کانون مفسده یا آمادگاه مدیران دولت؟

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب- سرویس سیاسی: از همان روزی که رییس دولت نهم به دنبال ماه‌ها انتقاد و حمله به مجموعه دانشگاه آزاد و ریاست آن؛ عبدالله جاسبی، از قریب‌الوقوع بودن «اقدام انقلابی» دولت در این زمینه سخن گفت، مشخص بود که ماجرای تنش میان دانشگاه آزاد و دولت نهم به این سادگی‌ها پایان پذیر نیست.

این گونه بود که در سه سال گذشته هرجا دولت به مانعی برخورد و انتقادات از عملکردش سیر صعودی را دو تا یکی پیمود صدای وامصیبتا در دولت برخاست که «مافیای قدرت و ثروت در دانشگاه آزاد ریشه دوانده» تا شاید از این رهگذر هم نمایش قدرتی به رقبای سیاسی نشان داده شود و هم لختی از نگاه‌هایی که به عملکرد ناموفق دولت در عرصه های مختلف خصوصا" اقتصاد معطوف شده تحت الشعاع این موضوع قرار گیرد. 

این روزها اما گویی کارویژه حمله به دانشگاه آزاد به گروه دیگری از افراد سپرده شده است. روزی نیست که روزنامه‌های حامی دولت را بگشایی و به یادداشت یا گزارشی علیه دانشگاه آزاد و ریاست آن برنخوری و این همه به محوریت گزارش نادیده و ناخوانده هیئت تحقیق و تفحص مجلس هفتم است که مشهور بود به ضعف در نظارت و سخنان باصطلاح افشاگرانه فردی که تا پیش از این او را به عنوان مورخی متعلق به طیف اصولگرا می‌شناخته‌ایم و امروز سرسلسله مخالفان دانشگاه آزاد است. 

اولین سوالی که با مشاهده این حجم گسترده از مطالب به ذهن متبادر می شود این است که اساسا چرا چنین حملاتی به دانشگاه آزاد و ریاست فعلی آن صورت می‌گیرد؟ در این باره لااقل سه نظر وجود دارد:

اول- برخی معتقدند هدف این حملات شخص عبدالله جاسبی رییس دانشگاه آزاد اسلامی است و با برکناری وی مشکل حل خواهد شد. 

دوم- بسیاری هدف این حملات را نه عبدالله جاسبی بلکه آن را ادامه‌یی بر رقابت انتخاباتی خرداد و تیرماه 84 می‌دانند. رقابت رییس دولت نهم با آیت‌الله هاشمی رفسنجانی که گویی از سوی دولتیان بنای پایان نهادن بر آن نیست. 

سوم- برخی نیز معتقدند برخلاف ظاهر ماجرا اساسا دولت علاقه‌یی به برکناری ریاست فعلی دانشگاه آزاد ندارد، بلکه این موضوع در حقیت حربه‌ی فرار به جلو است، چرا که آنها می‌دانند چنانچه هیات امناء تصمیم بگیرد جاسبی را تغییر دهد، در آستانه انتخابات ریاست جمهوری قطعا دانشگاه آزاد را به حریف واگذار خواهند کرد. هم از این رو است که می‌کوشند تا لااقل جاسبی بماند.   

تمامی این احتمالات قابل تأمل است و محور تمامی آن‌ها در نفی و اثبات به عبدالله جاسبی ختم می‌شود. مدیری که در میانه جنگ و بحران با هدف افزایش آگاهی مردم پشت جبهه‌ها در حالی که همه درگیر و دار جنگ و دفاع بودند به پشتوانه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی رییس وقت مجلس پیشنهاد تشکیل نهادی را به امام (ره) ارائه کرد که اکنون یکی از تأثیرگذارترین و مهمترین نهادهای آموزشی و اجتماعی ایران و بلکه جهان اسلام به شمار می‌رود و با بیش از دو میلیون و پانصدهزار نفر فارغ التحصیل به رقیب جدی دانشگاه‌های دولتی بدل شده است.

اما مخالفان ریاست وی بر دانشگاه آزاد با ادعای وجود فساد مدیریتی در مجموعه دانشگاه آزاد مدیریت 25 ساله وی و نتایج مثبت آن را یکسره نادیده گرفته و خواستار برکناری وی می‌شوند. حتی اگر بر فرض محال این ادعا را صحیح بدانیم به نظر نمی‌رسد برخورد فعلی با مجموعه دانشگاه آزاد از نظر اخلاقی و حقوقی صحیح باشد چرا که با گسترش انتقادات و مباحث ژورنالیستی نه تنها مشکلات حل نخواهد شد بلکه چنانچه فسادی هم وجود داشته باشد نه نابود که تقویت خواهد شد و بهتر آن است که این ادعاها به مجاری و نهادهای قضایی روانه و پیگیری آن به قضات ذیصلاح سپرده شود.
 
احتمال دوم نیز قابل بحث است، چرا که اگر تصور کنیم ماجرای دانشگاه آزاد ریشه در اختلافات اصولگرایی و اصلاح طلبی داشته باشد عبدالله جاسبی و دانشگاه آزاد نمی تواند بهانه این اختلافات قرار گیرد. اگرچه آیت الله هاشمی رفسنجانی رییس هیأت امنای دانشگاه آزاد و رقیب انتخاباتی محمود احمدی نژاد در سال 84 ،بارها از سوی حامیان دولت مورد حمله واقع شده است اما اختلافات این دو چندان قابل تعمیم به ریاست دانشگاه آزاد اسلامی نیست. چراکه علی رغم روابط حسنه میان هاشمی و جاسبی به واسطه سال ها فعالیت در کنار یکدیگر در حزب جمهوری اسلامی و مجموعه نظام، عبدالله جاسبی از باب گرایش سیاسی خاستگاه متفاوتی دارد. 

شاید کمتر کسی توجه داشته باشد که جاسبی سال ها عضویت در شورای مرکزی «حزب مؤتلفه اسلامی» را در کارنامه خود دارد و از این نظر او را می توان در پایگاه اصولگرایی طبقه بندی کرد، خاصه آن که وی باری رقیب انتخاباتی رییس دولت اصلاحات و باری دیگر رقیب انتخاباتی دولت سازندگی بوده است و اینچنین در عین تعامل مثبت با هر دو دولت مرزبندی فکری خود را با آنان آشکار کرده است.

از سوی دیگر شاید باز کسی به یاد نداشته باشد که اولین گروه سیاسی که پس از انتخاب احمدی نژاد با وی دیدار کردند «چکاد آزاداندیشان ایران اسلامی» بودند که همواره به عنوان نزدیک ترین گروه به جاسبی شناخته می شوند. به این ها تعداد قابل توجه مدیران وزارت علوم دولت نهم که سابقه مدیریت در دانشگاه آزاد اسلامی را دارند که اضافه کنیم متوجه می شویم که اساسا جاسبی به واسطه تعاملی که با تمامی دولت ها داشته است اختلاف بنیادی با دولت اصولگرای احمدی نژاد نداشته و اتفاقا بیشترین کمک مدیریتی را به دولت کرده است. 

نگاهی به اسامی معاونت ها و مدیران وزارت علوم که بیافکنیم متوجه می شویم که در میان آنان کمتر مدیری پیدا می شود که در کارنامه اش سابقه مدیریت واحدها و یا در حداقلی ترین حضور سابقه تدریس در دانشگاه آزاد را نداشته باشد. اینچنین است که وقتی مجموعه دولت نهم با این کیفیت و کمیت حضور مدیران سابق دانشگاه آزاد اسلامی در آن، علم مخالفت و دشمنی با دانشگاه آزاد و ریاست آن را بر می دارد ناظران بیش از آن که به صداقت این ماجرا اطمینان یابند به تشکیک در اصالت آن می پردازند. 

شاید به همین دلیل است که «ماموریت مخالفت با دانشگاه آزاد و ریاست آن اکنون از رأس دولت به بخش رسانه یی آن یعنی روزنامه نگاران هم سو و روزنامه دولت منتقل شده تا شاید اینچنین هزینه حمله به مخالفان و فرافکنی ها به گردن شخص رییس دولت که سال آینده انتخابات ریاست جمهوری را در پیش دارد، سنگینی نکند. 

حامیان دولت در واقع طی سه سال گذشته تلاش کرده اند با توجه به گستردگی حوزه فعالیت، تاثیرگذاری و وجود روحیه تعامل در مجموعه دانشگاه آزاد با گسترش حمله به جاسبی به خیال خود او را در لبه ی پرتگاه قرار داده و امتیازات لازم را کسب کنند. اما گویی حملات تاثیرنداشته و کارگر نیفتاده تا امروز پرچمدار برکناری وی شوند. 

گذشته از تمامی مباحث مطروحه باید گفت که با اذعان به این که عبدالله جاسبی به علم آموزی و توسعه علم و فن آوری در ایران خدمت چشمگیری نموده است، اما باید پذیرفت که این روزها مدیریت محدوده زمانی مشخصی را می طلبد و ورود چهره های نو در عرصه های مدیریتی می تواند با ورود افکار و اشخاص تازه به توسعه هرچه بیشتر دانشگاه و نقش آن در توسعه علم کمک کند. 

باید جاسبی را پاس داشت، زحماتش را ارج نهاد، تجربیاتش را ستود و تجربیات فردی او را به درختی عظیم برای اعتلای ایران تبدیل کرد، اما ضمنا باید به خاطر داشت مدیری که منشأ تحول باشد و هر روز فکری نو عرضه نماید در صورت محدود نشدن دوران مدیریت به زمان دچار رخوتی ناخواسته شده و دیگر انگیزه یی برای ایده پردازی و نوآوری نخواهد یافت. از این روست که امروز دکتر جاسبی در یک موقعیت سرنوشت ساز قرار دارد. در مقطعی که برخی افراد غیرمسئول با بهانه کردن مدیریت طولانی مدت وی به کلیت نهالی که با زحمات بی شائبه اش رشد و نمو یافته و آبیاری شده است، حمله ور شده اند و به آن ضربه می زنند.

چه نیکوست که وی در ادامه خدمات غیرقابل انکارش در مراحل تأسیس، تحکیم و توسعه دانشگاه آزاد اسلامی فداکاری نموده و برای آن که بهانه را از دست مخالفان بگیرد و پایانی بر حمله به محصول زحماتش؛ دانشگاه آزاد نهد، مدیریت را به مدیری تازه نفس بسپارد.

باید به انتظار ماند و به نظاره نشست که بنیانگذار و مدیر موفق دانشگاه آزاد چه زمانی را برای فداکاری بزرگ و تاریخی خود مناسب خواهد دانست. آیا جاسبی این شجاعت را خواهد داشت؟