کد خبر: ۷۶۰۳۳
تاریخ انتشار : ۰۵ خرداد ۱۳۸۷ - ۲۱:۲۱
یدالله اسلامی:

دوم خرداد گره خوردن خواست نخبگان با خواست مردم بود

پشت سر خاتمی جامعه مدنی وجود نداشت
آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: دکتر یدالله اسلامی تصریح کرد: «در دوم خرداد خواست نخبگان و روشنفکران با خواست توده‌ها با هم گره خورد و یکی شد». 

به گزارش خبرنگار آفتاب از کرمان دبیر کل مجمع نمایندگان ادوار مجلس در جمع اعضای انجمن روشنگران کرمان افزود: «بعضی‌ها فکر می‌کنند دوم خرداد یک میوه ممنوعه است که نباید به آن نزدیک شد چون دست‌یابی به این میوه ممنوعه ما را ازموقعیتی که در آن هستیم آگاه می‌کند».

وی گفت: «همیشه آگاه شدن همراه با تسلیم نیست و می‌تواند اعتراض را هم به همراه داشته باشد و برهمین اساس، دوم خرداد میوه ممنوعه‌ای می‌شود که از آن نباید گفت». 

او در بیان دیدگاه‌هایی که درباره دوم خرداد وجود دارد، گفت: «بعضی‌ها معتقدند دوم خرداد یک رخداد است. رخداد یعنی یک حادثه‌، حادثه‌ای که می‌آید و در قلب تاریخ می‌رود و فقط قابل ذکر کردن است و تحلیلی بر آن استوار نیست».
 
اسلامی در بیان گونه دیگری از دیدگاهها نسبت به دوم خرداد گفت: «یک عده هم همان زمان که آقای خاتمی آمد، اسم آن را گذاشتند فتنه خاتمی چرا که گمان می کردند راه آنها بسته شده است». 

دبیرکل مجمع نمایندگان ادوار مجلس افزود: »بعضی‌ها می گویند دوم خرداد یک جنبش است. وقتی نام جنبش بر آن می‌گذارند خصوصیات جنبش را هم مورد بحث قرار می‌دهند که به هر حال یک جنبش چگونه ایجاد می‌شود و چه اجزایی دارد و بعد بحث و بررسی‌های مفصلی را انجام می‌دهند و می‌گویند دوم خرداد یک جنبش پایدار است حتی اگر از نظر تاریخی زمان آن سپری شده باشد، اما می‌ماند و اثر آن هم ماندگار است‌».

این فعال سیاسی اصلاح طلب افزود: «گروههایی هم هستند که با دیدگاه جنبشی سر سازگاری ندارند به همین دلیلی سعی می‌کنند با ارائه یک مجموعه از عوامل، بگویند که دوم خرداد جنبش نبوده‌است و سعی می‌کنند یک سری کاستی‌های دوم خرداد را بر شمارند و آنها را دلیل جنبش نبودن دوم خرداد تلقی کنند». 

اسلامی افزود: «بعضی‌ها هم می‌گویند جنبش بود ولی خیلی زود توده‌گرایی را در شعارهایش جا داد و به نوعی عوام زده شد». 

دبیرکل مجمع نمایندگان ادوار مجلس با طرح این پرسش که ما چگونه به دوم خرداد نگاه بکنیم؟ گفت: «آیا ما دوم خرداد را یک روایت تاریخی می دانیم؟ وقتی که می‌گوئیم روایت یا گزارش تاریخی، آن را به شکلی که رخ داده تحلیل می‌کنیم و به تمام عوامل تاریخی پایبندیم»‌. 

وی با بیان اینکه "‌اگر دوم خرداد را روایت کنیم می بینیم در خرداد 76 آقای خاتمی 20 میلیون و 780 هزار رای می آورد و رقیب او آقای ناطق 7 میلیون رای" تصریح کرد: «این نتیجه در تحلیل‌ها و برآوردهای بسیاری از نهادهای قدرت و حاکمیت، حداقل با این چینش و ترکیب پیش بینی نشده بود. یعنی پیش بینی نمی‌کردند یک سازمان رای شکل بگیرد و مردم چنین واکنش نشان می‌دهند». 

اسلامی افزود: «مردم به راحتی می‌گفتند خواست قدرت این بود که آقای ناطق‌نوری رای بیاورد. آقای مهدوی کنی خیلی به صراحت این را اعلام کرده‌بود و دوستان دیگر هم گفته بودند». 
وی ادامه داد: «اینکه حاکمیت خواهان پیروزی ناطق بود یک واقعیت بود و حتی تا روز انتخابات هم بروز داده می‌شد». 

نماینده مردم بافت در مجلس سوم افزود: «بر همین اساس آقای خاتمی سمبل یک حرکت شد که می‌خواست مطالبات فروخفته مردم را بروز بدهد». 

وی با بیان اینکه دوم خرداد یک اندیشه داشت که این اندیشه توسط آقای خاتمی ایجاد نشده بود، تصریح کرد: «خاتمی ایجاد کننده جنبش اصلاحات نبود بلکه زاده جنبش اصلاحات بود به همین دلیل خواست‌هایی را که از قبل در درون جامعه شکل گرفته بود بیان می کرد».

مدیرمسئول روزنامه توقیف شده فتح با بیان اینکه خواسته‌های مردم را خاتمی ایجاد نکرد افزود: «این خواسته‌ها یک پیشینه کهن داشت و پس از پیروزی مشروطیت‌، اندیشه اصلاحی مرتب در جامعه ایرانی رقم زده می‌شد و بازسازی می‌‌شد و در مقاطع مختلف تاریخی به شکل‌های گوناگونی بازتاب داده می‌شد».

این فعال سیاسی با بیان اینکه خیلی‌ها می‌گویند اصلاحات تئوری نداشت و مبتنی بر یک راهبرد نبود گفت: «شاید برخی از تئوری‌های اصلاحات نگاشته نشده‌بود ولی به یک خواست عمومی تبدیل شده بود». 

وی افزود: «بر اساس خواست عمومی، مردم هم تغییر مسالمت آمیز و آرام را می‌خواستند هم پاسخگو بودن حکومت و قدرت می‌خواستند و هم سرنگونی حاکمیت را نمی خواستند».

اسلامی با بیان اینکه "حرکت دوم خرداد براندازانه نبود" تصریح کرد: «البته بعد از آنکه براندازی نرم در ادبیات سیاسی ابداع شد عده ای سعی کردند هر حرکت اصلاحی را براندازانه بدانند در صورتی که حرکتی که می‌گوید من این ساختار را قبول دارم و تغییرات را در این ساختار خواهان هستم نمی تواند براندازانه باشد».

وی ادامه داد: «دوم خرداد در واقع با چنین پیشنیه و چنین نیازی در شکل جنبش خودش را نشان داد و یک سری پیامدهای فوری و آنی داشت و یک سری انگیزه‌های اجتماعی پرشوری را ایجاد کرد». 

مدیرمسئول روزنامه توقیف شده فتح تصریح کرد: «با دوم خرداد مناسبات عمومی روان‌تر و سالم‌تر شد به نوعی که حاکمیت نیاز به پاسخگویی را احساس کرد و رفتار آقای خاتمی، به دانشگاه و بدنه قدرت هم سرایت کرد و شکل های مختلفی از پاسخگویی شکل گرفت و پرسش گری دامن زده شد». 

وی ادامه داد: «دانشگاهها یک فضای جدید را تجربه کردند و مطبوعات با یک نوع پویایی در یک مقطع جدیدی از تاریخ ایران شکل گرفتند و جامعه دچار یک نوزایی فرهنگی شد که با بخش‌هایی از قدرت هم سازگاری نداشت». 

یدالله اسلامی افزود: «وقتی جریان پیروز در دوم خرداد بحث قانون را مطرح می‌کند یعنی جامعه با فرمان کار نمی‌کند بلکه با قانون کار می‌کند». 

این نماینده اسبق مجلس ادامه داد: «در دوم خرداد یک اتفاق عجیب افتاد و همه شکاف‌هایی که در جامعه به یک نوعی فعال بود تبدیل به یک شکاف واحد شد یعنی در یک سو پیام اقتدارگرایی مطرح شد و در یک سو آزادی؛ که البته این موضوع به درستی درک نشد». 

وی افزود: «به همین دلیل مردم، گروههای سیاسی، قومی‌، دینی و ... حول یک محور جمع شدند و آن محور ،محور واحدی بود که می‌خواستند آزادی را در مقابل اقتدارگرایی به قدرت برساند». 

اسلامی ادامه داد: «پس از دوم خرداد و رشد رسانه‌ها و دانشگاهها، شاهد طوفانی بودیم که مطبوعات را به تعطیلی کشاند و دانشگاهها را با آن وضع مواجه کرد و همه این‌ها در واقع داشت از یک جایی تحمل نمی‌شد». 

دبیرکل مجمع نمایندگان ادوار با بیان اینکه حرکت دوم خرداد حرکتی فعال بود به نفع آزادی در مقابل اقتدارگرایی تصریح کرد: «جنبش هایی که با مبانی فرهنگی گام بر می دارند زمان‌های هشت ساله زمانهای کوتاهی برای تثبیت آنها است».

سلامی گفت: «روشنفکر عمدتاً به صورت اعتراضی گام بر می‌دارد و حرکتهای ایجابی خیلی در روشنفکران بروز ندارد، اما در دوم خرداد این اتفاق دگرگون شد یعنی نخبگان جامعه و توده‌ها یک بحثی را با صدا ونگاه واحدی حول یک جنبش اجتماعی مطرح کردند». 

وی با بیان اینکه بعضی‌ها آمدند و گفتند "چرا می گوئید توسعه سیاسی" تصریح کرد: «وقتی می گوئیم توسعه سیاسی به معنای چشم بستن بر واقعیت های اجتماعی و نیازها نیست».
 
اسلامی افزود: «هنوز هم این برداشت نادرست از توسعه سیاسی مطرح می‌شود و بعضی از دوستانی که حتی نام اصلاح طلب بر خود می‌گذارند تحت تاثیر همین فضا گمان می‌کنند که باید شعارهایشان را تغییر بدهند».

دبیرکل مجمع نمایندگان ادوار افزود: «توسعه سیاسی می‌خواهد مناسبات قدرت را شفاف کند و این همه حوزه‌ها را در بر می‌گیرد. اگر حرکت اقتصادی شفاف نباشد و اگر اطلاعات درست داده نشود رانتهای اقتصادی شکل می‌گیرد و مردم ضربه می‌خورند». 

وی اضافه کرد: «اگر شفاف‌سازی و توسعه سیاسی مفهوم پیدا نکند و فضای رسانه‌ای شفاف نشود و نقد به عنوان یک مبنای ارزشی پذیرفته نشود عده‌ای از مناسباتی که در قدرت پیدا می‌کنند بیشترین نفع اقتصادی را می‌برند». 

اسلامی گفت: «مگر می‌توان گفت بدون اینکه یک گردش آزاد قدرت را فراهم کنیم می‌توانیم حوزه اقتصادی را سامان بدهیم. مگر امروزه با انبوه در آمد افسانه‌ای نفت وضع مردم دچار بهبود شده‌است». 

اسلامی در بیان کاستی‌های اصلاحات با بیان اینکه ما یک کاستی داشتیم و این کاستی در همه حرکت های صد ساله خودش را نشان داده وهنوز هم نشان می دهد تصریح کرد:«اصولا نمی شود یک جنبش اجتماعی را طراحی کرد اما نهادهای مدنی قدرتمند را شکل نداد».
 
وی اضافه کرد: «اگر نهادهای مدنی قدرت نگرفتند این یک کاستی بزرگ است که بایستی خوب بازشناسی بشود زیرا این یک نکته بسیاری مهم است». 

وی با اشاره به همراهی روشنفکران و توده مردم در دوم خرداد گفت: «پس از دوم خرداد نخبه‌ها، گروههای سیاسی و توده مردم آمدند پشت سر آقای خاتمی‌. اما آیا همه اینها از جنبش اصلاحات یک درک واحد داشتند؟ پاسخ منفی است».

اسلامی با بیان اینکه برداشت‌ها از دوم خرداد مانند داستان مولانا است که هر کس از فیل چیزی می‌فهمید افزود: «این فهم در جریان اصلاحات نیز متفاوت بود که بعداً به خواست‌های عجیب و غریب تبدیل شد. به همین دلیل بود که خواست‌های روشنفکران خواست‌های متفاوتی می‌شد و برخی از این خواسته‌ها از آستانه تحمل آقای خاتمی هم بالاتر بود». 

دبیرکل مجمع نمایندگان گفت: «به همین دلیل وقتی که مطبوعات بسته می‌شدند انتظار واکنش‌های قوی‌تر وجود داشت. وقتی که دانشگاه به آن سمت رفت انتظار واکنش‌های جدی‌تر وجود داشت .به تناسب همین رخدادها بود که این یکسانی در نگاه تبدیل به واگرایی نگرش‌ها می‌شد». 

این فعال سیاسی با اشاره به نامه‌ای که خاتمی با عنوان "نامه ای برای فردا"در سال 83 منتشر کرد گفت: «من پاسخی برای ایشان نوشتم با عنوان اینکه من پاسخی برای امروز می‌خواهم نه نامه‌ای برای فردا». 

وی با بیان اینکه "روابط من با آقای خاتمی دوستانه است و آن نامه هم دلسوزانه بود" افزود: «آنجا من بحثم این بود که مردم همه کار کردند، آمدند رای دادند و امیدشان را به پای شما ریختند. وقتی کار را به ما واگذار کردند ما باید پاسخگو باشیم».
 
اسلامی یکی از دلائل ناکامی پروژه اصلاحات را عدم شکل گیری نهادهای مدنی و احزاب قدرتمند دانست و افزود: «پشت سر آقای خاتمی جامعه مدنی وجود نداشت، ما جامعه مدنی را طرح کردیم ولی جامعه مدنی نساختیم. تنگنا‌ها در این حوزه جدی است. اگر نهادهای مدنی در کشور شکل گرفته بود ما تنگنای دیگری نداشتیم».
بازدید از صفحه اول
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره
عضویت در خبرنامه
نظر شما
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین