مورا: ایران خود را به خاطر ۳ مسئله در دل یک طوفان تمام عیار قرار داده/ چارچوبی برای احیای برجام وجود ندارد

انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مذاکره‌کننده ارشد این نهاد اروپایی در مذاکرات وین در گفتگو با این نشریه در پاسخ به این سوال که جنگ اوکراین چه تاثیری بر سیاست‌های اتحادیه اروپا در قبال منطقه و شمال آفریقا دارد، گفت: ایران طی چند سال اخیر روابط نظامی بسیار قوی‌ای با روسیه شکل داده است؛ این رابطه پس از آغاز جنگ متجاوزانه علیه اوکراین، شدت یافته است. این موضوع بر مشکلاتی که ما بر سر دیگر مسائل با ایران داریم، می‌افزاید.

به گزارش نشریه آلمانی اینترناتسیونال پولیتیک، مورا در ادامه در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که با توجه به بروز ناآرامی‌های اخیر در ایران و تلاش‌های اتحادیه اروپا برای حفظ توافق هسته‌ای، وضع فعلی امور در این رابطه چگونه است، با مطرح کردن ادعا‌هایی درباره امور داخلی ایران با بیان این که ایران خود را به خاطر سه مسئله در دل یک طوفان تمام عیار قرار داده که خود تهران آن را ایجاد کرده است.

به گفته وی اولین مورد وضعیت بین‌المللی است که بعد از فوت مهسا امینی اعتراضاتی به راه انداخت که زنان در صف اول آن بودند و بیش از آن‌چه انتظار می‌رفت به طول انجامید. واکنش دختران و زنان ایرانی دیدنی بود.

مورا مدعی شد که رژیم ایران این اعتراضات را با سرکوب پاسخ داد نه با گفتگو. مسلما این موضوع، به ویژه در جهان غرب، پیامد‌های سنگینی داشته است، درست مانند آسیبی که به وجهه حکومت ایران وارد کرد.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران اخیرا در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل در این باره گفت: تجمعات مسالمت‌آمیزی که در پی فوت غم‌انگیز خانم مهسا امینی در کشور من برگزار شد نمایانگر روحیه همبستگی و همدردی مردم ایران با یک دختر جوان هم‌وطن آن‌ها بود. اما این تجمعات مسالمت‌آمیز بواسطه دخالت عناصر تروریستی به خشونت کشیده شد. در همین راستا تعدادی از شبکه‌های تلویزیونی فارسی زبان مستقر در ایالات متحده و انگلیس نیز در برنامه‌های به ظاهر خبری خود به آموزش و ترویج خشونت و ترور در ایران پرداختند.  این خشونت‌ها و مداخلات خارجی، جان افراد بی‌گناه از جمله ۷۰ نیرو‌های مجری قانون را گرفت و منجر به ویرانی و خسارت فراوان به بسیاری از اموال عمومی و خصوصی شد. در حالیکه پلیس ایران اجازه استفاده از سلاح جنگی را نداشت. آشوبگران با سلاح‌های گرم و سرد اقدام به کشتار کردند.  هیچ کشور مسئولی نمی‌تواند اجازه دهد امنیت و نظم عمومی با رفتار خشونت آمیز و غیرقانونی به خطر بیفتد. کمیته ملی که برای تحقیق و رسیدگی به جنبه‌های مختلف اغتشاشات در جمهوری اسلامی ایران ایجاد شده، موظف است ضمن شناسائی علل وقوع ناآرامی‌های اخیر، به راستی آزمایی ادعا‌ها و اتهامات وارده علیه نیرو‌های تامین کننده نظم و امنیت عمومی و احراز و گزارش تقصیر و قصور احتمالی در این فرایند، جبران خسارات وارده به شهروندان و اموال و اماکن خصوصی و عمومی، بررسی وضعیت بازداشت شدگان، تعیین وضعیت جانباختگان و بررسی نقش عوامل خارجی مانند رسانه‌ها و فضای مجازی و کشور‌ها در ایجاد و گسترش اغتشاشات، بپردازند. لازم به ذکر است که اکثریت افرادی که در جریان اغتشاشات دستگیر شدند، به استثنای کسانی که مرتکب جنایت شده بودند، مورد عفو قرار گرفته و اکنون آزاد هستند.

‌بنا بر گزارش این نشریه آلمانی، مورا در ادامه اظهاراتش مطرح کرد: موضوع سوم برجام [توافق هسته‌ای]است. ما از پاییز گذشته متن توافق را آماده کرده‌ایم، اما ایرانی‌ها گفتند که اول می‌خواهند مسائل پادمانی را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حل کنند. اگرچه، هیچ چیزی به آن‌ها عرضه نکرده‌اند و هیچ پاسخی به آژانس نداده‌اند. خلاصه، آن‌ها طوری رفتار نکردند که انگار واقعا برجام را می‌خواهند. احتمالا الان بیشتر به احیای برجام تمایل دارند، چون گرفتار این طوفان هستند فکر می‌کنند که آسان‌ترین راه برای بیرون رفتن از آن برجام است، اما صراحتا می‌گویم که الان چارچوبی برای انجام دادن این کار وجود ندارد.

مورا همچنین در این باره گفت: ما هنوز بر این باوریم که برجام تنها راه رسیدگی به مسئله هسته‌ای ایران است، تنها راه ممکن برای ماست. ما می‌خواهیم برجام را روی میز نگه داریم، اما در عین حال، با ایرانی‌ها گفتگو می‌کنیم، به اوکراینی‌ها کمک می‌کنیم تا با ایرانی‌‎ها و بقیه گفتگو کنند تا عرضه پهپاد‌ها متوقف شود. اما این کار دشواری است، چراکه قدرت‌های متعددی در این زمینه نقش دارند و یکی از آن‌ها بسیار مایل است که با روسیه روابط نظامی داشته باشد. وضعیت بسیار بدی است. ما تمامی کانال‌ها را باز نگه می‌داریم، اما سخت است.

بنا بر گزارش نشریه اینترناتسونال پولیتیک، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین در پاسخ به این سوال که آیا به طور کلی تمرکز اتحادیه اروپا در زمینه سیاست‌هایش در قبال خاورمیانه و شمال آفریقا معطوف به ایران شده است، گفت: کاملا. اگر به غرب‌تر نگاه کنید، وضعیت سوریه مشخص است و ما راهکاری سیاسی در چشم‌انداز نداریم. وضعیت انسانی در حال بدتر شدن است. در عین حال ما در حال بررسی تحرکات خلیج فارس هستیم. وقتی می‌گویم خلیج فارس، منظورم دو طرف خلیج فارس است. تحولات نگران‌کننده‌ای به دلیل خصومت‌های ایرانی-سعودی وجود دارد. از ما به عنوان اتحادیه اروپا به دلیل گفتگو با ایرانی‌ها انتقاد می‌شد، اما اخیرا به نداشتن گفت‌وگوی کافی با ایران متهم می‌شویم. تمرکز اصلی، همان طور که در شراکت راهبردی‌مان با خلیج فارس در مه ۲۰۲۲ اعلام شد، فقط مسئله وجود یک راهبرد مشخص نیست. اگر در این بخش از خاورمیانه مناقشه‌ای وجود داشته باشد، اوضاع می‌تواند بسیار به ضرر اتحادیه اروپا شود. ما ترجیح می‌دهیم که روی این موضوع تمرکز کنیم و با تمامی کشور‌ها در این زمینه تعامل کنیم.