آفتابنیوز : آفتاب: عباس عبدی روزنامه نگار و تحلیلگر مسایل سیاسی "عقلانیت نفتی" و "سهم خواهی بر اساس رانت نفت" را مهمترین عوامل موجود در تصمیم گیریهای جناح حاکم بر کشور دانست.
به گزارش خبرنگار سیاسی آفتاب، عباس عبدی که به دعوت کمیته سیاسی سازمان دانش آموختگان ایران و در دفتر این سازمان سخن میگفت، با اشاره به مباحث گسترده در خصوص انتخاب رییس مجلس هشتم، گفت: «دهنده اصلی به قدرت گروهی است که سهم بزرگتری از منابع نفتی را در اختیار خواهد داشت. بنابراین محور اصلی فعالیت سیاسی در یک دولت نفتی، نصیب بردن از رانت نفت است و سایر مولفه ها ارزش اهمیتی در برابر محور نفت نخواهند داشت».
عبدی رکن اساسی در این میان را سهم خواهی دانست و گفت: «مثلا اینکه 1 تا 10 درصد درآمدهای نفتی در اختیار وزارت نفت قرار میگیرد یعنی یک پول بسیار عظیمی در اختیار این نهاد است که میتوان با آن حرکت و مانور کرد». وی تلاش در جهت تغییر در مدیریت وامها از بانکها به کارگروههای استانی را نیز در همین راستا دانست.
عبدی گفت: «وقتی تمام امور بر اساس محور رانت و سهم خواهی شکل گرفت دیگر نمیتوان تشخیص داد که چه افرادی با هم رفیق هستند و منافع مشترک دارند. چرا که سهم خواهان هم، همانند دزدان همه با هم دعوا دارند».
عبدی در ادامه تغییرات و عزل و نصبها در دولت نهم را نیز بر همین مبنا قابل تحلیل دانست و گفت: «همه نسبت به اصل تغییر یک وزیر یا مسوول نظر دارند اما نکته مهم توجه به این مسئله است که چرا یک وزیر برکنار میشود؟ و اختلاف بر سر چیست؟»
این روزنامه نگار در ادامه با اشاره به تغییر وزیر کشور و عدم دعوت از وی در افتتاحیه مجلس ادامه داد: «در این خصوص مهمترین سوال این است که اختلاف با وزیر معزول کشور بر سر چه بودهاست؟ یقین بدانید که اختلاف سیاسی پیش از رسیدن به مرحله برکناری در سطح اجتماع بروز میکند اما وقتی اختلاف بر سر سهم خواهی باشد مطرح نخواهد شد. در این وضعیت شما نمیتوانید آنچه را فردا رخ خواهد داد پیش بینی کنید چرا که وقتی ریشه اصلی اختلافات رانتخواهی است، دیگر نمیتوان تحلیل کرد که چه کسی رییس و چه کسی مرئوس خواهد بود».
عبدی ادامه داد: «برخی به تاثیر عظیم رانت نفت واقف نیستند، ایران در بهترین شرایط 300 میلیارد دلار تولید ناخالص ملی دارد که دستکم 120 میلیارد دلار آن ناشی از نفت است که پیش از این 50 میلیارد دلار بوده است و الان 1.5 برابر شده است. اما قدرت مانور دولت بر روی رانت نفت تا 3 برابر شده است و این رانت عظیم منشا اصلی تعاملات در درون ساخت قدرت سیاسی ایران است، به همین دلیل نمی توان هیچ مبنای تئوریک و یا ایدئولوژیکی را برای تحلیل رفتار چنین حکومتی به کار گرفت».
عبدی در خصوص توزیع مستقیم درآمدهای نفتی در میان مردم و احتمال انجام چنین کاری در آستانه انتخابات ریاست جمهوری گفت: «توزیع نفت با چنین حالتی ارتباط مستقیمی میان پول نفت و شناسنامه برقرار میکند و دولت عملا پذیرفته است که تمامی افراد جامعه سهمی مساوی از درآمدهای کشور دارند و نباید تبعیضی در این میان به خرج داد. از طرف دیگر دولت فعلی اگر بخواهد چنین کاری انجام دهد مثلا با شناسایی دهکهای پایین، نهادهایی را مامور توزیع این پول کند فساد فاجعه باری را به همراه خواهد داشت و به همین دلایل طرح چنین بحثی بسیار بعید است . بنابراین کوشش اصلی باید بر محور کوچک سازی دولت و یادآوری وظایف اصلی دولت در توزیع مساوی ثروت و قدرت در جامعه و کارامدی استفاده از منابع باشد».
عباس عبدی گفت: «نفت نوعی عقلانیت خاص را با خود به همراه می آورد».
وی در این خصوص با ذکر مثالی ادامه داد: «اگر فردی از قبیله الف فردی از قبیله ب را بکشد افراد قبیله ب برای خود این حق راقائل هستند که در ازای این کشته یکی از افراد قبیله الف را بکشند».
عبدی گفت: «شاید چنین برداشتی از نظر ما غیر عقلانی باشد اما این به معنای عاقل نبودن افراد قبیله نیست چرا که از دیدگاه عقلانیت قیبلهای که در آن فرد مهم نیست بلکه افراد قبیله مهم هستند و از نام آن قبیله ارتزاق می کنند چنین قصاصی کاملا مطابق با عقلانیت است. بنابراین شناخت رفتارهای یک گروه بدون توجه به عقلانیت حاکم بر آن ممکن نیست».
عبدی ادامه داد: «تک تک تصمیماتی که گرفته میشود متاثر از درآمدهای نفتی است».
عبدی با اشاره به دلایل مختلف کارشناسان در غیر قابل توجه بودن فروش گاز ایران به هند و پاکستان گفت: «علیرغم این دلایل از دیدگاه سیاسی چنین کاری آثار مثبتی هم دارد چرا که دولت ما را در قبال دنیا متعهد میکند و این تعهد در برابر سایر کشورها قطعا درصدی از عقلانیت علمی را به همراه خواهد داشت».
عبدی تحلیل سیاست خارجی ایران را بدون توجه به درآمدهای نفتی غیر ممکن دانست و گفت: «تنها با توجه به درآمدهای عظیم نفتی باید چنین سیاست خارجی را فهمید».
عبدی همچنین در پاسخ به سوالی در خصوص گزینههای مطرح برای انتخابات ریاست جمهوری گفت: طرح چنین بحثهایی به دلیل جذابیت فراوان ژورنالیستی آن صورت میگیرد و روزنامههای سیاسی هم مانند نشریات زرد این بحثها را دامن میزنند».