الهام علیاف در اظهاداتی مداخله جویانه با ابراز تعجب از برگزاری رزمایش نظامی ایران در نزدیک رود ارس (مرز دو کشور) پس از بازرسی از کامیونهای ایرانی که وارد خاک این کشور میشدند گفت: این یک اتفاق بسیار شگفت آور است زیرا چنین اقدامی در دوران ۳۰ ساله استقلال آذربایجان رخ نداده بود. البته هر کشوری میتواند هر رزمایش نظامی را که میخواهد در خاک خود انجام دهد. این حق حاکمیت اوست. اما سوال اینجاست که چرا اکنون و چرا در مرز ما؟ این سوالات را نه من بلکه جامعه آذربایجان میپرسند. آذربایجانیهای سراسر جهان آن را می پرسند.
به گزارش آناتولی، همچنین این سوال مطرح میشود که چرا در دوره اشغال چنین تمریناتی انجام نشد. چرا وقتی ارامنه در جبرئیل، زنگیلان و فضولی بودند ایران رزمایش نظامی برگزار نکرد؟ چرا این کار پس از آزادسازی این سرزمین ها و پایان ۳۰ سال اسارت و اشغال صورت میگیرد؟ اینها سوالاتی مشروع هستند. البته ما تمایل نداریم اتفاقی بیفتد که به همکاری بلند مدت منطقه آسیب برساند. آذربایجان در اینجا نیز بسیار مسئولانه رفتار میکند و امیدوارم واکنشهای احساسی نسبت به اقدامات قانونی ما موقتی باشند.
علیاف با اتهام زنی به کشورمان گفت: اولین بار نیست کامیون های ایران به طور غیرقانونی به منطقه قره باغ می روند؛ این اتفاق در دوره اشغال نیز بارها رخ داده بود. ما از مجاری مختلف نارضایتی خود را به طرف ایرانی ابراز کردیم اما این روند ادامه یافته است. پس از پایان جنگ نیز دالان لاچین مقابل چشم ما قرار دارد و فاصله موقعیتهای نظامی ما تا جاده منتهی به خانکندی شاید ۵-۶ متر است. ما دارای امکانات فنی کافی در امتداد کریدور لاچین و همچنین در اطراف شوشا و سایر مناطق هستیم. همچنین ما از طریق دوربین، ماهواره و پهپاد منطقه را تحت کنترل داشته و ورود کامیونهای ایرانی به آنجا را ثبت کردهایم. به همین دلیل در ماه جولای به کارکنان دفتر ریاست جمهوری دستور دادم که با سفیر ایران در آذربایجان صحبت کنند چرا که تمایل داشتیم این موضوع به صورت دوستانه حل و روند مذکور متوقف شود. تداوم این روند بی احترامی به ما و تمامیت ارضی آذربایجان است و باید متوقف میشد.
رئیس جمهور آذربایجان با اشاره به اینکه اطلاعات مربوط به اینکه چند کامیون وارد شده، چه چیزی آورده و بردهاند و پلاک تمامی آنها را در اختیار داریم، افزود: ابتدا موضوع در مطبوعات مطرح شد اما آنها چه کردند؟ سعی کردند پلاک های ارمنی را روی کامیون های ایرانی بچسبانند. در واقع آنها خواستند ما را فریب دهند و اینقدر با عجله اینکار را انجام دادند که نوشتههای فارسی روی تانکر بالای خودرو باقی مانده بود. در این وضعیت پس از یک ماه ما به طور رسمی یک یادداشت دیپلماتیک به تهران ارسال و سفیر این کشور را به وزارت امور خارجه احضار کردیم. اعتراض آذربایجان را اعلام و خواستار توقف این روند شدیم. این اتفاق مربوط به اواسط آگوست است و امیدوار بودیم که این موضوع به پایان برسد. با این حال بین ۱۱ آگوست تا ۱۱ سپتامبر تقریبا ۶۰ کامیون ایرانی به طور غیرقانونی به سمت قرهباغ حرکت کردند.
وی تصریح کرد: برای جلوگیری از این امر اکنون اقدامات عملی را انجام داده ایم. رفتار و اقدامات ما مسئولانه و بر اساس روابط دوستانه است. بار اول هشدار شفاهی، بار دوم یادداشت رسمی و بار سوم از طریق ایستهای بازرسی، مرزبانی، گمرک و پلیس وارد عمل شدیم. بنابراین ما کنترل جاده ای را که از سرزمین آذربایجان عبور می کند به دست گرفته و بعد از آن شمار کامیونهای ورودی به قرهباغ به صفر رسید. آیا لازم بود کار به اینجا برسد؟