مشكل اساسی این است كه همه چیز دولتی شده

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: یک فعال صنعت فرش دستباف با اشاره به اینکه در تولید این نوع فرش مواد اولیه، نیروی انسانی و طراحی نقش اساسی دارند گفت: «در دو دهه‌ی اخیر، برخی نهادهای غیر تخصصی در این زمینه دخالت داده شدند که برنامه‌ریزی‌های غیرکارشناسی انها خصوصا در مناطق روستایی باعث شد در تعادل این سه عامل اختلالاتی به وجود آید». 

عطاء الله شفیع پور در گفتگو با خبرنگار آفتاب در کرمان افزود: «با این روند، سیاست بافندگان و تولیدکنندگان به سمت افزایش منافع اقتصادی به ازای رکود ایجاد شده در بازار بدون ایجاد زیرساخت‌های لازم و شناخت بازارهای جهانی سوق داده شد و در واقع در یک دوره‌ی زمانی 20 ساله نسبت به صنعت فرش کوتاهی شد».

 وی تاکید کرد: «به صنعت فرش مثل سایر صنایع و تولیدات نگاه شد و این‌گونه بود که این صنعت از جنبه‌ی هنری و ملی خود دور شد و توجیهات اقتصادی بیش از موارد دیگر حتی نیروی انسانی فعال در آن ملاک قرار گرفت».
 
مدیر عامل شرکت احیا و توسعه فرش دستباف کرمانیان اظهار داشت: «در حقیقت کسانی که تخصصی نداشتند به صرف توجیهات اقتصادی برنامه دادند و منابع مالی زیادی صرف شد و فرش‌هایی تولید شد که نه بازار داشت و نه با فرهنگ ملی ما سازگار بود و سرمایه هزینه شده نیز بازگشت نداشت و حتی در مواردی تولیدکنندگان وارد عرصه‌ی واسطه‌گری و خرید و فروش فرش شدند.

 شفیع پور تصریح کرد: «در این میان کشورهایی مثل هند و نپال هم آمدند و روی طرح و رنگ‌های دنیا پسند با استفاده از نیروی کار ارزان قیمت کار کردند و با تمام توان وارد بازار جهانی فرش شدند و بدین‌ترتیب صنعت فرش ایران ضربه‌ خورد که با ضربه خوردن صنعت فرش و کاهش صادرات قاعدتا درآمد بافندگان فرش نیز کاهش یافت به طوری که در هشت سال گذشته یک‌سوم بافنده‌ها دست از این کار کشیده‌اند و درآمد حدود 60 درصد از افراد شاغل فعلی نیز 40 هزار تومان درماه است و انگیزه و اشتیاقی برای بافنده‌ی فرش باقی نمانده است». 

وی با اشاره به این‌که همه‌ی دست‌اندرکاران فرش باید واقعیت‌های امروز صنعت فرش دستباف را بپذیرند گفت: «امروز مشکلات زیادی در رنگ و طرح فرش و عدم حضور قابل قبول در بازارهای جهانی وجود دارد ضمن اینکه درآمد کم بافندگان که کمتر از 50 درصد قیمت واقعی فرش نصیبش می‌‌شود نیز مهم است».
 
او در مورد اقدامات صورت گرفته برای ساماندهی این موارد نیز گفت: «با همکاری اتاق بازرگانی استان کرمان و تعدادی از مسوولان ذیربط شرکت احیاء و توسعه‌ی فرش دستباف تاسیس شد که پس از تشکیل این شرکت این موضوع به نمایندگان استان کرمان در مجلس و مسوولان مرتبط انتقال داده‌ شد که راه نجات صنعت فرش در این است که مواد اولیه موردنیاز در استان کرمان تولید کنیم، طرح و رنگ نیز برای تولید فرش بر اساس نیاز روز بازار ارایه شود و در عین حال درآمد فرشبافان در کرمان نیز افزایش یابد، با این صحبت‌ها قرار شد دولت یک وام با سود مناسب در اختیار این شرکت قرار دهد تا حداقل 30 تا40 هزار نفر از تولیدکنندگان فرش تحت پوشش قرار گیرند و انگیزه‌های لازم در آن‌ها ایجاد شود اما حدود 14 ماه از زمانی که درخواست کرده‌ایم این وام5 میلیارد تومانی به صنعت فرش تزریق شود گذشته است و هنوز مسوولان نتوانسته‌اند بانک‌ها را مجاب کنند که این وام را در اختیار صنعت فرش قرار دهند»! 

وی تاکید کرد: «با بخشی از این مبلغ می‌توان با استفاده از نیروی های تحصیل‌كرده و متخصص كارگاه‌های تولید فرش را تقویت كرد كه در این زمینه معتقدم باید از توان فكری دانش‌آموختگان رشته‌ی فرش استفاده كرد و آن‌ها را با پرداخت كارمزد مناسب در مجموعه‌های كاری و تحقیقاتی به فعالیت دعوت كرد و با یك سرمایه‌گذاری 2-3 ساله زمینه‌های توسعه و به روز شدن صنعت فرش را در استان كرمان فراهم كرد».

شفیع پور در ادامه با تاکید بر اینکه باید به كارهای زیربنایی اعتقاد داشت و دولت براساس این ذهنیت و مطابق با اصل 44 قانون اساسی بخش خصوصی را تقویت كند عنوان داشت: «متاسفانه همه چیز دولتی شده و مشكل اساسی همین‌جاست. از دیگر سو بانك‌ها برخورد مناسبی با صنعت فرش ندارند و در کنار این مسائل نپالی‌هاو پاكستانی‌ها و هندی‌ها به تجارب ما نظم دادند و این‌گونه به بازارهای جهانی راه یافته‌اند و ما نباید در وضعیتی قرار بگیریم كه اگر از خارج كشور سفارشی هم دریافت كردیم توان اقتصادی آماده كردن سفارش را هم نداشته باشیم و نكته‌ی دیگر این است كه ثبات اقتصادی هم نداریم تا بدانیم كه قیمت امروز را تا چه مدت می‌توانیم در همین حد تضمین كنیم که این به بازار صادرات ما لطمه می‌زند». 

وی همچنین در مورد این موضوع که در كل كشور این مشكلات وجود دارد اما در استان كرمان غلظت مشكلات بیشتر شده توضیح داد: «در این استان منابع درآمدی متعددی برای بافندگان فرش وجود دارد مثلاً فعالیت در بخش پسته یا مراكز معدنی و متاسفانه مشاغل كاذب حاشیه شهری كه این جایگزین‌ها با توجه به كاهش درآمد بافندگان فرش باعث شده بخش بیشتری از نیروهای انسانی فعال در صنعت فرش نسبت به استان‌های دیگر نظیر خراسان جنوبی و یا تبریز به مشاغل دیگر رو بیاورند».
 
وی افزود: «در استان كرمان سالانه 30 تن مصرف مواد اولیه برای تولید فرش داریم كه تنها شش تن آن از تولیدات استان كرمان است كه مرغوبیت بالاتری هم دارد به هر حال تولید كننده‌ی فرش به دنبال توجیه اقتصادی است و مواد اولیه‌ی ارزان‌تر شهرهای دیگر را می‌خرد این در حالی است كه در كرمان ظرفیت تولید 24 تن مواد اولیه‌ی فرش‌بافی وجود دارد اما بخش زیادی از این ظرفیت بدون استفاده مانده است».
 
این فعال صنعت فرش دستباف با تاکید بر این‌که قطعا تحصیل‌كرده‌ها و نخبگان رشته‌ی فرش می‌توانند نقش عمده‌ای در ارایه‌ی راه‌كارهای نو و مطابق نیاز و بازار روز ارایه دهند گفت: «برای استفاده از این دانش و فكر باید برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری كرد ضمن این‌كه حضور تحصیل‌كردگان در روند تولید فرش دست‌باف در بهبود وجهه‌ی این صنعت، بافندگان، رونق كارگاه‌ها و به روز شدن تولیدات موثر خواهد بود».

 شفیع پور افزود: «استفاده از نیروهای متخصص نه‌تنها در بخش تولید كه در بحث بازاریابی نیز باید بیشتر از این مورد توجه قرار گیرد چرا که فرش ایران از لحاظ بازاریابی نیز دچار مشكل شده و از جهت معرفی فرش ایران در بازارهای جهانی و شناخت نیاز روز ضعف جدی داریم و بهتر است بحث بازاریابی از صادرات جدا شود تا هر كدام از این فعالیت‌ها به صورت تخصصی خود دنبال شود و به خاطر ضعف در بازاریابی و عدم استفاده از تجربه و تخصص در این زمینه تاكنون فرصت‌های زیادی را در صادرات فرش از دست داده‌ایم».
 
وی در ادامه عنوان کرد: «دولت باید بپذیرد كه در سال‌های اخیر نسبت به فرش كوتاهی كرده است باید از این به بعد كارشناسی شده تر و با دید باز و آینده نگری عمل كند البته از زمانی كه وزارت بازرگانی به عنوان متولی فرش فعالیت می‌كند موازی كاری‌ها كمتر شده است».

او در همین مورد اضافه کرد: «متاسفانه هنوز برخی نهادها به وجهه‌ی هنری و ارزش واقعی تولید فرش دست‌باف اهمیت زیادی نمی دهند مثلا كمیته‌ی امداد برای افراد تحت پوشش خود كه فرش می‌بافند می‌تواند به جای پرداخت بن و اقلام خوراكی مبلغ بیشتری بابت حق‌الزحمه بافت فرش بپردازد تا قیمت‌ها واقعی‌تر شود و با قیمت ی نیز بفروشد تا انگیزه‌ی كسانی كه فرش می‌بافند بیشتر شود و تولید بهتری ارایه دهند. حتی باید به یك بافنده‌ی فرش وجهه‌ی هنری داد. و شخصیت هنرمند را در او تقویت کرد در مورد بیمه‌ی آن‌ها باید موثمرثمر عمل كرد و بیمه‌ی این قشر را گسترش داد و محدود به از كارافتادگی و بازنشستگی نكرد».

او تاکید کرد: «با وصعیت موجود، هرروز دارهای قالی بیشتری به دلیل خستگی و بی انگیزگی فرش‌بافان از رده‌ی فعالیت خارج می‌شود و باید بپذیریم كه با بهبود وضعیت تولید ودر نتیجه صادرات بخش بزرگتری از جامعه به اشتغال و درآمد می‌رسند.در همین حال تلاش تولید كننده و صادر كننده باید رقابت بین‌المللی باشد اما فكر این افراد در باز پرداخت وام‌ها و بی‌پولی و وضعیت بافنده خسته می‌شود».
 
مدیر عامل شرکت احیا و توسعه فرش دستباف کرمانیان یادآور شد: «خوشبختانه هنوز فرش ایران و به تبع آن فرش كرمان فارغ از مسایل سیاسی است و حتی تعرفه‌های زیادی بر واردات فرش ایران در آمریكا بسته نشده است چرا كه در آمریكا علاقه‌ی زیادی به فرش ایران و خصوصا كرمان وجود دارد اما درصد كمی از نسل جوان كشورهایی نظیر آمریكا شناخت كافی نسبت به فرش ایران و كرمان دارند و در این‌‌جا بار دیگر باید نقش مهم بازاریابی‌های متخصص برای معرفی فرش ایران و ایجاد و تعاملات بیشتر فرامرزی را یاد آوری كنم. در عین حال ساخت فیلم، كلیپ و برنامه‌های تبلیغاتی مناسب و پخش آن در بازارهای هدف می‌تواند كمك زیادی به معرفی فرش ما بكند که اگر این معرفی به صورت خوبی انجام شود حتی افزایش تولید فرش ماشینی هم نمی‌تواند خللی در صنعت فرش دست‌باف ایجاد كند».