در سالهای اخیر مهندسی هوش مصنوعی به یکی از شغلهای محبوب در میان علاقهمندان به حوزه کامپیوتر و برنامهنویسی بدل شده است. در این مقاله به معرفی این شغل و درآمد مهندس هوش مصنوعی میپردازیم.
مهندسان هوش مصنوعی مسئول توسعه و آموزش شبکههای پیچیدهای از الگوریتمها هستند. این الگوریتمها در ساخت فناوریهایی به کار میروند که میکوشند عملکردی شبیه مغز انسان داشته باشند.
این نقش شغلی نیازمند ترکیبی از مهارتها در توسعه نرمافزا، برنامهنویسی، علوم داده و مهندسی داده است. مهندسان هوش مصنوعی دادهها را از منابع گوناگون بیرون میکشند و توسعه میدهند و مدلهای یادگیری ماشین را تست میکنند. سپس از رابط برنامهنویسی کاربردی (API) استفاده میکنند تا کدهایی را که نوشتهاند در برنامههای کاربردی هوش مصنوعی به کار برند؛ بنابراین میتوان گفت کار اصلی مهندسان هوش مصنوعی استفاده از الگوریتمهای مختلف برنامهنویسی در ساختن، تست و به کارگیری مدلهای هوش مصنوعی است. البته مانند هر شغل دیگری، مهندس هوش مصنوعی وظایف دیگری نیز دارد.
برخی از کارهای دیگری که کارفرمایان انتظار دارند مهندسان هوش مصنوعی برایشان انجام دهند:
• داشتن مهارتهای بالای ارتباطی برای همکاری با دیگر اعضای تیم
• ایجاد و مدیریت فرایند توسعه هوش مصنوعی و زیرساختهای کلی محصول
• انجام تحلیلهای آماری و تفسیر نتایج آن، بهطوری که بتواند سازمان را در فرایند تصمیمگیری یاری کند
• اتوماسیون زیرساختهای مهم برای تیم علم داده
• بسط زیرساختها برای انتقال و طراحی دادهها
• ساختن مدلهای هوش مصنوعی
• تبیین سودمندی مدلهای هوش مصنوعی که میسازند
• توانایی انتقال مدلهای یادگیری ماشین به APIها تا بتواند با دیگر نرمافزاها تعامل داشته باشد.
یادگیری ماشین و هوش مصنوعی تخصصهای شغلی را پدید آوردهاند که میتواند تاثیر بسزایی بر موفقیت کلی سازمان داشته باشد.
چرا که برخی از متخصصان این مشاغل، مانند متخصصان علوم داده، میتوانند مدلهای پیشرفته هوش مصنوعی توسعه دهند که این توانایی را دارد که توصیهها و بینشهای ارزشمندی درباره مسائل و تصمیمات آتی فراهم کند.
با ورود هوش مصنوعی به حوزههای مختلف زندگی، بازار کار مهندس هوش مصنوعی نیز گسترش مییابد. برخی از حوزههایی که از این فناوری بهره میبرند عبارتاند از:
• مالی: در صنعت مالی، بسیاری از سازمانهای استفاده از هوش مصنوعی را شروع کردهاند تا عادتهای کاربران را بیاموزند تا بتوانند بهتر از قبل فعالیتهای مشکوک و فریبنده را تشخیص دهند.
• تولید: شرکتهای تولیدی از مدلهای هوش مصنوعی برای بازنگری در زنجیره تامین، پیشبینی مسائل مربوط به تعمیر و نگهداری و ادغام سیستمهای فناوری استفاده میکنند. با استفاده از این مدلها، این شرکتها میتوانند تولیدات ایمنتر و ارزانتری داشته باشند.
• بهداشت: صنعت بهداشت فرایندهای بسیاری دارد که سالها تحت انحصار دارندگان منابع بود. با استفاده از هوش مصنوعی شرکتهای این حوزه میتوانند هزینه و زمان مربوط به چیزهایی مثل ابداع داروها را کاهش دهند.
• کسبوکار: بسیاری از کسبوکارها به این خاطر به سراغ هوش مصنوعی رفتهاند که بتوانند بینشهایی درباره دادههای غیرساختاریافته، مثل شبکههای اجتماعی داشته باشند.
حوزه هوش مصنوعی شاخهای نسبتاً جدیدی است، بنابراین راههای بسیاری وجود دارد که شما را بدل به توسعهدهنده فناوریهای هوش مصنوعی میسازد. اگر شما دوست دارید مسیر شغلی هوش مصنوعی را پیش بگیرید قدمهای زیر را بردارید:
برای مهندس هوش مصنوعی شدن به برخی از پیشنیازهای آموزشی و تحصیلی نیاز دارید. کارفرمایان معمولاً بهدنبال متقاضیانی با مدارک مرتبط زیر میگردند:
• علوم کامپیوتر
• علم داده
• تکنولوژی اطلاعات
• آمار
• مالی
برای اینکه توسعهدهنده هوش مصنوعی موفقی شوید نیاز دارید مهارتهای فنی اساسی را خوب بلد باشید. برخی از این مهارتها عبارتاند از:
• درک آمار، احتمالات و جبر خطی
مدلهای هوش مصنوعی بر اساس الگوریتمها ساخته شدهاند که به میزان زیادی به آمار، جبر خطی و حسابان متکی هستند، علاوه بر این، شما باید با آمار آشنا باشید تا بتوانید با مدلهای رایج یادگیری ماشین کار کنید.
زبانهای برنامهنویسی از مهمترین ابزارهای کار یک مهندس هوش مصنوعی است و نمیتوان اهمیتش را نادیده گرفت.
میانگین درآمد مهندس هوش مصنوعی در آمریکا صدوده هزار دلار است. میانگین درآمد سالانه این شغل در کانادا هشتادوپنج هزار دلار است.
مانند بسیاری از شغلهای دیگر آمار دقیقی از میزان درآمد مهندس هوش مصنوعی نیز در دست نیست.
در اینجا با استفاده از آگهیهایی که در جابینجا قرار داده شده است مهارتهایی را که کارفرمایان از متخصصان هوش مصنوعی انتظار دارند میخواهند بررسی میکنیم و سپس به درآمد این شغل میپردازیم.
برای مثال، یکی از آگهیهای استخدام متخصص هوش مصنوعی که متعلق به مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت است، بهدنبال تواناییهایی زیر در متقاضیان است:
۱. دانش کافی در زمینه هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و یادگیری عمیق
۲. دانش کافی در استفاده از فریمورکهای Tensorflow یا PyTorch و کتابخانه Scikit-learn
۳. دانش کافی در برنامهنویسی Python
۴. آشنایی با مفاهیم برنامهنویسی شیءگرا
۵. آشنایی با Git و سیستمعامل Linux
۶. علاقهمند به یادگیری حوزههای جدید
۷. خلاقیت و ارائه راهکارهای جدید
۸. توانایی کار تیمی
۹. نظم و رعایت اصول حرفهای کار
علاوه بر این موارد، این شرکت، داشتن تواناییهای زیر را مزیتی برای متقاضیان دانسته است:
• آشنایی با مبانی پردازش صوت و گفتار
• آشنایی با روشهای بازشناسی و سنتز گفتار
• آشنایی با احراز هویت ازطریق صوت
• آشنایی به استفاده از یادگیری عمیق در حوزه صوت
• آشنایی با یادگیریتقویتی
• آشنایی با سیستمهای پیشنهاددهنده
• آشنایی با آمار و تستهای آماری
• آشنایی به مفاهیم پردازش کلان داده
• آشنایی با مفاهیم بصریسازی داده و تولید گزارشهای مناسب
• تسلط به مبانی پردازش زبانطبیعی
• تسلط به مفاهیم تعبیهسازی (Embedding)
• تسلط به انواع مدلهای زبانی و کاربردهای آنها
• آشنایی با کتابخانههای پردازش زبانطبیعی فارسی و انگلیسی
• آشنایی با روشهای پیادهسازی سیستمهای تحلیل احساسات، تصحیح غلط املایی، خلاصهسازی
• متن و تشخیص موجودیتهای نامدار
• آشنایی با نحوه کار چتباتها و سیستمهای پرسش و پاسخ
در بخش حقوق این آگهی از عبارت «حقوق توافقی» استفاده شده است.
در یکی دیگر از آگهیها از مهارتهایی، چون آشنایی با یادگیری ماشین، یادگیری عمیق، شبکههای عصبی و الگوریتمهای هوش مصنوعی یاد شده است.
همانطور که گفتیم، طبیعتاً مانند هر شغل دیگری آمار دقیقی از میزان درآمد متخصص هوش مصنوعی در ایران نمیتوان داد. نکته بسیار مهم در این باره تفاوت درآمدی است که میان متخصصان هوش مصنوعی وجود دارد و همین امر تخمین دقیق درآمد را دشوار ساخته است.
بر اساس آخرین گزارشهایی که خبرگزاریهای معروف درباره درآمد مهندس هوش مصنوعی بر روی سایت خود منتشر کردهاند، میانگین درآمد متخصصان هوش مصنوعی را بالای پانزده میلیون تومان برآورد کردهاند.
بیشک در سالهای آینده شاهد رشد بازار کار مهندسی هوش مصنوعی در ایران خواهیم بود. همانطور که گفتیم، برای ورود به این حوزه نیاز دارید تا برخی از توانمندیها و مهارتهایتان را بالا ببرید. برای آشنایی بیشتر با منابع جدید و بهروز یادگیری هوش مصنوعی میتوانید از مقالات سایتهایی مانند: (مدیوم) Medium، (فوربس) Fobes، (ام آی تی) MIT Technology Review، (ام سی ای. آی) MC.AI و هوشیو (Hooshio) استفاده کنید.