌نامند و به آن «برگه» نیز گفته می‌شود. قیسی یکی از سوغاتی‌های آذربایجان شرقی و تبریز و همچنین شاهرود می‌باشد. بخشی از قیسی تولیدی ایران به کشور‌های همسایه صادر می‌شود. قیسی آفتابی که از مرغوبیت بالایی برخوردار است بیشتر در شهر‌ها و مناطق آذربایجان تولید می‌شود. مربای قیسی آفتابی از دسر‌های مشهور تبریز است. برای تهیه قیسی پس از آماده‌کردن برگه‌ها، از خشک‌کن، فر و یا قرار دادن در زیر نور آفتاب استفاده می‌شود.
همچون سایر میوه‌های خشک، قیسی نیز حاوی مواد مغذی بسیاری همچون فیبر رژیمی، ویتامین C، ویتامین A، بتا کاروتن، آهن، پتاسیم و... است. مصرف ۳ عدد قیسی انرژی حدود ۵۰ کالری را فراهم می‌آورد. میوه جات خشک شده ماندگاری طولانی مدت دارند و در تمام سال در دسترس می‌باشند. این امر باعث گشته تا مصرف میوه‌جات خشک در بین مردم عمومیت پیدا کند.
زکریای رازی نیز خوردن قیسی را با مغز گردو به مقدار ۵۰ گرم به مدت ۷ روز توصیه می‌کند چراکه این داروی بسیار خوبی برای لوزالمعده و ورم روده محسوب می‌شود.
قیسی منبع عالی از فیبر غذایی، به ویژه پکتین و سلولز است، که این نوع فیبر در محیط آبی دستگاه گوارش ژل تشکیل داده و به اسید‌های چرب متصل گشته و باعث دفع آن‌ها می‌گردد. این ویژگی فیبر‌ها به آن‌ها توانایی کاهش سطوح افزایش یافته LDL و کلسترول را می‌دهد. به علاوه فیبر‌ها برای پیشگیری از سرطان و دیابت نوع ۲ مفید هستند.
خواص بینظیر قیسی:
آهن
قیسی نسبت به زردآلوی تازه منبع مهمتری از آهن محسوب می‌شود. رژیم متشکل از انواع متنوعی از غذا‌های غنی از آهن، به پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن، که طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت شایع‌ترین مشکل تغذیه‌ای در جهان است، کمک می‌کند. ابن سینا خوردن هر روز ۵۰ گرم برگه زردآلو یا قیسی را برای تقویت اعصاب و کم خونی مفید دانسته است. نصف فنجان قیسی، ۱۰ درصد از نیاز روزانه به آهن را تامین می‌کند.
سرشار از پتاسیم
زردآلوی تازه غنی از پتاسیم است، ولی قیسی محتوای بالاتری از پتاسیم نسبت به میوه تازه دارد. پتاسیم عنصر مهمی در بدن است و نقش حیاتی در متابولیسم و عملکرد بافت‌ها، ارگان‌ها و سایر سلول‌های بدن ایفا می‌کند. پتاسیم رژیمی برای سلامتی قلب و حفظ فشارخون ضروری است. این عنصر برای فعالیت الکتریکی قلب، ساختمان عضلات و رشد طبیعی بدن ضروری است. دریافت ناکافی پتاسیم با افزایش خطر پرفشاری خون مرتبط است. پتاسیم اثر ضد گرفتگی عضلانی دارد. نصف فنجان قیسی بیش از ۲۱درصد از نیاز روزانه به پتاسیم را فراهم می‌کند.
آنتی اکسیدان‌ها
قیسی حاوی سطوح بالای آنتی اکسیدان‌ها است. مطالعات نشان می‌دهند که میوه‌جات رسیده نسبت به میوه جاتی که به طور کامل نرسیده‌اند، آنتی اکسیدان بالاتری دارند؛ بنابراین قبل از خشک کردن زردآلو برای تهیه قیسی، از رسیده بودن آن اطمینان حاصل کنید. آنتی اکسیدان‌ها به حذف رادیکال‌های آزاد که عامل سرطان و سایر بیماری‌ها هستند، کمک می‌کنند.
حاوی ویتامین C
ویتامین C، ویتامین ضروری با فعالیت آنتی‌اکسیدانی است که سلول‌ها را از اکسیداسیون حفظ می‌کند و باعث حذف رادیکال‌های آزاد که عامل سرطانند، می‌گردد. ویتامین C برای سلامت دندان، استخوان، پوست، بافت همبند، کمک به جذب آهن و حفاظت در برابر سرماخوردگی و آنفلوآنزا مفید است.
بتا کاروتن
قیسی سرشار از کاروتنوئید‌ها (پیش‌ساز‌های ویتامین A) و سایر مواد مغذی گیاهی آنتی اکسیدان است. این آنتی اکسیدان‌ها بدن را در برابر آسیب‌های اکسیداتیو و رادیکال‌های آزاد، که باعث افزایش خطر پیشرفت سرطان و سایر بیماری‌ها می‌شوند؛ حفظ می‌کنند. قیسی سرشار از بتا کاروتن است که نقش‌های حیاتی‌ای در بدن دارد، فواید آن شامل کمک به پیشگیری و درمان آرتریت روماتوئید، بیماری قلبی، سرطان، فشارخون بالا، مشکلات پوستی، آب مروارید، بیماری وابسته به سن تحلیل ماکولار و سردرد است. نصف فنجان قیسی، ۴۷ درصد از نیاز روزانه به بتا کاروتن را فراهم می‌آورد.
سرشار از ویتامین A
این ویتامین ضروری، جزو ویتامین‌های محلول در چربی است و به عنوان آنتی اکسیدان در نظر گرفته می‌شود و باعث محافظت از سلول و حذف رادیکال‌های آزاد از بدن می‌شود. تولید رادیکال‌های آزاد در بدن نتیجه قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین مثل سرب و مصرف دخانیات است. به علاوه، سایر فواید ویتامین A شامل بهبود بینایی، تنظیم عملکرد سلولی، رشد استخوان و تقویت سیستم ایمنی و نیز پیشگیری از سرطان است.
کلسیم
این ماده معدنی برای حفظ استخوان، دندان و غضروف نیاز است. پوکی استخوان یک مشکل رایج در میان زنان مسن است. این بیماری با مصرف کلسیم طبق توصیه سفارش شده در روز قابل پیشگیری است. ۱۰۰ گرم قیسی در حدود ۴۴/۵۳ میلی گرم کلسیم تامین می‌کند.
