دانشمندان با هدف جلوگیری از بدترین اثرات تغییرات آب و هوایی، طرحی را برای پر کردن اقیانوسهای جهان با فیتوپلانکتون طراحی کردهاند. این یک نوع مهندسی زمین متمرکز بر دریاها به جای آسمان است که به توانایی اقیانوس برای جذب مقادیر زیادی کربن دی اکسید و حل طبیعی آن متکی است، در حالی که بر خلاف سایر اشکال مهندسی زمین، این روش مهندسی شامل مواد شیمیایی مضر نیست.
به گزارش آیای، فیتوپلانکتونها مانند کاری که گیاهان مستقر در خشکی برای تولید اکسیژن انجام میدهند، به طور طبیعی از کربن دی اکسید و نور خورشید برای فتوسنتز استفاده میکنند. در واقع، فیتوپلانکتونها عامل تقریباً ۵۰ درصد اکسیژن موجود در جو ما هستند.
مهندسی زمین یا مهندسی آب و هوا، مداخله عمدی در مقیاس بزرگ در سیستمهای طبیعی زمین برای مقابله با تغییرات آب و هوایی است.
بنابر تعریف آکادمی ملی علوم آمریکا، مهندسی آب و هوا عبارت است از دخالت بزرگمقیاس و تعمدی انسان در سامانه اقلیم زمین که عمدتاً با هدف مقابله با گرمایش جهانی صورت میگیرد. نوعی از مهندسی اقلیم در مقیاس بزرگ با تزریق مواد شیمیایی به لایه استراتوسفر جو زمین امکانپذیر است. این کار با هدف بازتاب بخشی از تابش ورودی به جو زمین صورت میگیرد.
پس از نیم قرن مطالعات نظری و آزمایشگاهی پیرامون مهندسی آب و هوا، این فناوری اکنون در فضای واقعی آزمایش میشود.
شکل جدیدی از مهندسی زمین
برخی از پژوهشگران پیشنهاد کردهاند که میتوانیم جمعیت فیتوپلانکتونها را در اقیانوسها افزایش دهیم تا بتوانیم کربن دی اکسید بیشتری را از جو بیرون بکشیم. از آنجایی که فیتوپلانکتونها در مناطق غنی از آهن رشد میکنند، میتوان مقادیر کمی آهن را به بخشهایی از اقیانوس اضافه کرد تا فیتوپلانکتونهای بیشتری تولید شوند.
"کن بوسلر" رادیوشیمیدان دریایی در مؤسسه اقیانوسشناسی "وودز هول" و تیمی از دانشمندان، تأثیرات افزودن آهن به اقیانوسهای جهان را بررسی کردند. آنها دریافتند که ورود آهن میتواند شار کربن به اعماق اقیانوس را تغییر دهد و به طور قابل توجهی به میزان کربن دی اکسید ریخته شده به اقیانوس کمک میکند.
با این حال، همانطور که بوسلر توضیح میدهد، تحقیقات او از ۲۰ سال پیش در حال انجام است و جامعه علمی از آن زمان تاکنون تلاش اندکی برای بررسی پتانسیل افزودن آهن به اقیانوسها انجام داده است.
بوسلر میگوید: آنچه ۲۰ سال پیش اتفاق افتاد این بود که ما شروع به جشت زدن در اقیانوس کردیم و یک شکل شیمیایی از آهن را پخش کردیم و به دنبال فیتوپلانکتون میگشتیم و کا ما به وضوح نشان داد که اگر آهن را تقویت کنید، آنگاه میتوانید باعث جذب کربن دی اکسید بیشتری شوید. تفاوت بین اکنون و دو دهه پیش این است که من فکر میکنم بحران آب و هوا برای مردم بسیار آشکارتر شده است.
افزودن آهن میتواند سالانه یک گیگاتن کربن دی اکسید را حذف کند
سال گذشته، بوسلر به گروهی از دانشمندان پیوست تا گزارشی را در مجله آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی منتشر کند که به چندین گزینه برای مبارزه با تغییرات آب و هوایی، از جمله افزودن آهن و افزایش سطح فیتوپلانکتون در اقیانوسهای جهان میپردازد.
وی معتقد است که افزودن آهن به اقیانوسهای جهان در مقیاس انبوه برای افزایش سطح فیتوپلانکتونها، آسیبی به اکوسیستمهای جهانی وارد نمیکند. با این حال، تاکید میکند که تحقیقات بیشتری برای بررسی اثرات آن مورد نیاز است.
بوسلر توضیح داد که با استفاده از روش افزایش فیتوپلانکتونها میتوان سالانه یک گیگاتن کربن دی اکسید را از اقیانوسها حذف کرد. افزودن آهن را میتوان با استفاده از قایقهایی که باید آهن را به مناطقی که به طور خاص به دلیل کمبود آهن انتخاب شدهاند، به آسانی و ارزان انجام داد.
آهن همچنین به سرعت تأثیر میگذارد، زیرا شکوفههای فیتوپلانکتون را میتوان در عرض ۲۴ ساعت پس از افزودن آهن به آب مشاهده کرد.
توجه به این نکته مهم است که بوسلر، افزودن آهن به آب اقیانوسها را جایگزینی برای پایان دادن به صنعت سوختهای فسیلی نمیبیند. در واقع، در ژوئیه سال گذشته، دانشمندان مرکز حقوق بینالملل محیطزیست ایالات متحده نوشتند که جذب کربن یک «حواسپرتی خطرناک» است که میتواند به عنوان بهانهای برای کاهش سرعت گذر از مصرف سوخت فسیلی استفاده شود.
با این حال، این روش میتواند در کنار سایر استراتژیهای متمرکز بر حذف کربن و تولید انرژیهای تجدیدپذیر به جلوگیری از بدترین اثرات تغییرات آب و هوایی که با آن مواجه هستیم و هر ساله بدتر میشود، کمک کند.