واردات بیش از 2 برابر صادرات!

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: رییس‌کل گمرک ایران خبر داد که صادرات غیر نفتی کشور در سال گذشته از مرز بیش از 21 میلیارد دلار گذشت. همچنین واردات به بیش از 48 میلیارد دلار در سال 86 رسید.

هاشم رهبری در گفت‌وگو با ایسنا اعلام کرد که بر اساس نتایج حاصل از آمار گمرک در 12 ماهه سال 86 میزان صادرات کالاهای غیرنفتی (با احتساب میعانات گازی) به 21 میلیارد و 33 میلیون دلار و میزان واردات نیز به حدود 48 میلیارد و 325 میلیون دلار رسیده است.

گزارش کامل گمرک در این باره به شرح زیر است: میزان صادرات کالاهای غیرنفتی (با احتساب میعانات گازی) به 21 میلیاردو 33 میلیون دلار معادل 40406هزارتن رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل 16.60 درصد به لحاظ ارزشی و 7.63 درصد به لحاظ وزنی رشد داشته است لازم به توضیح صادرات غیر نفتی بدون احتساب میعانات گازی معادل 31 میلیون و 490.6 هزار تن و به ارزش 10757.4 میلیون یورو (معادل 15172.1 میلیون دلار) است که نسبت به مدت مشابه سال قبــل افـزایش 12.64درصدی در وزن و 15.14درصدی در ارزش دلاری داشته است. لازم به ذکر است وزن و ارزش صادرات کالاهای غیرنفتی در دوازده ماهه سال 1385 به ترتیب 27956.9 هزار تن و 10270.4میلیون یورو (معادل 13177.1میلیون دلار) بوده است.

از میزان کل صادرات غیر نفتی در دوازده ماهه سال 1386 رقم 40.30میلیون یــورو (معادل 56.97 میلیون دلار) ازمحل تجارت چمدانی و رقم 234.33 میـلیون یورو (معادل 330.48 میلیون دلار) از بازارچه‌ های مرزی صادرات انجام گرفته است.

در 12 ماهه ســال 1386 میزان واردات کشـور 42075.70هزار تن و بــــه ارزش 34383.95میلیون یورو (معادل 48325.16میلیون دلار) بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال 1385 ازکاهش 3.26 درصدی در وزن ورشد 15.82درصدی در ارزش برخوردار بوده است . ضمناً واردات دوازده ماهه سال گذشته میزان 43492.01هزار تـن بـــه ارزش 32628.34میلیون یورو (معــــادل 41722.65 میلیون دلار) می‌ باشد .

با توجه به مقایسه ارقام صادرات و واردات تراز بازرگانی خارجی کشور (بدون احتساب صـادرات نفت خام ) طی دوازده ماهه سالجاری با کسری 33153.06میلیون دلاری مواجه بوده است.

بیشتــــرین صادرات کشور در دوازده ماهه سال 1386 به کشورهای «امارات متحده عربی» بــا 4698.46هزارتن و ارزش 1529.34میلیون یورو ( 2153.69 میلیون دلار) یا 14.92درصـد سهم وزنی و 14.20درصد سهم ارزشی ، «عراق» با 3054.38هزار تن و 1134.64میلیون یــورو ( 1586.20میلیون دلار) یا 9.70درصد سهم وزنی و 10.45 د رصد سهم ارزشی ، «چین» با 8838.85 هزارتن و 872.99میلیون یورو( 1231.80میلیون دلار) یا 28.07 درصـد سهم وزنی و 8.12 درصد سهم ارزشی ، «ژاپن» با 1685.36هزار تن و 657.85 میلیون یــورو ( 926.88میلیون دلار) یا 5.35درصد سهم وزنی و 6.11درصد سهم ارزشی و «هنـد» بــــــــا 2159.49هزار تن و 585.74میلیون یورو ( 830.48میلیون دلار) یا 6.86درصد سهم وزنی و 5.47درصد سهم ارزشی صورت گرفته است .

به بیانی دیگر 64.9درصد از سهم وزنی و 44.35درصد از سهم ارزشی صادرات کشور در دوازده ماهه سال 1386 متعلق به پنج کشور فوق الذکر بوده است .

برهمین اساس ، عمده واردات کشور در دوازده ماهه سال 1386 از کشورهای «امارات متحده عربی» با 26.56درصد سهم وزنی و 23.64 درصد سهم ارزشی ، «آلمان» با 7.98 درصد سهم وزنی و 10.91 درصد سهم ارزشی ، «چین» با 7.09درصد سهم وزنی و 5.84 درصد سهم ارزشی ، «سـوئیـس» با 11.53 درصد سهم وزنی و 5.74 درصد سهم ارزشی و «جمهوری کـــــره» با 3.23 درصد سهم وزنی 5.08 درصد سهم ارزشی انجام گرفته است .

به عبارت دیگر 56.39درصد از سهم وزنی و 54.21درصد از سهم ارزشی کل واردات کشور طی دوازده ماهه سالجاری متعلق به پنج کشور یاد شده است.

بررسی تراز بازرگانی خارجی ایران با کشورهای مذکور نشان می‌دهد که بیشترین رقم مربوط به کسری تراز تجاری به ترتیب مربوط به امارات متحده عربی با کسری معادل 9271.18میلیون دلار ، آلمان با کسری معادل 4903.02میلیون دلار ، چین با کسری معادل 3038.11میلیون دلار ، سوئیس با کـــسری معادل 2756.49میلیون دلار و انگلستان با کسری معادل 1897.83 میلیون دلار و جمهوری کره با کسری 1897.24میلیون دلار بوده است . از طرفی ارزش مثبت تراز تجاری کشورمان با کشور عراق 1498.20 میلیون دلار بوده است.

بررسی تراز بازرگانی خارجی (بدون نفت و گاز و خدمات) ایران با 200 کشور و مناطق آزاد تجاری صنعتی نشان میدهد که کشور ما ، طی دوازده ماهه سال 1386 با 115 کشور دارای تراز منفی تجاری و با 87 کشور دیگر دارای تراز مثبت تجاری بوده است.

طی دوازده ماهه سال 1386 ، متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی 481.80 دلار و متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی 1148.53 دلار بوده است . این در حالی است که متوسط قیمت هر تن کالای صــــادراتی طی دوازده ماهه سال 1385 ، 471.34 دلار و متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی 959.32 دلار بوده است . به عبارت دیگر متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی در دوازده ماهه سال 1386 نسبت به مدت مشابه سال قبل دارای رشد 2.22درصدی و در همین مدت ، متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی دارای رشد 19.72 درصدی بوده است .


صادرات

اقلام عمده صادرات کالاهای غیر نفتی مرتب شده براساس ارزش دلاری صادرات پروپان مایع شده با 971.4 میلیون دلار و بوتان مایع شده با 619.7 میلیون دلار از گروه محصولات پتروشیمی درمجموع به‌ ارزش 1591.1 میلیون ‌دلار یا 10.48 درصد از کل ارزش صادرات رتبـ‌ـه اول را در بین اقلام داراست.

در بین 10 قلم اول صادراتی پسته تازه یا خشک کرده با 1230.5 میلیون دلار یا 8.11 درصد ارزش رتبه دوم، متانول (الکل متیلیک) با 627.6 میلیون دلار یا 4.14 درصد رتبه سوم و سایر مخلوط هیــدروکربورهای بودار با 566.9 میلیون دلار یا 3.74 درصد از کل ارزش صادرات رتبه بعدی را به خود اختصاص داده است.

دیگر اقلام عمده شامل فرش و سایر کف‌پوش‌های نسجی با 2.62 درصد، محصولات از آهن یا فــولاد غیر ممزوج با 2.32 درصد، اتیلن با 2.10 درصد، وسایل نقلیه با موتور پیستونی درونسوز با 2.03 درصد و بنزن با 1.95 درصد است.

در مجمـوع سهم 10 قلم فوق الذکر در 12 ماهه سال 1386 حدود 37.49 درصد از کـل ارزش و 23.78 درصد از کل وزن صادرات غیرنفتی است. این درحالی است که در 12ماهه سال 1385 مجموع سهم 10قلم یاد شده حدود 28.83 درصد از کل ارزش و 19.83 درصد از کل وزن صادرات است. صادرات این اقلام درمدت یاد شده نسبت به‌ مدت مشابه سال قبل ازلحاظ ارزش حدود 49.81 درصد افزایش و از لحاظ وزنی حدود 35.14 درصد افزایش پیدا کرده است.

در مدت مذکور معادل 10465 میلیون دلار صادرات انواع کالاهای غیر نفتی به کشور پیش بینی شده است که با توجه به صادرات 15172.1 میلیون دلاری حدود 144.98 درصد از اهداف برنامه درخصوص ارزش صادرات کالا تحقق یافته است.

درمدت یاد شده گمرک شهیدرجائی با سهم 37.89 درصد به لحاظ وزن 17.37 درصد به لحاظ ارزش رتبه اول، گمرک بندر امام خمینی با سهم 14.62 درصد به لحاظ وزن و 15.50 به لحاظ ارزش دومین رتبه و منطقه ویژه عسلویه (انرژی پارس) با اختصاص 11.90 درصد به لحاظ وزن و 12.14 درصد به لحاظ ارزش در جایگاه سوم قرار گرفته است .

مطابق جداول کمی برنامه چهارم توسعه، صادرات غیر نفتی در سال 1386 معادل 10465 میلیون دلار منظور شده است.

مقدار و ارزش صادرات برحسب قسمت‌ها و فصل‌های تعرفه، فصل 27 مشمول تعرفه های سوخت‌های معدنی، روغن‌های معدنی و محصولات حاصل از تقطیر آنها، مواد قیری و موم‌های معدنی بــا 5765.80 هــزار تن و ارزش 2093.83 میلیون یـورو (2942.23 میلیون دلار) یـــــــا 19.39 درصد از سهم ارزشی رتبه نخست را براساس فصول تعرفه به خود اختصاص داده است.

فصـل 29 مشمــول محصولات شیمیائی آلی بـا 3862.30 هــزار تن و ارزش 1276.80 میلیون یـورو (1825.80 میلیون دلار) یا 12.03 درصد از سهم ارزشی رتبه دوم، فصل هشت مشمول میـوه‌ های خوراکی ـ پوست مـرکبات یا پوست خربزه با 1113.27 هزار تن و ارزش 1218.47 میلیون یورو (1735.71 میلیون دلار) یـــا 11.44 درصــد از سهم ارزشی رتبه ســوم، فصل 39 مشمـول مـواد پـلاستـیکی و اشیاء ســاختـــه شده از این مواد بـــــا 655.17 هزار تن و ارزش574.84 میلیون یورو (803.53 میلیون دلار) یــا 5.30 درصد از سهــم ارزش رتبـ‌ــه چهــارم و فصل 72 مشمول چـدن یا آهن و فـولاد بــا اختصاص 1362.27 هزار تن و ارزش 560.07 میلیون یـورو (782.86 میلیون دلار) با 5.16 درصد سهم ارزشی رتبه پنجم را به خود اختصاص داده‌اند. در مجموع حدود 53.32 درصد سهم ارزش صادرات کشور طی 12 ماهه سال 1386 متعلق به 5 فصل تعرفه فوق الذکر است.

بر طبق همین جدول، عمده صادرات کشور طی 12 ماهه سال جاری براساس قسمت‌های مختلف تعرفه شامل قسمت پنج تحت عنوان محصولات معدنی با 22.20 درصد از سهم ارزشی کل صادرات کشور رتبه نخست ، قسمت 6 محصولات صنایع شیمیائی یا صنایع وابسته به آن با 18.38 درصد سهم ارزشی رتبه دوم ، قسمت دو تحت عنوان محصولات نباتی با 14.94 درصد سهم ارزشی رتبه چهارم ، قسمت 15 تحت عنوان فلزات معمولی و مصنوعات آنها با 12.26 درصد سهم ارزشی رتبه سوم و قسمت هفت تحت عنوان مواد پلاستیکی ـ کائوچو و اشیاء ساخته شده از این مواد با 5.51 درصد سهم ارزشی رتبه پنجم صادرات تعرفه را به خود اختصاص داده است.

پنج قسمت یاد شده در فوق ، در مجموع 73.29 درصد از سهم ارزش کل صادرات کشور طی 12 ماهه سال 1386 را به خود اختصاص داده‌اند.

میزان صادرات میعانات گازی در این مدت پنج میلیارد و 861 میلیون دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 20.56 درصد افزایش داشته است که براساس صورت جلسه تعیین تکلیف آمار صادرات فرآورده‌ های نفتی مورخ 28 فروردین 1380 میعانات گازی که توسط شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی گاز ایران بعنوان صاحب کالا اظهار شده در آمار صادرات غیر نفتی لحاظ نمی‌شود.

در 12 ماهه ســال 1386 در حـــدود 234.33 میلیون یورو( معــــادل 330.48 میلیون دلار) کالا از 25 بازارچه مرزی کشور صادر شده است . در 12 ماهه سال 1385 انواع کالا بالغ بر 322.71 میلیون یورو (معادل 443.37 میلیون دلار) از 28 بازارچه مرزی کشور صادر شــده بود . بدین ترتیب صادرات کالا از بازارچه ‌های مـــرزی در 12 ماهه سال 1386 با کاهش 25.46 درصدی در ارزش نسبت به ارقام مشابه سال 1385 مواجه شده است.

بازارچه تمرچین ـ پیرانشهر با اختصاص 74.12 میلیون دلار یا 22.43 درصد از ارزش صادرات بازارچه‌ ها طی دوازده ماهه سال 1386 رتبه اول، بازارچه پرویزخان با 51.62 میلیون دلار یا 15.62 درصد رتبه دوم و بازارچه یزدان با 33.72 میلیون دلار یا 10.20 درصد رتبه سوم را به خود اختصاص داده‌اند . در رده ‌های بعدی بازارچه کیله ـ سردشت با سهم ارزشی 9.23، بازارچه میل 73 بــا سهم ارزشی 6.63 درصد ، بازارچه جلفا با 5.93 درصد، بازارچه دوکوهانه با 4.51 درصد ، بازارچه میلک با 4.19 درصد ، بازارچه شوشمی با 3.34 درصد و بازارچه پیشین ـ ایرانشهر با سه درصد قرار گرفته ‌اند.

از میان بازارچه‌های مرزی مذکور ، چهار بازارچه هم مرز با عراق، چهار بازارچه هم مرز با افغانستان، یک بازارچه هم مرز آذربایجان و یک بازارچه نیز هم مرز پاکستان است. سهم ارزش صادرات بازارچه‌های مرزی به کشورهای یاد شده به ترتیب 50.62 درصد، 25.53 درصد ، 5.93 درصد و سه درصد است. بدین ترتیب سهم سایر کشورها از صادرات بازارچه‌های مرزی حدود 14.92 درصد است.

بیشترین رشد ارزش صادرات کالا از بازارچه‌ها در 12 ماهه سال 1386 نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب مربوط به بـازارچه جلفا با 64.94 درصد، بازارچه مهران و بازارچه آبادان به ترتیب با 26.97 و 26.62 درصد بوده است.

در 12 ماهه سال 1386 بازارچه سیرانبند با 94.84 درصد، بازارچه ساری ‌سو با 78.53 درصد، بــازارچه کنگ با 70.17 درصـــد کاهش نسبت به ارقام مشابه سال 1385 بیشترین کاهش صادرات بازارچه‌ ها را به خود اختصاص داده‌اند.

بنابر اعلام گمرکات کشور در مدت مورد بررسی بازارچه‌های مرزی دوغارون، بوشهر و باشماق هیچگونه فعالیتی نداشته اند .

در 12 ماهه سال 1386 حدود 40.30 میلیون یورو (معادل 56.97 میلیون دلار) و در هر روز بطور متوسط 156.08 هزار دلار کالا از طریق تجارت چمدانی از گمرکات مرزی به کشورهای CIS ارسال شده است . مطابق ارقام این جدول در دوازده ماهه سال گذشته تجارت چمدانی ، حدود 42.25 میلیون یورو (معادل 53.34 میلیون دلار) بوده است. مقایسه این ارقام ، حاکی از افزایش 6.97 درصدی ارزش تجارت چمدانی در 12 ماهه سال 1386 نسبت به ارقام مشابه سال 1385 است.

طی دوازده ماهه سال 1386 گمرک آستارا با اختصاص 28.25 میلیون دلار یا 49.60 درصد از ارزش تجارت چمدانی ، رتبه اول ، گمرک سرو با 15.07 میلیون دلار یا 26.45 درصد، رتبه دوم و گمرک بیله سوار با 4.83 میلیون دلار یا 8.49 درصد رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. در 12 ماهه سال گذشته، گمرک آستـارا با اختصاص 26.5 میلیون دلار یا 49.68 درصد ارزش، رتبه اول و گمرک بیله سوار با 9.02 میلیون دلار یا 16.91 درصد ، رتبه دوم و گمرک سرخس با 6.48 میلیون دلار یا 12.16 درصد رتبه سوم را به خود اختصاص داده بودند.

ارقام جدول تجارت چمدانی حاکی از آن است که در 12 ماهه سال 1386 صادرات تجارت چمدانی از گمرک سرخس از لحاظ ارزش دارای کاهش 75.36 درصدی، گمرک بیله سوار دارای کاهـش 46.40 درصدی، گمرک پلدشت دارای کاهش 27.99 درصدی، گمرک بندر انزلی دارای کاهش 18.75 درصدی، گمرک لطف آباد دارای کاهش 4.38 درصدی و گمرک نوردوز دارای کاهش 0.55 درصدی نسبت به مدت مشابه سال 1385 بوده است.

در 12 ماهه سال 1386 صادرات تجارت چمدانی از گمرک سرو، اینچه برون، باجگیران، آستارا و جلفا به ترتیب از رشد 251.66 ـ 66.47 ـ 65.89 ـ 6.62 و 1.22 درصدی نسبت به مدت مشابه سال 1385 برخوردار بوده است.


واردات

بر طبق جدول اقلام عمده وارداتی در 12 ماهه سال 1386 به ترتیب ارزش دلاری کالا بیشترین ارزش و سهم واردات در مدت مذکور مربوط به «بنزین» با 3412.1 میلیون دلار و 7.06 درصد سهم ارزشی است. ‏‎«شمش از آهن و فولاد غیر ممزوج» و «پروفیل با مقطع I از آهن یا فولاد غیر ممزوج» به ترتیب با 4.92 و 1.56 درصد سهم ارزشی، رتبه‌های دوم و سوم را به خود اختصاص داده‌اند.

دیگر اقلام مهم وارداتی شامل «میله‌های آهنی یا فولادی» با 1.43 درصد، «سایر روغن‌های سبک و فرآورده‌ها بجز بنزین‌» با 1.20 درصد، «محصولات از آهن یا فولاد غیرممزوج تخت و گرم نورد شده بشکل غیر طومار با پهنای 600 میلیمتر یا بیشتر به ضخامت بیشتر از 10 میلیمتر و عرض بیشتر از 1850 میلیمتر» با 1.15 درصد، «قطعات منفصله جهت تولید خودروهای سواری» با 1.14 درصد و «روغن خام سویا» با 1.13 درصد، «محصولات از آهن یا فولاد غیر ممزوج تخت و گرم نورد شده به شکل طومار با پهنای 600 میلیمتر یا کمتر به ضخامت کمتر از سه میلیمتر» و «دانه ذرت» هر یک با 1.07 درصد است . بدین ترتیب سهم اقلام عمده یاد شده از لحاظ ارزش حدود 20.73 درصد و از لحاظ وزن حدود 39.37 درصد است.

برای مدت مذکور معادل 365 میلیارد و 37 میلیون دلار واردات انواع کالا به کشور پیش بینی شده است که با توجه به واردات 48 میلیارد و 325.16 میلیون دلاری حدود 132.26 درصد از اهداف برنامه درخصوص ارزش واردات کالا تحـقق یافته است.

در مدت مذکور گمرک شهید رجـایی بنـدرعباس با وزن 14074.33 هزار تن با احتساب سهم 33.45 درصد در وزن و ارزش 20.71 میلیارد دلار و با احتـساب سهم 42.85 درصد از ارزش رتبه اول را در میان گمرکات داراست. بر همین اساس گمرک بندرامام خمینی با سهم 15.82 و شـهریار با سهم 6.18 درصد از ارزش کل واردات رتبه‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند.

طی 12 ماهه سال جاری 42 هزار و 461 دستگاه خودرو سواری به ارزش 877.77 میلیون دلار واردات شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ تعداد 115 هزار و 64 دستگاه و از نظر ارزش دلاری 62.67 درصد افزایش یافته است.

مطابق جداول کمی برنامه چهارم توسعه، واردات کالا در سال 1386 معادل 36 هزار و 537 میلیون دلار منظور شده است.

در خصوص واردات براساس فصول و قسمت‌های تعرفه ملاحظه می‌ شود که فصل 84 ، مشمول راکتورهای هستــه‌ ای ، دیگ بخار و آبگرم ، ماشین آلات و وسایل مکانیکی ، اجزاء و قطعات آنها ، با 974.44 هزار تن و ارزش6322.69 میلیون یورو ( 8888.57 میلیون دلار) یا 18.39 درصد از سهم ارزشی رتبه نخست واردات کشور را براساس فصول تعرفه طی 12 ماهه سال 1386 به خود اختصاص داده است. فصـــــل 72 مشمول چدن ـ یا آهن و فولاد با 11590.43 هزار تن و ارزش 5559.79 میلیون یـورو (7797.37 میلیون دلار) یا 16.14 درصد از سهم ارزشی رتبه دوم، فصل 27 مشمول سوخت‌های معدنی، روغن‌های معدنی و محصولات حاصل از تقطیر آنها، مواد قیری، موم‌های معدنی با 7133.77 هـزار تن و ارزش 3177.71 میلیون یورو (4441.33 میلیون دلار) یا 9.19 درصد از سهم ارزشی رتبه سوم، فصل 85 مشمول ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی و اجزای آنها، دستگاه‌های ضبط و پخش صوت و تلویزیون با 428.74 هزارتن و ارزش 2002.97 میلیون یورو (2816 میلیون دلار) یا 5.83 درصد از سهم ارزشی رتبه چهارم و فصل 87 مشمول وسائــط نقلیه زمیـنی غیر از نواقل روی خط راه آهــــــن بــــا 352.30 هزار تن و ارزش 1582.43 میلیون یورو (2238.75 میلیون دلار) یا 4.63 درصد از سهم ارزشی رتبه پنجم واردات کشور را بـرحسب فصول تعرفه به خود اختصاص داده است. به بیانی دیگر 5 فصل یاد شده فوق در مجمـوع 54.18 درصد از سهم ارزشی کل واردات کشور در 12 ماهه سال 1386 را به خود اختصاص داده‌ اند.

با در نظر گرفتن قسمت‌های مختلف تعرفه ملاحظه می‌شود که قسمت 16 با عنوان ماشین آلات و وسایل مکانیکی، ادوات برقی و قطعات آنها با 21.49 درصد از سهم ارزشی کل واردات کشور طی 12 ماهه سال 1386 رتبه نخست قسمت‌های تعرفه را به خود اختصاص داده است.

قسمت 5 با عنوان، محصولات معدنی با 21.01 درصد از سهم ارزشی رتبه دوم، قسمت 15 با عنوان فلزات معمولی و مصنوعات آنها با 15.69 درصد سهم ارزشی رتبه سوم، قسمت 6 با عنوان محصولات صنایع شیمیائی یا صنایع وابسته به آن با 7.66 درصد سهم ارزشی رتبه چهارم و قسمت 17 تحت عنوان وسائط نقلیه زمینی ـ هوائی ‌ـ آبی و تجهیزات ترابری مربوط به آنها با 6.32 درصد سهم ارزشی رتبه پنجم واردات کشور را براساس قسمت‌های تعرفه در 12 ماهه سال 1386 به خود اختصاص داده است. در واقع پنج قسمت فوق الذکر 72.17 درصد از سهم کل واردات کشور را طی دوازده ماهه سال 1386 به‌ خود اختـصاص داده‌اند.