ممنوع الخروجی و ضبط پاسپورت به محمد بحرانی و علی ضیا رسیده است. چهرههایی که تا قبل از وقوع ناآرامیهای اخیر چندان ارتباطی با موضوعات سیاسی نداشتند، اما حالا به نظر میرسد حوزه سیاست گریبانگیر آنها شده است.
پیش از این مهران مدیری، آبان عسگری، شهاب حسینی، کتایون ریاحی، سحر دولتشاهی، همایون شجریان، حامد بهداد، مریم بوبانی، فاطمه معتمدآریا، مانی حقیقی و حمید فرخ نژاد از جمله کسانی بودند که خبر ممنوعالخروج شدنشان رسانهای شده بود. حالا به لیست ضبط پاسپورتیها، نام افرادی مانند بهرام رادان، علی ضیا و محمد بحرانی هم اضافه شده است.
فارغ از بازتاب گسترده رسانهای ممنوع الخروجی این سلبریتیها، اکنون این مساله مطرح است که چنین اقدامی از سوی نهادهای رسمی، چه تبعاتی میتواند به همراه داشته باشد؟ در واقع، این که گروهی از افراد که غالباً همکاری وسیعی با صدا و سیمای ملی داشتهاند، در شرایط جدید با محدودیتی ویژه مواجه میشوند، موضوعی مهم است که نمیتوان آن را بدون پیامد دانست.
فرارو دیدگاه منصور حقیقتپور و ناصر ایمانی، دو فعال سیاسی اصولگرا را درباره گسترش دامنه ممنوعالخروجیها، جویا شده است.
جریان حاکم نه انتقاد را قبول دارند و نه برای فردی غیر از خودشان ارزش قائلند
منصور حقیقتپور فعال سیاسی اصولگرا عنوان کرد: «من واقعا متوجه لزوم چنین تندرویهایی نمیشوم. مگر قرار نبود که گفتگو کنیم؟ پس چرا باید با چنین رفتارهای قهری و رادیکالی زمینه ساز تشدید نارضایتی حتی میان افرادی شویم که عملاً در دسته منتقدان و مخالفان قرار ندارند؟ به عنوان مثال همین آقای علی ضیا که دیگر در طرف مقابل قرار ندارند. ایشان سالهاست در مجموعه صدا و سیما تعریف میشوند و به طور کلی خیلی در عرصه سیاسی ورود نمیکنند. اگر هم اظهار نظری کرده باشند صرفا انتقاد بوده؛ لذا لزومی ندارد با این افراد به گونهای رفتار شود که تبدیل به معترض شوند. اگر انتقادی مطرح کرده اند باید از آنها دعوت شود و پای صحبت هایشان بنشینیم و گفتگو کنیم که دچار ریزش بیشتر نشویم. لزومی ندارد این افراد را روی دنده لج بیاندازیم و هزینه ساز بشویم.»
وی در خصوص تبعات ادامه این رفتارها عنوان کرد: «وقتی این ماجرا ادامه پیدا میکند دو اتفاق رخ میدهد. یکی این است که ما در میان دوستان و هواداران و حامیان نظام دچار ریزش میشویم و روز به روز از تعداد این افراد کاسته میشود. اتفاق دوم این است که رفتارهایی از این دست، پالسهای منفی به جامعه ارسال میکند. پالسهایی مانند اینکه ما توان گفتگو نداریم، ما تحمل انتقاد نداریم و... بنابراین در هر دو حالت وجهه جمهوری اسلامی است که آسیب میبیند؛ بنابراین من پیشنهاد میکنم هرچه زودتر مانع از این رفتارها شویم.»
این نماینده سابق مجلس ادامه داد: «باید قبول کنیم چنین رفتارهایی برای نظام پیوستهای امنیتی و سیاسی خواهد داشت. وقتی مقام معظم رهبری به عنوان بالاترین فرد در کشور در دیدارهای خود صحبتهای منتقدان را گوش میکنند و پاسخ میدهند، چرا نهادهای و افرادی که در جایگاههای به مراتب پایین تری قرار دارند، تا این اندازه در برابر انتقاد واکنشهای قهری نشان میدهند؟ واقعا رفتارهای حذفی کشور را با مشکل مواجه میکنند و ما باید برای عبور از شرایط فعلی پای گفتگو با منتقدان بنشینیم و به حرفها و نظراتشان گوش بدهیم. درست همان کاری که مقام معظم رهبری انجام میدهند و بسیار هم راهگشا است.»
حقیقتپور در پایان درباره چرایی چنین رفتارهایی، تاکید کرد: «به هرحال این روزها یک جریان تندرو در کشور حاکم است. جریان تندرویی که هیچ کس را قبول ندارد و نه انتقادی را برمیتابد نه برای جریان یا فردی غیر از خودشان ارزش و اعتباری قائل هستند. این جریان هر فضیلت و امتیازی را در خودشان تعریف میکنند. انقلابی بودن، مسلمان بودن و حزب اللهی بودن را در آنچه خودشان هستند، تعریف میکنند و برای دیگران حق و حقوقی قائل نیستند. این همان جریانی است که در قم به آقای لاریجانی مهر و کفش پرت کردن و سید حسن خمینی را در برابر مقام معظم رهبری در مرقد امام تخریب کردند. این رفتارهایشان هم در امتداد همان رویکردهای سابقشان است.»
چنین رفتارهایی برای نظام هزینه ساز است
ناصر ایمانی فعال سیاسی اصولگرا نیز نظر مشابهی دارد. عنوان کرد: «من اساسا چنین رفتاری را نه متوجه میشوم و نه قبول دارم. زیرا به نظر من چنین رفتارهایی برای نظام هزینه ساز است. اگر این آقایان با خودشان فکر کرده اند که ممنوع الخروج کردن و گرفتن پاسپورت بعضی افراد سرشناس، یک راهکار است باید بگویم که سخت در اشتباه هستند و این رفتارها به قطع نتیجه معکوس در برخواهد داشت.»
وی تاکید کرد: «بسیاری از این افراد که این روزها مانع از خروجشان از ایران میشوند، درست است که بعضا انتقادی کرده اند و نگاه نقادانه به اتفاقات اخیر داشته اند و دارند (که از نظر من کاملا هم حق دارند) افرادی نیستند که موجب نگرانی و ترس در حاکمیت شوند و بخواهیم با آنها برخوردهای قهری حقوقی و قانونی انجام دهیم. مگر افرادی که مثلا دربارهشان اطلاعات و اسناد موثقی دارد که آنها با سرویسهای جاسوسی در ارتباط هستند و یا به گروه خاصی در خارج وصل هستند، که در این مورد هم این افراد بازداشت میشوند و اصلا مراحل متفاوتی دارد. اما نه این افراد که صرفا انتقاد کرده اند را ممنوع الخروج کنیم و پاسپورتهایشان را ضبط کنیم.»
ایمانی در پایان عنوان کرد: «به عقیده من این قبیل رفتارها همان رفتارهایی است که این روزها نباید انجام شود. ما در شرایط فعلی نیازمند ایجاد آرامش و عبور از بحران هستیم، اما این رویکردها قطعا فضا را ملتهبتر میکنند. واقعیت این است که حتی اگر افراد انتقادهای به مراتب تندتری از افرادی مانند علی ضیا و بهرام رادان انجام داده اند هم نباید با آنها رفتارهای اینچنینی داشت؛ لذا من فکر میکنم اگر به دنبال ایجاد آرامش هستیم دست از رفتارهای رادیکال این چنینی برداریم ایجاد خشم و نارضایتی نکنیم.»