آفتابنیوز : در اين مراسم حسين رفيعي از فعالان سياسي كه مديريت جلسه را برعهده داشت با توجه به فعاليت 60 ساله مهندس بازرگان با نقل قولي از اين مبارز سياسي جلسه را آغاز كرد. مهندس بازرگان در مصاحبهاي با روزنامه فرانسوي لوموند گفتهبود “انديشه وحشت از اسلام توسط امريكا ابداع شده تا جانشين وحشت سرخ شود.”
دكتر صدر حاج سيد جوادي همرزم مهندس بازرگان نخستين سخنران جلسه بود. وي با نقل جملهاي از امام صادق (ع)سخنانش را آغاز كرد كه شخص آزاده در همه حال آزاد است. و اين جمله را نمونه بارز شخصيت مهندس بازرگان دانست. شخصي كه از ظرفيت بالايي برخوردار باشد، تحمل بالاي او مانع از كج رفتاري در برخوردها و رفتارها ميشود. وي با يادآوري مسايلي كه در دورههاي مختلف بازرگان از سر گذراند، يادآور شد كه اين مبارز هيچگاه در مقابل اين مشكلات از خود بيخود نشده است.
دكتر غروي فرزند حجت السلام حسين غروي سخنران بعدي جلسه بود كه از دانشگاه بيروت دكترا فلسفه دارد و عضو نهضت آزادي است وي مسئول آموزش كودكان بيسرپرست در جنوب لبنان نيز هست و در سال 80 نيز به مدت يكسال در زندان 59 سپاه بوده است. اين سخنران نيز با تجليل از مقام بازرگان وي را از جمله معدود شخصيتهايي دانست كه تكليفش را با قرآن مشخص كرده و اخلاقي را كه در پي گرفته يك اخلاق نشات گرفته از قرآن است.
فاطمه حقيقت جو نماينده مردم تهران در مجلس ششم سخنران بعدي جلسه بود كه براي انتخابات مجلس هفتم صلاحيت وي تاييد نشد. به هنگام اعلام نامش از سوي مدير جلسه حضار به احترام وي كف زدند.
حقيقت جو نيز با ابراز احترام به شخصيت اين مبارز سياسي و خستگي ناپذير. بازرگان را از معدود انسانهايي دانست كه توانسته به تلفيق دين و سياست بپردازد. وي بازرگان را سياست مداري اخلاق گرا دانست و افزود اخلاق پايه و مبناي حركت وي بود. بازرگان براي رسيدن به امر مشروع حكومتداري از وسايل مشروع بهره ميبرد و حاضر به استفاده ار وسايل نامشروع براي رسيدن به اهداف مشروع نبود و اين اصلي است كه حضرت علي(ع) نيز از آن بهره ميبرده است. همين تصوير از انديشه و مدينه فاضله حضرت رسول و حضرت علي بود كه انقلابيون را تشويق به ايجاد يك نوع جمهوري كه انسان مورد كرامت باشد، كرد. وي افزود در ادامه اين برداشت عدهاي نيز در اوايل انقلاب مخالف جمهوري از نوع اسلامي بودند و اعتقاد داشتند حكومت مذهبي توام با ديكتاتوري است و مرحوم بازرگان با نظر اين عده مخالف و معتقد بود حكومت ديني با ديكتاتوري همگام نميشود زيرا بر محور آزادي، عدالت و برابري است.
در ادامه جلسه دكتر جلال جلالي زاده نماينده كردستان در مجلس ششم و دكتراي فقه شافعي نيز در زمينه حقوق شهروندي سخناني ايراد كرد. وي با گراميداشت ياد و خاطره بازرگان اين تريبون را محلي براي بيان عقايد و مشكلات اقليتها دانست كه به اعتقاد وي مكاني براي سخنراني و بيان مشكلات دركشور ندارند. وي آزادي طلبي را با اهميت تر از هر كيش يا قومي دانست و افزود بازرگان را از جمله افرادي دانست كه معتقد به تضييع حقوق افراد نبود و براي اجراي عدالت تلاش ميكرد همين امر سبب شد تا بازرگان براي همه از هر قشر و مذهبي مورد احترام باشد. جلالي زاده با تاكيد بر طرز فكر بازرگان ادامه داد: اين شخصيت سياسي معتقد بود اجراي عدالت سبب خاموشي وج تفرقه و كينهتوزي ميشود. وي در ادامه سخنانش با تاكيد بر نياز به ادامه راده بازرگان گفت: در سالگرد بازرگان با مشكلاتي مواجه هستيم كه به غير از بازگشت به را اين عزيزان هيچ راه ديگري پيشرو نداريم.
حسين انصاري راد ديگر نماينده مجلس ششم از نيشابور نيز آخرين سخنران اين جلسه بود. با اعلام نام وي و رييس كميسيون اصل نود در مجلس ششم حضار چند لحظه به احترام وي كف زدند و در حين صحبت وي نيز اين دست زدنها ادامه داشت. وي بازرگان را از جمله افرادي دانست كه چه مخالفان و چه موافقان همه بر صداقت ، دينداري، امانت و پايدارياش به اصول اخلاقي اسلامي توافق دارند. انصاري راد همچنين به كتابهاي مختلفي كه از وي در زمينههاي اسلامي انتشار يافته اشاره كرد و گفت بهتر است كه اين نوشتهها مورد نقد علمي قرار بگيرد. چيزي كه در دنياي غرب از آن استفاده ميشود و اين انتقادها علامت احترام است. وي با اشاره به فعاليتهاي بازرگان در عرصه سياست و پيورزي جمهوري اسلامي ايران گفت قانونيت يك موضوع با راي مردم مشخص ميشود و بنابراين هيچ مقامي در تعارض با مردم نميتواند مشروع باشد. اين همان مسئلهاي است كه دغدغه مرحو مهندس بازرگان نيز بود.
در مراسم سالگرد مهندس بازرگان دكتر ابراهيم يزدي، مهندس سحابي، عبدالله نوري، لطف الله ميثمي، بسته نگار، ابراهيم اصغر زاده و تني چند از فعالان ملي مذهبي نيز حضور داشتند.