شبکه خبری "یورونیوز" در گزارشی اشاره میکند که عراق، دولتهای ایران و عربستان دو رقیب منطقهای را برای شرکت در نشستی در بغداد دعوت کرده با این هدف که از شدت تنشهای ایجاد شده در سالیان اخیر بکاهد؛ تنشهایی که آن دو کشور را به آستانه درگیری آشکار با یکدیگر نزدیک ساخته است.
به گزارش آفتابنیوز؛ این شبکه خبری به نقل از منابع آگاه مینویسد: قرار است در این نشست از جنگ یمن تا فروپاشی لبنان و بحران آب در منطقه مورد بحث قرار گیرند؛ نشستی که میتواند گامی در جهت نزدیکتر شدن ایران و عربستان به سوی یکدیگر باشد.
سعید خطیبزاده سخنگوی وزارت امور خارجه از اعزام هیات جمهوری اسلامی ایران به ریاست حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه برای شرکت در نشست «حمایت از عراق » خبر داد.این نشست یک روزه فردا ۶ شهریورماه در بغداد برگزار می شود.
"مصطفی کاظمی" نخستوزیر عراق از متحدان آن کشور در خلیج فارس از جمله مصر و اردن و همچنین از مقامهای ترکیه و "امانوئل مکرون" رئیسجمهوری فرانسه برای شرکت در نشست دعوت به عمل آورده است. یک منبع آگاه فرانسوی نزدیک به دفتر ریاستجمهوری فرانسه اعلام کرده که مکرون و کاظمی قصد دارند گفتگوها را در زمینه امنیتی و کاستن از شدت تنش در منطقه انجام دهد و همکاریهای میان دو کشور را تقویت کنند. هدف آن است که باب گفتگو در اینجا آغاز شود و پس از نشست ادامه یابد.
این شبکه خبری در ادامه میافزاید: تنش میان ریاض و تهران پس از حمله سال ۲۰۱۹ میلادی به تاسیسات تولید نفت آرامکو عربستان بالا گرفت؛ حملهای که نیمی از تولید نفت عربستان را برای مدت کوتاهی از بین برد. ریاض این حمله را از سوی ایران دانست و ایران این ادعا را تکذیب کرد. دو کشور در یمن نیز با یکدیگر در حال نبرد بودهاند. ریاض از هراس احیای دوباره توافق هستهای میان امریکا و ایران و لغو احتمالی تحریمهای امریکا علیه تهران راه تعامل برای مهار تنشها بدون کنار گذاشتن نگرانیهای امنیتی خود در مورد حملات به متحداناش در منطقه در پیش گرفته است. ریاض مدعی است این حملات را ایران و متحدان آن کشور انجام دادهاند.
بغداد امیدوار است "ابراهیم رئیسی" رئیسجمهوری تازه ایران در این نشست حضور یابد و وزرای کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله عربستان و امارات متحده عربی نیز در آن نشست حضور یابند. یک مقام نزدیک به کاظمی میگوید: اگر ما وزرای خارجه کشورها را نیز دور یک میز گردهم آوریم این موضوع میتواند پیشرفتی در مسیر پایان دادن به تنش میان ایران و دولتهای عربی خلیج فارس قلمداد شود.
بحران در افغانستان عاملی است که به پیشرفت گفتگوها کمک خواهد کرد. اعراب خلیج فارس که مدتها برای تامین امنیت خود به امریکا متکی بودندْ نگران هرج و مرج در افغانستان پس از خروج نیروهای امریکایی از آن کشور هستند. از دید دولتهای عربی چشمانداز درگیری در منطقه و رفتار امریکا نشان میدهد که واشنگتن شریکی غیرقابل اعتماد است. این موضوع، سعودیها و اماراتی را بر آن داشته تا مسیر تنشزدایی و تعامل محدود، تاکتیکی و دوجانبه را با تهران در پیش گیرند.
یک سیاستمدار نزدیک به کاظمی میگوید: عراق میزبان جلسات خصوصی اوایل سال جاری میان مقامهای های سعودی و ایرانی بود و سیگنال مثبتی از سوی تهران و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس دریافت کرده مبنی بر آنکه، آن کشورها آماده مذاکرات مستقیم و علنیتر هستند. سه مبنع مطلع دیگر در منطقه میگویند که دستیابی به موفقیت در مذاکرات هنوز زود است و یک منبع ایرانی معتقد است که پیشرفت در مذاکرات به احتمال زیاد به نتیجه مذاکرات هستهای در وین بستگی دارد.
این منبع ایرانی میگوید: ما همواره از بهبود روابط با کشورهای منطقه به خصوص عربستان استقبال کردهایم. این اولویت سیاست خارجی رئیسجمهوری ما (رئیسی) است. با این وجود، اینکه آیا این گشایش در عراق در هفته آینده رخ خواهد داد یا خیر من نسبت به امکانپذیری آن به شدت شک و تردید دارم.
فرصتی تاریخی
در همین حال، مطبوعات عربی نیز درباره میزان موفقیت عراق در ایفای نقش میانجی میان ایران و عربستان به گمانهزنی پرداختهاند.
تحلیلگران سیاسی مطبوعات عربی با اشاره به نشست بغداد که قرار است شنبه (۲۸ آگوست) در عراق برگزار شود معتقدند که این اجلاس به عراق کمک میکند تا نقش سیاسی برجستهای در منطقه ایفا کند. این در حالی است که طیفی دیگر از مفسران عرب معتقدند که دستیابی به نتیجه مطلوب از این نشست در صورتی که سوریه در آن اجلاس حضور نداشته باشد کاری دشوار است.
"حسین درویش العادلی" در روزنامه عراقی "الصباح" با ابزار خوشبینی این کنفرانس را "فرصتی تاریخی" توصیف کرده و مینویسد: در این نشست پرسشهایی مطرح میشوند که اهمیت تاریخی دارند؛ به خصوص آنکه با چه چشماندازی پیش روی عراق مواجه خواهیم بود؟ آیا عراق یک کشور محوری و مرکز تعادل در منطقه خواهد بود"؟
"علی الخفاجی" در همان روزنامه در یادداشت دیگری مینویسد: امیدواریم چنین نشستی موفق باشد و با توجه به شرایط کنونی در عراق از اهمیت بالایی برخوردار است و به ثبات کشور در مسائل سیاسی کمک میکند. همچنین، این نشست میتواند در سطوح اقتصادی و امنیتی دروازهای برای افزایش مشارکتهای منطقهای و پیدا کردن راهحلهای تازه باشد و به بهبود اقتصاد عراق کمک کند.
"شریف عطیه" در روزنامه اقتصادی مصری "الاقتصادیه" ابراز امیدواری کرده که نشست عراق آن کشور را در مسیر تازهای قرار دهد و سبب شود تا انتخابات پیش روی عراق تحت نظارت بینالمللی و موثر برگزار شود.
او مینویسد:"تلاشهای کاظمی نشان خواهد داد که عراق در میانه بحرانهای فراوان آیا به دولتهای عربی نزدیک خواهد شد یا از آنان جدا و دور میشود".
روزنامه کویتی "الجریده" با اشاره به دعوت عراق از ایران و به زعم این روزنامه "دشمنان" عرب منطقهای آن کشور به منظور حضور در نشست بغداد مینویسد: "این نشست با هدف کاهش تنش میان دو طرف برگزار میشود؛ درگیریای که در چند سال گذشته آشکارتر شده است. این نشست ممکن است گامی در راستای نزدیک شدن ایران و عربستان سعودی به سوی یکدیگر باشد. عربستان نگران احیای برجام توسط "جو بایدن" رئیسجمهوری امریکا و کاهش تحریمهای وضع شده علیه ایران است. در مورد ایران، ریاض ارتباطات را راهی برای مهار تنش بدون کنار گذاشتن نگرانیهای امنیتی خود میداند.
حمله به ایران
روزنامه سعودی "عکاظ"، اما در سرمقاله خود از دولت عراق خواسته در نشست پیش رو بر روی موضوع لزوم سرمایه گذاری در داخل عراق تمرکز کند. این روزنامه خواستار آن شده تا دولت کاظمی از آن چه از آن تحت عنوان "مداخله ایران در امور داخلی عراق" یاد کرده نیز انتقاد کند.
این روزنامه سعودی عراق فعلی را "گروگان" ایران دانسته و مدعی شده: ایران خیر مردم عراق را نمیخواهد و خواستار منزوی کردن آن کشور است".
همچنین، "عبدالله العساف" تحلیلگر سعودی معتقد است که این نشست اقدامی مثبتی است به ویژه در زمانی که منطقه دچار تنش شدیدی است.
"حسین رویوران" تحلیلگر سیاسی ایرانی اما معتقد است که تردید زیادی درباره نتایج این نشست وجود دارد. او به شبکه تلویزیونی "الحره" میگوید: "انتظار نمیرود اتفاق مهمی رخ دهد. به نظر میرسد این نشست بیشتر یک نمایش است تا محلی برای یافتن راهحل واقعی درباره روابط بین کشورهای منطقه. گردهم آوردن مقامهای کشورهای مخالف یکدیگر دور یک میز گام مثبتی است اما لزوما به معنای دستاورد نیست. برای تبدیل شدن این مرحله به یک دستاورد مراحل تفاهم باید طی شوند".