تهران ۱.۵ میلیون "جای پارک خودرو" کم دارد
کمبود جای پارک یکی از معضلات اساسی شهر تهران است که با یک بررسی میدانی ساده و گشت وگذاری کوتاه در خیابان‌های پایتخت، به راحتی می‌توان متوجه آن شد؛ مساله‌ای که در دهه‌های اخیر به دلیل افزایش جمعیت تهران، رشد تعداد خودروها و عدم توسعه متناسب پارکینگ‌های عمومی تشدید شده است و به صورت روزمره اهالی شهر تهران بخصوص دارندگان خودروهای شخصی را آزار می‌دهد و به افزایش ترافیک و آلودگی هوا دامن می‌زند.
وظیفه اصلی حل مشکل کمبود جای پارک روی دوش شهرداری تهران است و در همین راستا، اخیرا زهرا شمس احسان، رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر در تذکری در صحن علنی پارلمان شهری تهران با بیان این که در شرایط محدود بودن منابع مالی شهرداری، رویکرد توسعه ساختمانی و فیزیکی برای معاونت‌ها و سازمان‌های تابعه شهرداری تهران ضرورتی ندارد، تاکید کرده است که شهرداری باید زمین‌های مستعد تحت مالکیت خود یا زمین‌های معرفی شده توسط متقاضی یا توسعه‌گر محلی با مالکیت خصوصی را برای احداث پارکینگ‌های عمومی و محله‌ای در نظر بگیرد.
تعداد پارکینگ‌های عمومی تهران، کمتر از یک سوم استاندارد جهانی
معضل کمبود جای پاک و بخصوص کمبود تعداد مجتمع‌های پارکینگ عمومی در تهران، نه تنها با بررسی میدانی ساده در سطح شهر مشخص می‌شود، بلکه آمارهای رسمی مسئولان شهری نیز از این حکایت دارد که تعداد پارکینگ‌های عمومی تهران کمتر از یک سوم استانداردهای جهانی است؛ به نحوی که مطابق آمار ارائه شده توسط حجت الاسلام سید محمد آقامیری، عضو شورای شهر تهران، در حالی که طبق استانداردهای جهانی باید در هر یک کیلومتر مربع از سطح شهر، ده مجتمع پارکینگی با حداقل ۳۰۰ کیلومتر جای پارک وجود داشته باشد، در تهران در هر کیلومتر مربع تنها سه مجتمع پارکینگ عمومی وجود دارد و بنابراین می‌توان گفت تهران حدود ۵۰۰ مجتمع پارکینگی کم دارد.
در چنین شرایطی سوال مهم این است با توجه به اینکه شهرداری تهران زمین‌های بایر، رهاشده یا بلااستفاده زیادی در اختیار دارد که مناسب ساخت پارکینگ‌های عمومی هستند و از طرفی مسئولیت اصلی رفع معضل کمبود جای پارک در تهران برعهده شهرداری است، در شرایط کنونی و با در نظر گرفتن تمام منابع و محدودیت‌های موجود در اداره شهر تهران، شهرداری دقیقا باید چه برنامه‌ای برای حل مساله جای پارک و افزایش تعداد مجتمع‌های پارکینگی در سطح پایتخت اجرا کند؟
این سوال را با سید محمد آقامیری، نایب رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در میان گذاشتیم و او گفت: معضل کمبود جای پارک در سطح شهر تهران بسیار وخیم‌تر از آن است که شهرداری بتواند به تنهایی آن را حل کند، به نحوی که برآوردها نشان می‌دهد که تهران حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد جای پارک کم دارد و کمبود شدید سرانه جای پارک در تهران، به شکلی نیست که شهرداری بتواند بدون کمک گرفتن از بخش خصوصی آن را جبران کند.
وی افزود: شهرداری تهران باید شرایط را تسهیل کند تا بخش خصوصی رغبت پیدا کند که برای ساخت مجتمع‌های پارکینگی وارد میدان شود؛ به طور مثال، شهرداری می‌تواند از بخش خصوصی بخواهد که زمین‌های خود را برای احداث پارکینگ‌های عمومی تخصیص دهد و چند طبقه از مجتمع‌های پارکینگی احداث شده را برای واحدهای اداری و تجاری در نظر بگیرد و از این طریق به درآمدزایی بیشتر بپردازد.
املاک شهرداری، به تنهایی برای جبران کمبود پارکینگ عمومی کافی نیست
آقامیری با تاکید بر اینکه شهرداری املاک زیادی در اختیار ندارد که بتواند آن‌ها را به پارکینگ عمومی تبدیل کند، عنوان کرد: کمبود سرانه خدمات شهری مختلف در سطح پایتخت، فقط مربوط به کمبود جای پارک نیست و ما در مسائل دیگر از جمله فضای سبز یا زمین بازی کودکان نیز دچار کمبودهایی هستیم و شهرداری باید همه این کمبودها را جبران کند. بنابراین ما نمی‌توانیم از شهرداری انتظار داشته باشیم که تمام املاک و زمین‌های خود را صرفا برای احداث پارکینگ عمومی در نظر بگیرد و به مسائل دیگر توجه نداشته باشد.
نایب رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران ادامه داد: شهرداری می‌تواند بخشی از زمین‌هایی که در آن‌ها بوستان‌های کوچک یا زمین بازی ایجاد شده است، برای احداث پارکینگ‌های طبقاتی عمومی در زیر این زمین‌ها در نظر بگیرد. یعنی بر روی زمین، فضای سبز محدود، تجهیزات ورزشی، وسایل بازی کودکان، سرویس بهداشتی و نیمکت‌های شهری وجود داشته باشد و در زیر زمین، پارکینگ طبقاتی احداث شود. البته بازهم زمین‌های موجود در تهران برای ایجاد چنین فضاهایی محدود است و به همین دلیل است که می‌گوییم املاک و اراضی موجود در اختیار شهرداری، به تنهایی کفاف جبران کمبود تعداد پارکینگ‌های عمومی در پایتخت را نمی‌دهد.
وی در ادامه تاکید کرد: راهکار اصلی رفع معضل کمبود جای پارک در تهران، ایجاد تمایل در بخش خصوصی برای ورود به میدان ساخت پارکینگ‌های عمومی است. البته همین حالا مدیریت شهری پایتخت، مشوق‌های زیادی برای این کار در نظر گرفته است و افرادی که زمین‌های مناسب خود را برای پارکینگ عمومی تخصیص می‌دهند و در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کنند، می‌توانند چند طبقه از مجتمع‌های پارکینگی خود را برای واحدهای تجاری یا اداری در نظر بگیرند یا مثلا در طبقه انتهایی پارکینگ طبقاتی خود، یک تالار پذیرایی تاسیس کنند.
تهرانی‌ها به طور متوسط ۲۰ دقیقه برای پیدا کردن جای پارک معطل می‌شوند
آقامیری با بیان این که احداث مجتمع‌های پارکینگی، بیش از افزایش ظرفیت پارک حاشیه‌ای می‌تواند به حل مشکل کمبود جای پارک در تهران کمک کند، عنوان کرد: در حال حاضر مساله کمبود جای پارک در تهران به قدری حاد است که یک خودروی شخصی به طور متوسط در سطح شهر باید ۱۵ تا ۲۰ دقیقه دنبال جای پارک باشد تا بتواند محل مناسبی پیدا کند و حتی در ساعت‌های شلوغ روز و در مناطق پرتردد، ممکن است میزان این معطلی به ۳۰ تا ۴۰ دقیقه افزایش یابد.
نایب رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران ادامه داد: معطلی شدید رانندگان برای یافتن جای پاک در تهران و مسیر طولانی که معمولا آن‌ها برای پیدا کردن محل مناسب پارک خودروی خود طی می‌کنند، هم باعث تشدید ترافیک در سطح شهر می‌شود و هم به افزایش آلودگی هوا دامن می‌زند، اما اگر خودروها بتوانند زودتر جای پارک پیدا کند، حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه زودتر خاموش می‌کنند، یعنی هم مسیر کمتری را در ترافیک شهری برای پیدا کردن جای پارک طی خواهند کرد و هم میزان انتشار آلایندگی آن‌ها کمتر خواهد شد.
تشدید ترافیک و آلودگی هوا بر اثر کمبود جای پارک در پایتخت
نماینده تهران در پارلمان شهری پایتخت تاکید کرد: حل معضل کمبود جای پارک در تهران، هم به کاهش ترافیک و آلودگی هوا کمک می‌کند و هم باعث کاهش زمان هدررفت شهروندان می‌شود و آرامش فکری آن‌ها را بیشتر می‌کند؛ بنابراین رفع این معضل، یکی از مهمترین موضوعاتی است که شهرداری باید برای آن، اقدامات عاجل انجام دهد و بهترین راهکار در این زمینه نیز احداث پارکینگ‌های عمومی در سطح شهر است.
وی در پایان تصریح کرد: ساخت مجتمع‌های پارکینگی در سطح شهر، موضوعی نیست که تمام بار آن را روی دوش شهرداری بیندازیم و قطعا باید بخش خصوصی نیز برای این کار وارد میدان شود؛ کما این که در کشورهای پیشرفته هم این طور نیست که دولت و شهرداری‌ها به تنهایی برای احداث پارکینگ طبقاتی اقدام کنند و بیشتر پارکینگ‌های عمومی در اختیار بخش خصوصی قرار دارند.
