چه کسی عامل درگیری‌های بمبئی است؟

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب-ترجمه مطهر امیری: اینک که درگیری‌ها در بمبئی به سر انجام خونین خود رسیده است، گروههایی متهم به رهبری این حملات شده‌اند که پایگاه آنها در داخل و یا خارج از خاک هندوستان است. 

نخست وزیر هندوستان اعلام کرده است که نیروهای خارجی عامل این حملات هستند و غیر مستقیم اتهام را متوجه همسایه غربی خود، پاکستان، می‌داند. وزیر امور خارجه هندوستان حتی پا را از این فراتر گذاشته و اعلام کرده است که نشانه‌هایی از ارتباط دولت پاکستان با این در گیری‌ها وجود دارد. مقامات رسمی پاکستان نیز اعلام کرده‌اند که مقام ارشد سرویس اطلاعاتی پاکستان برای یافتن عوامل درگیری‌ها در بمبئی به هندوستان سفر کرده است.

یک گروه که خود را «دکن مجاهدین» خوانده‌اند، با فرستادن ایمیل به سازمان‌های خبری، مسئولیت این حملات را پذیرفته‌اند. این گروه که وابستگی آن به حزب، گروه یا دولتی شناخته شده نیست، تنها احتمال دارد که با گروه مجاهدین هندوستان در ارتباط باشد که پیش‌تر در سال گذشته، مسئولیت چنین حملات تروریستی را بر عهده گرفته بودند. 

متخصصان تروریسم در هندوستان اعلام کرده‌اند که احتمالا این دو گروه ارتباط نزدیکی با هم دارند و یا اینکه این گروه، گروه تغییر نام یافته‌ای از گروهای قدیمی هندوستان نظیر لشکر طیب و یا جنبش اسلامی دانشجویان هند است.

هنوز دامنه خسارت‌های ناشی از حملات مشخص نشده است. به نظر می‌رسد دراین در گیری‌ها چندین گروه نظامی و شبهه نظامی که به تعداد زیادی ادوات جنگی نظیر اسلحه نارنجک و … مسلح بودند، با هم همکاری می‌کردند.

به گفته ولید فارس، این گونه حملات تروریستی در هندوستان تازگی دارد و یکی از مهمترین اهداف آن بر هم زدن رابطه هندوستان و پاکستان است، علاوه بر اینکه هندوستان را به عنوان یکی از قدرت‌های منطقه درگیر جنگ با تروریسم می‌کند، ثبات منطقه و همسایگان هندوستان به‌خصوص پاکستان و افغانستان را متزلزل می‌سازد.

گروههایی که حملات و درگیری‌های اخیر به آنها منتسب می‌شود شامل گروهای زیر هستند:

لشکر طیب: این گروه در سال 1990 احتمالا در افغانستان - لاهور نزدیک خاک پاکستان- با هدف مقابله با هندوستان برای خارج شدن از کشمیر تشکیل شده است. این گروه همچنین یکی از اهداف تشکیل خود را حاکم کردن قوانین اسلامی در سراسر هندوستان اعلام کرده است. مقامات اطلاعاتی هندوستان اعتقاد دارند که این گروه با سرویس اطلاعاتی پاکستان همکاری می‌کند و از لحاظ تاریخی در گروه های القاعده و طالبان ریشه دارد. لشکر طیب تا سال 2006 با القاعده همکاری می‌کرده و به قدرتمندی گروه اسامه بن لادن بوده است.

جیش محمد: این گروه تحت رهبری مولانا مسعود اظهر که به خاطر فعالیت‌های نظامی در کشمیر مدت زیادی را در زندان های هندوستان گذرانده بود و در ماجرای هواپیما ربایی در افغانستان، در تبادل با مسافران هندی دزدیده شده آزاد شد، در سال 2000 تشکیل شد. این گروه مسئول حمله به پارلمان هندوستان در دسامبر 2001 است که هندوستان و پاکستان را تا آستانه جنگ با یکدیگر کشاند. اعتقاد بر این است که جیش محمد، ارتباط نزدیکی با القاعده و بن لادن از طریق مدارس مذهبی کراچی داشته است.

جنبش اسلامی دانشجویان هند(SIMI): این گروه کمتر از دو گروه قبل به مسئله کشمیر توجه داشته است. مقامات هندی ادعا می‌کنند این گروه که در سال 1997 تشکیل شده ارتباط نزدیکی با جامعه اسلامی شیکاگو دارد. این گروه برای سه دهه گذشته رو به انحلال گذاشته بود. اما به تازگی فعالیت‌های خود را از نو آغاز کرده‌اند. این گروه متهم به حمله ی 11سپتامبر در اسرائیل هستند. عده‌ای از متخصصان بر این باورند که مجاهدین هندوستان، گروه تغییر نام یافته‌ای از همین گروه است.

حرکت الجهادی-اسلامی: گروههایی که در بالا از آنها یاد شد، در طول 2سال گذشته گه‌گاه در عملیات های گروهی موسوم به حرکت الجهادی-اسلامی ، گروه نظامی بنگلادشی، همکاری می‌کرده‌اند. اعتقاد بر این است که این گروه مسئول دو انفجار حیدرآباد در سال 2007 است. این گروه بنگلادشی که در سال 1992 تشکیل شده است، بعد از کشتار مسلمانان به دست ملی گرایان هندو در گجرات در سال 2002 قدرت زیادی در هندوستان به دست آورده‌اند.

«آجای ساهنی»، مدیر موسسه پیشگیری از بحران و حوادث، اعتقاد دارد علی رغم وابستگی ایدئولوژیک این گروه‌ها با جنبش بن لادن، هیچگونه مدرک مستندی مبنی بر ارتباط یا همکاری در زمینه حملات تروریستی بین این گروه‌ها و القاعده وجود ندارد. «...شاید این گروهها از القاعده الهام گرفته باشند اما ارتباط سازمانی مستقیم بین این گروه‌ها و القاعده وجود ندارد».

گفتنی است این چهار گروه که هرکدام سازمانی متفاوت دارند، بسیاری اوقات همکاری‌های پیچیده‌ای بین آنها اتفاق می‌افتد. نمونه‌های بسیاری وجود دارد که حاکی از همکاری‌های آنها در عملیات‌های مختلف است. 

اگرچه زمانی که نیروهای آنها در کنار هم جمع می‌شود، قدرت مانور عملیاتی بالایی کسب می‌کنند، اما در عین حال احتمال نفوذ نیروهای اطلاعاتی نیز در میان آنها افزایش می‌یابد. شیوه عملکرد تروریست‌ها در این درگیری‌ها که به‌طور همزمان در چندین نقطه بمبئی اتفاق افتاد، احتمال این فرض را قوت می‌بخشد که این عملیات به طور گسترده از قبل برنامه‌ریزی و سازماندهی شده بود.

ساهانی (در مصاحبه با مجله ی تایم) توضیح داد که تجربه‌های قبلی نشان می‌دهد، عملیات روز پنج شنبه در بمبئی توسط گروه‌های خارج از هندوستان رهبری می‌شده است. آنها عملیات را برنامه‌ریزی می‌کنند و از طریق شبکه نظامی در هندوستان چندین گروه عملیاتی تشکیل می‌دهند. به آنها مواد منفجره، انواع سلاح‌های جنگی و... می‌رسانند و نهایتاً این افراد مسلح، درگیری را طبق برنامه‌ریزی شروع می‌کنند.

عملیات‌هایی که در خود پاکستان رهبری می‌شود، به ندرت به طور موازی از سازمان و برنامه‌های دیگر گروهها اطلاع دارند. آنها معمولا در مکان‌های عمومی و شلوغ دیدار می‌کنند و از این طریق نه‌تنها امکان رد یابی به وسیله پلیس را کاهش می‌دهند، بلکه در صورت کشف حلقه‌ای از عملیات توسط پلیس، دیگر مراحل عملیات مصون و ناشناخته باقی می‌ماند. رهبران این عملیات احتمالا یا در پاکستان هستند یا در بنگلادش. این عملیات به وضوح نشان از تغییر در شیوه عمل و رهبری عملیات‌های تروریستی و بین المللی‌ شدن آن می‌دهد.

متاسفانه عملیات بمبئی با موفقیت به انجام رسید و حداقل 143 نفر کشته شدند. مطمئناً این آغازی بر تشدید خشونت و عملیات‌های تروریستی گسترده تر در آینده خواهد بود. این گونه موازی عمل کردن گروههای تروریستی مختلف با یکدیگر، اگر در مورد بمبئی صادق باشد، توسط القاعده و گروهای تروریستی بین‌المللی در دیگر نقاط جهان نیز به‌کار گرفته خواهد شد. زیرا به طرز غیر قابل پیشگیری‌ای با موفقیت روبروست.