حشمتالله فلاحتپیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس دهم، در پاسخ به این سوال که رهبری اخیرا برنامه سیاستهای سیاست خارجی در برنامه هفتم توسعه را ابلاغ کردند. به همین منظور، چقدر ضرورت دارد که در تعاملات خارجی خود به ویژه درباره احیای برجام از این رویکردها استفاده کنیم، گفت: سیاستهای کلی ابلاغی جزو قوانین فرادستی محسوب میشود. ما علاوه بر قانون اساسی یک سری قوانین فرداستی برای مدیریت کشور داریم که اولین مورد آن چشمانداز ۲۰ ساله بوده و بعد از آن برنامههای توسعه و سپس سیاستهای کلی هستند.
بخش هایی از گفت و گوی فلاحت پیشه را در ادامه می خوانید:
*کشور ما درگیر یکسری چالشهای سیاست خارجی شده که ربط زیادی به منافع ملی ما ندارد. در صورتی که در دنیای امروز فعالترین بخش در نمایندگیهای خارجی کشورها بخش اقتصادی است. برای مثال، کشوری مانند ترکیه ۲۲ وابسته اقتصادی در سفارت ترکیه در عراق دارد. ترکیهای که نقشی در نجات عراق از بحران داعش نداشت بالاتر از ایران در اقتصاد عراق خودش را نشان میدهد.
*اما ایران تنها یک وابسته اقتصادی دارد. در جاهای دیگر دنیا اصلا وابستهسازی تعریف نشده و کارشناسانی از دیگر حوزهها به عنوان یک کرسی خالی در آنجا منصوب میشوند و عملاً نقشی در اقتصاد خارجی کشور ندارند.
*نکته دوم ضعف دیپلماسی عمومی داخلی و خارجی است. این مسئله به عنوان یک ضعف در سیاست خارجی کشور مشهود بوده است و معمولا دولتها در توجیه سیاست خارجی کشور چه در داخل و چه در خارج چندان موفق عمل نکردند و این باعث ضعف پشتوانه داخلی و ضعف حضور در عرصههای بینالمللی شده است که مهمترین آن در سازمانهای بینالمللی بوده که ایران عملاً بیرایترین کشور در میان اغلب سازمانهای تاثیرگذار بینالمللی است.
*به طور مشخص در انتخابات شورای امنیت سازمان ملل میبینیم ایران فقط یک رای میآورد که آن رای هم خود ایران میدهد و کشورهایی مانند سوریه، لبنان و حتی عراق هم به ایران رای نمیدهند. این موارد واقعیاتی است که وجود دارد، من معتقدم، قانون برنامه توسعه که باید بر اساس سیاستهای کلی شکل بگیرد، باید به جای برخورد شعاری، احکام و ارقام را مشخص کند.
*واقعیت این است که حلقه مفقوده اجرای سیاستهای کلی توسعه کشور بر دو کلمه تنشزدایی در خارج از کشور و توجه به توسعه در داخل است. در ارتباط این دو با هم، تا زمانی که کشور با تنشهای بین المللی و خرده تنشهای روابط دو جانبه مواجه است، رسیدن به اهداف کلان سیاست خارجی ممکن نیست.
*متاسفانه ایران از جمله کشورهایی است که بیشترین تنشها را در دنیای امروز دارد باید این تنشها تعدیل شود و کشور سیاست تنشزدایی و کاهش تنش را در پیش بگیرد. دوم آنکه از محل این تنشزدایی ظرفیتهایی ایجاد میشود که باید صرف توسعه کشور شود و سیاست شفافی در پیش بگیریم تا دستاوردهای سیاست خارجی در حوزه اقتصادی و زندگی مردم خودش را نشان دهد.